Jeremias lee 'wahe
1 Dǝɓlii faa ɓǝ nyi Jeremias, ka Sedekias kaa goŋ sǝr Yuda ɓo syii jemma, Nebukanezar kaa goŋ sǝr Babilon ɓo syii jemma tǝtǝl nama. 2 Ne cok ah za sal goŋ sǝr Babilon ge ryaŋ yaŋ Jerusalem ɓo ne salle. So ka gbǝra profeto Jeremias gaa ɓo yaŋ za ma byak yaŋ goŋe. 3 Goŋ Sedekias gbǝ ko, ɓoo ge daŋgai, mor ka fẽe Jeremias faa: Dǝɓlii faa: Me ga soɓ yaŋ mai ga mor jol goŋ Babilon a ga re yaŋ ahe ne. 4 So goŋ Sedekias ka ga ǝ̃ǝ jol za Babilon ya, a ga lee ga mor jol goŋ Babilon, a ga uu pel ah a so faa ɓǝ ne ki ne suu ahe. 5 A ga ɓaŋ Sedekias kal ga sǝr Babilon ne ko, a ga kaa gŋ ŋhaa sai ka me so foo ɓǝ tǝl ah ɓe. Koo mo ruuko sal ne za Babilon laŋ, ɓǝ ah ka ga yea ne yeɓ ya. Ame Dǝɓlii me faa naiko.
6 Jeremias faa: Dǝɓlii faa nyi me, 7 Hanamiel we pa ɓe laŋ Sallum a ga ge wo ɓe, ka fii me ka me lee 'wah ah ma Anatot, mor ame ye zum ah matǝ gwari, me no ne fahlii ka lee 'wah ahe. 8 So ɓǝ ah joŋ tǝgbana mai Dǝɓlii mo faa. Hanamiel we pa ɓe laŋ kŋ ge wo ɓe pǝ daŋgai yaŋ za ma byak cokki, fii me faa: Mo lee 'wah ɓe ma Anatot pǝ sǝr Benyaamin o, mor amo ye zum ɓe matǝ gwari, mo no ne fahlii ka lee 'wah ah ka kaa ne ko, mo lee 'wah ah ka syak ɓo. So me tǝ o, Dǝɓlii ye faa ɓǝ ah ɓo ka me joŋ naiko. 9 So me lee 'wah ah jol Hanamiel, me lii vãm solai nyi ko jemma tǝtǝl rǝŋ. 10 Me ŋwǝǝ ɗerewol lee ah me kan lamba gŋ, me so wom nyi za syedowal, me so lii vãm solai tǝ fan lii fanne. 11 So me ɓaŋ ɗerewol mai lamba mo kan ɓo gŋ, tǝkine mai me ŋwǝǝ ɓǝ ma pǝ ɗerewol ma kan lamba ge ɓo gŋ. 12 Me woo gwa daŋ me nyi nyi Baruk we Neriija we Maaseja, me nyi ɗerewol ah ra nyi ko ne nahnǝn Hanamiel we pa ɓe laŋ kŋ, tǝkine za syedowal mai mo kanra jol ɓo pǝ ɗerewol lee ahe, ne Yahuduen mai mo kaara ɓo gŋ daŋ. 13 Me so faa nyi Baruk pel ɓǝǝ daŋ me faa: 14 Dǝɓlii ma ne swah daŋ Masǝŋ Israel faa, mo woo ɗerewol lee 'wah nyẽeko, mai lamba mo kan ɓo gŋ tǝkine mai ɓǝ ma pǝ ɗerewol ma kan lamba mo ŋwǝǝ ge ɓo gŋ daŋ, ka mo maa ge pǝ daŋne, mor ka mo nǝn syii pǝpãare. 15 Mor Dǝɓlii ma ne swah daŋ Masǝŋ Israel faa, za ga leera yaŋ, 'wahe, tǝkine 'wah kpuu vin pǝ sǝr mai faɗa.
Juupel Jeremias
16 Fahfal me nyi ɗerewol lee 'wah nyi Baruk we Neriija, me so juupel wo Dǝɓlii faa: 17 Masǝŋ Dǝɓlii, amo ye joŋ sǝŋ ne sǝr ne swah ɓo tǝkine yǝk ɓo, fan ma gaɓ mo kǝka. 18 Amo cuu 'yah lii ɓo mo ne wo za ujenere ujenere. So mo ŋgoŋ kiita tǝ za mor faɓe' pa ɓǝǝ ta. Amo ye Masǝŋ maswah ne mayǝkki. Tǝɗii ɓo ye Dǝɓlii ma ne swah daŋ. 19 Amo zyeɓ ɓǝ matǝ gǝriŋ ahe, mo so joŋ fan maswah ahe, amo kwan fan mai daŋ za moo joŋra, amo joŋ wo ɓǝǝ tǝgbana fahlii kal ɓǝǝ ne fan joŋ ɓǝǝra. 20 Amo joŋ dǝǝbǝǝri ne yeɓ matǝ gǝriŋ ah pǝ sǝr Egiɓ. So pǝ zah'nan ma tǝ'nah laŋ mo tǝ joŋ wo za Israel ne kǝsyil zahban maki ah ra daŋ. Zǝzǝ̃ǝko za tǝra mo ɓo cok daŋ. 21 Dǝǝbǝǝri ne yeɓ matǝ gǝriŋ ah mo joŋni, mo joŋ za syiŋ ɓuu ɗuura gal pǝlli. Amo cuu swah ɓo tǝkine yǝk ɓo, mo zaŋ za ɓo Israel pǝ̃ǝra gin sǝr Egiɓ. 22 Mo nyi sǝr masãh ah ma joŋ fan lii nyi ra tǝgbana mai mo faa ɓǝ ah nyi pa ɓǝǝ lii ra. 23 Amma ne cok mo gera pǝ sǝr mai mo ɓaŋra sǝr ahe, so zyii syeera mor ɓǝ faa ɓo, wala tǝgbana ɓǝ cuu ɓo ya. Amma joŋra fan mai mo faa ɓo nyi ra ka mo joŋra ya, mor ah mo pee ɓeɓ mai daŋ ge tǝ ɓǝǝ ne ɓǝ ahe.
24 Za sǝr Babilon ge ryaŋra yaŋ Jerusalem ne sal mor ka ren yaŋ ahe. Sal ne koŋ ne syem maɓe' ah a ga joŋ ka yaŋ ah mo lee ge mor jol ɓǝǝra. Dǝɓlii, mo ẽe, fan mai mo faa ɓǝ ah daŋ joŋ ge cok ah ɓe. 25 Amma ne daŋ laŋ Masǝŋ Dǝɓlii, amo ye faa me lee 'wah pel za syedowal ra, koo za sǝr Babilon mo tǝ ga rera yaŋ nyẽe laŋ ko.
26 So Dǝɓlii faa nyi Jeremias: 27 Ame ye Dǝɓlii Masǝŋ za daŋ, fan mai me ka gak joŋ ya kǝka. 28 Me ga nyi yaŋ nyẽe nyi Nebukanezar goŋ sǝr Babilon ne za sal ah ra ka mo rera. 29 Babilonien mai mo gera ɓo tǝ ruu sal ne yaŋ nyẽe a ga danra yaŋ ah a ɓoora wii nyi, wii ga sye tǝkine yaŋ swul mai za moo tǝǝra ɓǝrdi wo Ba'al tǝtǝl ah sǝŋ tǝkine sǝǝ syiŋ fazwan wo masǝŋ ki ra. 30 Tǝŋ daga tǝtǝŋ ɓǝǝ sǝ, za Israel ne za Yuda a joŋra fan mai mo ka 'nyah suu ɓe ya. Za Israel a joŋra me ɓaŋ kpãh tǝ ɓǝ masǝŋ ki mai moo zyeɓra. 31 Yaŋ mai a kǝǝ me ɓaŋ kpãh tǝkine ɓeɓ zahzyil nyi me daga tǝtǝŋ ah mo tǝŋ sǝ, ŋhaa tǝ'nahko. Me ga ɓeɓ yaŋ ahe, 32 mor faɓe' mai za Israel ne za Yuda mo joŋra, ne za goŋ ɓǝǝ ne zaluu ɓǝǝ ne za joŋzahsyiŋ ne profetoen ɓǝǝra, tǝkine za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem daŋ mo joŋra. 33 Jiŋra fahfal ɓoo nyi me, me cuu fan nyi ra, so ka zyii laara ɓǝ ah ka mo ferra ya. 34 Woora masǝŋ ki ra mai me syiŋ ɓǝ ah ɓo, rǝk ra ɓǝr yaŋ Masǝŋ mai mo vuu ɓo ne tǝɗii ɓe, ɓeɓra ne 'nahmme. 35 Vuura cok joŋ syiŋ wo Ba'al pǝ cok tǝforoŋ Hinnom, mor ka joŋ syiŋ ne wee ɓǝǝ mawǝǝ ne maŋwǝǝ daŋ wo masǝŋ Molok, ame ye ka faa nyi ra mo joŋra fan ah ya, me foo ɓǝ ah laŋ ya ta. Amma joŋra fan ma ren swãa ah kǝǝra za Yuda dan pǝ faɓe'.
Byak fan mai mo tǝ ginni
36 Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa: Jeremias, amo faa nyi za, sal ne koŋ tǝkine syem maɓe' ah a ga joŋ yaŋ nyẽe lee ga mor jol goŋ Babilon. So me no ne ɓǝ maki ah ka faa faɗa. 37 Me ga tai za daga pǝ sǝr camcam mai me ɓaŋ kpãh ne zahzyil syen me myah ra ge gŋ pii soo ge pǝ cok mai ne a kaara gŋ jam. 38 So a ga yeara za ɓe, ame ye ga yea Masǝŋ ɓǝǝra. 39 Me ga nyi ɓǝ foo tǝ vaŋno nyi ra, ne fahlii kal matǝ vaŋno ta, mor ka mo ɗuura me ga lii, ka mo yeara jam ne morsǝ̃ǝ ɓǝǝ daŋ. 40 Me ga gbǝ zah ma ga lii ah ne ra, me ka ga i zah joŋ ɓǝ sãh wo ɓǝǝr a. Me ga joŋ ra ka mo ɗuura me ne zahzyil ɓǝǝ daŋ, ka ga soɓra me yao. 41 Me ga laa pǝ'nyah ne joŋ ɓǝ sãh wo ɓǝǝra, so ne zahzyil ɓe ne mazwãhsuu ɓe daŋ me ga kan ra pǝ sǝr mai ga lii ga lii.
42 Tǝgbana me pee ɓeɓ ge tǝ zai ko, nai ta, me ga joŋ fan sãh mai me faa ɓǝ ah ɓo daŋ nyi ra. 43 Jeremias, amo faa, sǝr mai a ga ciŋ cok kol mai dǝfuu ne faɓal daŋ mo ka yea gŋ ya, mor me ga nyi sǝr ah nyi Babilonien. Amma a ga leera 'wah pǝ sǝr mai lee faɗa. 44 Za ga leera 'wah ne lakre, a ga kanra lamba tǝ ɗerewol ma lee ah pel za syedowal. Fan mai a ga joŋ pǝ sǝr Benyaamin, pǝ yaŋ manyee ah mai mo ryaŋ yaŋ Jerusalem ɓo, ne pǝ yaŋ maluu ah pǝ sǝr Yuda, ne yaŋ ma tǝgǝǝ waare, ne sǝr ma tǝgee sǝŋ ah tǝkine ma fah morkǝsǝŋ ah daŋ. Me ga kan zai pǝ sǝr ɓǝǝra. Ame Dǝɓlii me faa naiko.
Jeremi ndogo loo-ndɔ
1 Ləb gə́ njekɔm’g dɔg gə́ Sedesias, mbai gə́ Juda o̰ ne ɓee lé Njesigənea̰ ula Jeremi ta. Ləbee neelé to ləb ko̰ɓee lə Nebukadnesar gə́ njekɔm’g dɔg-giree-jinaijoo tɔ . 2 Njérɔje lə mbai gə́ Babilɔn d’aḭ dɔ Jerusalem sub gə rɔ. Jeremi, njetegginta lé si mee gad kəi-daŋgai’g gə́ to mee kəi’g lə mbai gə́ Juda tɔ. 3 Sedesias, mbai gə́ Juda ar dee d’udee kəi-daŋgai’g dəjee pana: See ban ɓa i tegginta pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Aa ooje, neḛ n’ya̰ ɓee-boo neelé meḛ ji mbai gə́ Babilɔn’g mba karee taa ləm, 4 Sedesias, mbai gə́ Juda a teḛ ji Kaldeje’g el nɛ d’a kilá ji mbai gə́ Babilɔn’g ndá yeḛ a kulá ta gə təa ləm, a kée gə kəmee ləm tɔ lé wa, 5 mbai gə́ Babilɔn a kaw gə Sedesias Babilɔn karee si keneŋ saar kar mee neḛ olé dəa’g ɓa. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. Ɓó lé seḭ a rɔje gə Kaldeje kara seḭ a dum deeje el, lé wa.

6 Jeremi pana: Njesigənea̰ ulam ta gə rɔtaje nee pana: 7 Aa oo, Hananeel, ŋgolə Salum gə́ ŋgolə bɔm lé a gə ree rɔm’g mba kulam pana: Maji kam m’ndogo sə neḛ ndɔ lə neḛ gə́ to Anatot mbata ma ɓa wɔji dɔm kam m’ndogo karee to kama ya.
8 Yen ɓa Hananeel, ŋgolə bɔm lé ree rɔm’g mee gad kəi-daŋgai’d gə goo ta lə Njesigənea̰ lé ulam ne pana: Maji kam m’ndogo sə neḛ ndɔ lə neḛ gə́ to Anatot, mee ɓee’g lə Bḛjamije mbata ma ɓa wɔji dɔm gə mba kam m’ndogo m’aree to nénduba ləm ndá maji kam m’ndogo ya.
Bèe ɓa ma m’gər gao to gə́ to ta lə Njesigənea̰ ya.

9 M’ndogo gə Hananeel, ŋgolə bɔm lé ndɔ gə́ to Anatot ndá m’wɔji ŋgan larnda as dɔg-giree-siri m’aree. 10 Ma m’ndaŋg maktubee m’ɔs nétorjim keneŋ ləm, m’ar njékoo géeje d’oo ləma, m’wɔji larnda lé dɔ nékwɔji-né’g ləm tɔ. 11 Gée gə́ gogo ndá m’un maktub ndogee gə́ nétorjim to keneŋ gə́ aw na̰’d gə godndu ləm, gə néjiɓee ləm tɔ lé m’un yee gə́ kára gə́ nétorjim godo keneŋ ləm tɔ ndá 12 M’aw gə maktub ndogo loo-ndɔ lé m’ar Baruk, ŋgolə Nerija, ŋgolə Mahséja kəm Hananeel’d gə́ to ŋgolə bɔm lé ləm, gə kəm njékoo géeje gə́ d’unda ji dee dɔ maktub ndogee’g lé ləma, gə kəm Judaje’g lai gə́ d’isi mee gad kəi-daŋgai’g lé ləm tɔ. 13 Tɔɓəi m’un ndukun neelé m’ar Baruk kəm dee’g lai m’pana: 14 Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje gə́ to Ala lə Israɛlje lé pa togə́bè pana: Maji kari odo maktubje nee gə́ to maktub ndogo loo-ndɔ, yee gə́ d’ɔs nétorji dɔ’g ləm, gə yee gə́ nétorji godo dɔ’g ləm tɔ ndá ɔm dee mee jo’g gə mba ŋgəm dee maji kuree əw.
15 Mbata Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje gə́ to Ala lə Israɛlje lé pa togə́bè pana: D’a gə ndogo kəije gə loo-ndɔje gə ndɔ-nduúje ya ɓəi mee ɓee’g neelé.
Tamaji lə Jeremi
16 Loo gə́ m’ar Baruk, ŋgolə Nerija maktub ndogo loo-ndɔ lé mba̰ ndá m’ra tamaji nee ta Njesigənea̰’g m’pana: 17 Ǝi Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰, aa oo, i ra dara gə naŋg nee gə boo-siŋgamoŋ ləi ləm, gə goo jii gə́ un loo lad-lad ləm tɔ. Né kára kara gə́ njedumi godo. 18 I ra meemaji gə ŋgaka dəwje gə́ goo na̰ goo na̰ loo tɔl-dɔg (1.000) ləm, i ar bo̰ néra kori-kori lə bɔ ŋganje ɔs ta ŋgan deeje gə́ goo dee’g ləm tɔ. I to Ala gə́ boo gə njesiŋgamoŋ, Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje ɓa gə́ rii. 19 I to njemajidum dɔ rəw kwɔji nékəmra’g ləm, i to njesiŋgamoŋ dɔ kula rai’g ləm tɔ. Kəmi oo panjaa dəwje lai gə mba kar nana kara iŋga né gə́ wɔji gə goo panjaa ləa-ləa ləm, gə goo kula rəa-rəa ləm tɔ.

20 I ra némɔrije gə nédumkooje mee ɓee gə́ Ejiptə saar mee ndəa’g neelé ləm, gə mee ɓee gə́ Israɛl ləma, gə mbuna dəwje’g ləm tɔ. Yee ɓa i ra ar rii ɓar ne saar teḛ ɓogənè. 21 I ar koso-dəwje ləi gə́ Israɛl d’unda loo mee ɓee gə́ Ejiptə teḛ gə némɔrije gə nédumkooje gə jii gə́ ɓar mèr-mèr gə́ i ula ndiŋ ləm, gə boo-néɓel ləm tɔ. 22 I ar dee ɓee neelé gə́ i man rɔi ar bɔ deeje-je gə mba kar dee, to ɓee gə́ mbà gə ubu tə̰ji to keneŋ yaa̰ ya. 23 Deḛ ree keneŋ, deḛ taa gə́ né ka̰ dee. Nɛ deḛ d’ila ŋgonkoji dɔ tapai’g el ləm, deḛ d’aa dɔ godnduije kər-kər el ləma, deḛ ra néje lai gə́ i un ndui dɔ’g mba kar dee ra lé el ləm tɔ. Yee gə́ bèe ɓa i ar nékəmndooje lai neelé teḛ ne dɔ dee’g gə mbəa.
24 Aa oo, d’uba dɔndalje mba taa ne ɓee-boo lé. Ɓee-boo neelé a koso meḛ ji Kaldeje gə́ ree rɔ səa ndá d’a dum dee gə kiambas ləm, gə ɓoo-boo ləma, gə yoo-koso ləm tɔ. Ta gə́ i pa lé aw lée’g béréré ari oo ya. 25 Lé bèe kara i Mbaidɔmbaije gə́ Njesigənea̰, i ulam pana: Maji kam m’ndogo loo-ndɔ gə larnda ləm tɔ. Nɛ ɓee-boo lé oso ji Kaldeje’g mba̰.
Njesigənea̰ tel ila Jeremi’g
26 Njesigənea̰ ula Jeremi ta gə rɔtaje nee pana: 27 Aa oo, ma m’to Njesigənea̰, Ala lə dəwje lai, see né kára gə́ njedum-ma to keneŋ gən wa. 28 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ pa ne pana: Aa oo, m’a gə kila ɓee-boo neelé meḛ ji Kaldeje’g ləm, m’a gə kila meḛ ji Nebukadnesar, mbai gə́ Babilɔn’g karee taa ləm tɔ . 29 Kaldeje gə́ rɔ gə ɓee-boo neelé d’a kandə keneŋ ndá d’a kila pər dɔ’g mba roo ne ɓee-boo neelé na̰’d gə kəije gə́ deḛ tuu né gə́ ə̰də sululu dɔ’g d’ar magə Baal ləm, gə́ deḛ saga nékar naŋg keneŋ d’ar magəje gə mba kar oŋg ḭ ne səm pu lé ləm tɔ.

30 Mbata Israɛlje gə Judaje lé un kudee gə basa dee ya, né gə́ majel ɓa deḛ ra kəm’g, Israɛlje lé d’ar məəm ḭ səm pu gə né gə́ ji dee ɓa ra. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. 31 Mbata ɓee-boo neelé ɓa ɔs gin oŋg ləm, gə meekḭ jugugu ləm tɔ, un kudee mee ndɔ gə́ deḛ tum ne ginee saar teḛ ɓogənè. Yen ɓa m’a gə kɔsee ne nɔm’g rəw gə́ raŋg. 32 Mbata néramajelje lai gə́ Israɛlje gə Judaje ra d’ar məəm ḭ ne səm pu, deḛ ləm gə mbaije lə dee ləm, gə ŋgan-mbaije lə dee ləm, gə njékinjanéməsje lə dee ləm, gə njéteggintaje lə dee ləm, gə dəwje gə́ Juda ləma, gə deḛ gə́ d’isi Jerusalem lé ləm tɔ. 33 Deḛ tel gir dee d’ila d’am ɓó d’oom gə kəm dee el. Deḛ ndoo dee né teḛ gə ndɔ rad ya ndoo dee ya nɛ deḛ d’ur mbi dee mba taa ne tandoo lé el. 34 Deḛ d’unda magəje lə dee gə́ to kḛji mee kəi gə́ rim ɓar dɔ’g gə mba kar kəi neelé mina̰ ne . 35 Deḛ d’uba dɔ looje gə́ ndəw d’ar magə-Baal mee wəl-loo gə́ Ben-Hinom gə mba roo ŋgan deeje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené keneŋ kar magə-Molok. Yee ɓa to né gə́ ma m’un ndum dɔ’g m’ar dee nda̰ el. Kar dee ra néje gə́ to kḛji togə́bè mba kar Judaje ra ne kaiya lé takə̰jee ree dɔm’g nda̰ el .

36 Ɓasinè Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pata togə́bè dɔ ɓee-boo’g nee gə́ seḭ pajena: D’a kilá ji mbai gə́ Babilɔn’g karee dum dəa gə kiambas gə ɓoo-boo gə yoo-koso lé pana: 37 Aa ooje, m’a kḭ sə dee mee ɓeeje lai gə́ m’tuba dee m’ɔm dee keneŋ gə oŋg, gə meekḭ jugugu gə boo-meekḭ pu lé tel ree mbo̰ dee dɔ na̰’d na̰’d ləm, m’a ree sə dee lée’g neelé ləma, m’a kar dee d’isi keneŋ gə meekulɔm ləm tɔ. 38 D’a to koso-dəwje ləm ndá m’a to Ala lə dee tɔ. 39 M’a kar meḛ dee gə panjaa dee to asəna kára ba mba kar dee ɓəlm saar gə no̰ mbata maji lə dee-deḛ ləm, gə ka̰ ŋgan deeje-je gə́ goo dee’g ləm tɔ. 40 M’a kun ndum kar dee gə manrɔ gə́ to gə no̰ ndá m’a kuba dee kya̰ dee el ləm, m’a ra sə dee meemaji ləma, m’a kar ɓəlm to dɔɓəŋgərə dee’g ləm tɔ gə mba kar dee sa rɔ dee rɔm’g el ŋga. 41 Rɔm a lelm mba kam m’ra sə dee meemaji ndá m’a ma̰a dee tɔgərɔ mee ɓee’g neelé gə meendakaḭ gə ŋgaw məəm bura ya.

42 Mbata Njesigənea̰ pa togə́bè pana: To gə́ ma m’ar boo-némeekonje nee lai teḛ dɔ koso-dəwje’g neelé ndá m’a kar meemajije lai gə́ m’pa taree m’wɔji ne dɔ dee lé ree dɔ dee’g togə́bè ya tɔ. 43 Ɓee neelé gə́ seḭ pajena: To dɔdilaloo gə́ dəwje gə daje godo keneŋ ləm, gə́ d’ila ji Kaldeje’g ləm tɔ lé d’a ndogo loo-ndɔje keneŋ. 44 D’a ndogo loo-ndɔje gə larnda ləm, d’a ndaŋg maktubee ləm, d’a kunda nétorji dee dɔ’g ləma, d’a kɔr njékoo géeje ləm tɔ mee ɓee’g lə Bḛjamije gə looje gə́ gugu dɔ Jerusalem ləm, gə mee ɓee-booje gə́ Juda ləm, gə mee ɓee-booje gə́ dɔ mbal’g ləm, gə mee ɓee-booje gə́ ndag-loo’g ləma, gə mee ɓee-booje gə́ to par gə́ dɔkɔl ləm tɔ. Mbata ma Njesigənea̰ m’pana: M’a kar njé’g lə dee gə́ d’aw ɓee-ɓər’g lé tel ree ya.