Paulus yaŋ Efesus
1 Ne cok ka Apollus no yaŋ Korint, Paulus kyãh pǝ sǝr ah daŋ, so ge dai yaŋ Efesus. Ge lwaa za ma iŋ manyeeki ah gŋ. 2 Fii ra faa: Ne cok we nyiŋ, we lwaa Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ ɓe ne? Zyiira faa nyi ko: Ru laa sõone Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ no laŋ ru laa ya. 3 Paulus so fii ra faɗa: We nyiŋ baptisma mafẽe ɓo ne? Zyiira faa: Baptisma mǝ Yohana yo. 4 Paulus faa nyi ra: Yohana a joŋ baptisma tǝ za mai mo toora bii ɓe, so a faa nyi za Israel ka mo nyiŋra Dǝɓ mai mo tǝ yah gin fahfal ahe, ako ye Yesu. 5 Ne cok mo laara ɓǝ ah naiko, so nyiŋra baptisma pǝ tǝɗii Dǝɓlii Yesu. 6 Paulus kan jol tǝ ɓǝǝra, so Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ ge tǝ ɓǝǝra, tǝŋ faara ɓǝ ne zah camcam tǝkine faa ɓǝ Masǝŋ. 7 Zan ah pãa ɓǝǝ tǝgbana jemma tǝtǝl gwa.
8 Paulus a kyãh ga yaŋ kee ɓǝ Masǝŋ Yahuduen, joŋ nai fĩi sai a faa ɓǝ gŋ bai galle, a cuu ɓǝ Goŋ Masǝŋ nyi ra, a kyeɓ ka ɓoo bii zah za ma laara ɓǝ faa ahe. 9 Amma za ki yerra zahzyil ɓǝǝra, zyii nyiŋra ɓǝ ah ya, so faara ɓǝɓe' tǝ ɓǝ fahlii Dǝɓlii pel zana. So Paulus woŋ ki ne ra ŋgee za syee mor Masǝŋ kal ne ra, a cuu ɓǝ zah'nan daŋ pǝ yaŋ lekol Tiranus. 10 Joŋ nai syii gwa, ŋhaa za mai mo kaara ɓo sǝr Asia, Yahuduen ne za mai mo ye ka Yahuduen a daŋ laara ɓǝ faa Dǝɓlii.
Wee Sikewas
11 Masǝŋ joŋ dǝǝbǝǝri matǝ gǝriŋ ah ra ne jol Paulus pǝlli, 12 ŋhaa a ɓaŋra mbǝro ah wala zah zyim mai mo mor jol ah ga wo za syem ne ko, syem ɓǝǝ a laɓɓe, coksyiŋ mai mo tǝ ɓǝǝ laŋ a pǝ̃ǝ kalle. 13 Yahuduen manyeeki ah no a kyãhra cok daŋ nĩi coksyiŋ tǝ za ga lalle, so kyeɓra ka ɗii tǝɗii Dǝɓlii Yesu nĩi coksyiŋ ga lal ne ko. Faara nyi coksyiŋrĩ: Me faa nyi mo pǝ tǝɗii Yesu mai Paulus moo cuu ɓǝ ahe, mo pǝ̃ǝ ge lalle! 14 (Za mai moo joŋra fan ah naiko ara rǝŋ, wee pa joŋzahsyiŋ Yahuduen malii ye ra, a ɗii dǝɓ ah ne Sikewas). 15 Amma coksyiŋ zyii faa nyi ra: Me tǝ Yesu ɓe, me tǝ Paulus laŋ ɓe ta, amma ma ɓii we ye za kẽne? 16 Dǝɓ mai coksyiŋ mo tǝl ah zoo tǝ ge tǝ ɓǝǝra, so swah ah kal tǝ ɓǝǝ daŋ joŋ ki ne ra pǝɓeare, ŋhaa zune daŋ ɗuu kal ge fah yaŋ ah ne zahmorkol tǝkine nwãh wo suu. 17 Yahuduen ne za Grek mo kaara ɓo yaŋ Efesus daŋ mo laara ɓǝ fan mai mo joŋ naiko, gal re ra pǝlli, so tǝɗii Dǝɓlii Yesu yii ge pel pǝyǝkki. 18 Za pǝlli kǝsyil za ma iŋ ah zune daŋ a gin kee ɓǝ fan mai mo joŋko daŋ pel za pãare. 19 So za pǝlli kǝsyil za mai mo yea tǝ ẽera ciŋ woora ɗerewol ɓǝǝ ge ne ko ɓaara wii nyi ne nahnǝn za daŋ, keera lak lea ɗerewol ah ra, lwaara pãa lak ah tǝgbana solai ujenere jemma dappe . 20 So ɓǝ faa Dǝɓlii myah cok daŋ, ɓǝ ah ge pel ne swahe.
Ɓǝ ur yaŋ Efesus
21 Fahfal fan mai mo joŋni, Paulus foo ɓǝ ka pǝ̃ǝ ga sǝr Makedonia ne sǝr Grek ka ga Jerusalem, so faa: Me ge gŋ ɓe, me ga ẽe yaŋ Rom ta. 22 Pee za ma gbahra jol ah gwa, Timoteus ne Erastus, kal ge sǝr Makedonia. Suu syak ah so nǝn mǝ ah sǝr Asia nje.
23 Ne cok ah ɓǝ ur tǝ ɓǝ fahlii Dǝɓlii pǝlli. 24 Pacwak vãm syẽ no a ɗii ne Demetrius a ɓaŋ foto yaŋ masǝŋ Artemis ne vãm solai, za yeɓ ah a lwaara lak ne pǝlli. 25 Tai ra tǝkine za ma joŋra zah yeɓ tǝ vaŋno ne mǝ ah daŋ faa nyi ra: Zana, we tǝ ɓe, na tǝ lwaa fan man daŋ ne yeɓ maino. 26 Amma we kwo tǝkine laa ɓǝ fan mai Paulus mo tǝ joŋni, mor a faa masǝŋ mai dǝfuu moo zyeɓra ne jolle, masǝŋ ye ka, ŋhaa kǝǝ zah za pǝlli so laara ɓǝ faa ah ɓo, joŋ ɓo ka yaŋ Efesus nyee to ya, amma coŋ biŋ ka ɓǝ ah mo zyaŋ sǝr Asia ɓo ne lii ah daŋ. 27 Ɓǝ gaɓ ah ye ka mai mo tǝ ga ɓeɓ tǝɗii yeɓ man to ya, amma mai mo so tǝ ga ɓeɓ yaŋ masǝŋ Artemis malii mai za sǝr Asia tǝkine za wo sǝr daŋ mo tǝ juura pel wol ah ta, ka so ciŋ fan kol yǝk ah vǝr ɓe.
28 Ne cok za mo laara ɓǝ ah naiko, ɓaŋra kpãh pǝlli, so ŋwaara ɓǝ zahki daŋ: Artemis Efesien pǝyǝkki. 29 Ɓǝ ŋwaa ɓoo tǝgǝǝ yaŋ ne lii ah daŋ. Ne cok mo so gbǝra Gaiyus ne Aristarkus za sǝr Makedonia mai mo tǝ kyãhra gwǝǝ ne Paulus, taira daŋ kwakra ra kal ge pǝ cok mai za yaŋ ah moo joŋra kyẽm gŋ ne ko. 30 Paulus 'yah kǝnah ka ga wo zana, amma za syee mor Masǝŋ cakra ko. 31 So bai ah mai ara mo kǝsyil zaluu pǝ sǝr ah laŋ peera pee ge nyi, pǝǝra ko ka mo geko wo za pǝ cok tai ka. 32 Ne cok ah za gaŋra ɓǝ pǝlli, za ki faara naino, za ki laŋ faara ga cam, mor ɓǝ ah soo ɓo jol ɓǝǝ daŋ mgbelelle, za pǝlli kǝsyil ɓǝǝ tǝra ru tai ɓo mor fẽene laŋ ya. 33 So za ki kǝsyil za mai mo taira ɓo kalra ge faa ɓǝ ah nyi Aleksandǝr, Yahuduen soɓra ko ka mo ge uuko pel zana. Aleksandǝr kǝ̃ǝ jolle, mor a 'yah ka faa ɓǝ. 34 Amma ne cok mo tǝra ko ako ye Yahuduyo, so ŋwaara ɓǝ tǝ vaŋno zahki ne lii ɓǝǝ daŋ ŋhaa joŋra cok com ne gwa: Artemis Efesien pǝyǝkki.
35 Amma pa ma ŋwǝǝ ɓǝ yaŋ Efesus ge wuu zahzyil nyi za faa nyi ra: Awe Efesien, za daŋ tǝra yaŋ Efesus ɓe, ne mai mo tǝ byak yaŋ juupel Artemis malii tǝkine foto ah mo ɗǝr gin sǝŋ ge daŋ. 36 Dǝɓ ma gak el ɓǝ tǝl ah ka faa ka noo ya kǝka, mor maiko sai we yea zahe, we joŋ fan bai foo ɓǝ ka. 37 Ɗah we gbah za mai ge ɓo nyee ne ko, kiŋra yaŋ juupel man ra ya, faara ɓǝɓe' tǝ masǝŋ man laŋ ya ta. 38 Demetrius ne za yeɓ ah ara mo ne ɓǝ tǝ dǝɓ ka ga cen ko ɓe, zah'nan mai mo kanra ɓo ka ŋgoŋ kiita no, zaluu laŋ no ta, mo 'yahra ɓe mo ge cera ki gŋ o. 39 Amma we no ne ɓǝ maki ah we 'yah ka faa ɓe, a ga zyeɓra ɓǝ ah pel za pãa daŋ. 40 Mor na no pǝ cok magaɓɓe, na dai nǝn mai mo ge cera na tǝ ɓǝ mai na ŋwaa ɓo tǝ'nah ɓe, mor ɓǝ ŋwaa ah laŋ ka ne mor ya, na ka gak kee mor ah goŋga ah a naino laŋ ya ta.
41 Ne cok mo faa ɓǝ ah vǝrri, so nĩi za kalle.
Pool aw Epesə
1 Loo gə́ Apolɔs nai Kɔrḭtə ɓəi ndá Pool aw gə loo-loo gə kəmee gə́ kédé ɓeeko̰ gə́ Asi saar teḛ Epesə. Yeḛ iŋga njékwakiláje gə́ na̰je keneŋ dəji dee pana: 2 Loo gə́ seḭ unje meḛ sí lé see seḭ taaje Ndilmeenda gə meḛ sí ya wa.
Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Ta lə Ndilmeenda ya kara oso mbi sí’g to gə́ yeḛ si loo gə́ bèe’g el ya ɓəi.
3 Yeḛ tel dəji dee pana: See batɛm gə́ ra ɓa deḛ ra sí ne ɓəi wa.
Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: Batɛm gə́ ka̰ Ja̰.
4 Yen ŋga Pool ula dee pana: Batɛm gə́ wɔji dɔ kwa ndòo rɔ dɔ kaiya’g ɓa Ja̰ ra dəwje ula ne koso-dəwje gə mba kar dee d’ɔm meḛ dee dɔ yeḛ gə́ si ree gée’g, yee ɓa gə́ Jeju .
5 Loo gə́ deḛ d’oo taje neelé ndá deḛ ra dee batɛm gə ri Mbaidɔmbaije Jeju. 6 Pool ila jia dɔ dee’g ndá Ndilmeenda ree ɔm dɔ dee’g ar dee d’ubu ta pur-pur gə takɔji dəwje gə́ raŋg teg ne gintaje. 7 Deḛ lai neelé d’a kaḭ dəwje dɔg-gir-dee-joo jén bèe.
Deḛ tum gin Eglisə gə́ Epesə lé
8 Gée gə́ gogo Pool andə aw mee kəi-kwa-dɔ-na̰’g ndá yeḛ aar keneŋ pata yororo-yororo. As naḭ munda yeḛ ɔr goo ta néje gə́ wɔji dɔ ɓeeko̰ lə Ala ula ne rəa ndubu gə mba kar deḛ gə́ d’oo ta ləa lé taa ta gə́ yeḛ ula dee lé rəgm. 9 Nɛ njé gə́ na̰je gə́ to gə́ njédumje lé d’un mbi dee ndogo ne lel dɔ ta’g ləa. Loo gə́ yeḛ oo to gə́ deḛ pata gə́ yèr dɔ rəw’g lə Mbaidɔmbaije no̰ dəw-bulaje’g lé ndá yeḛ sa rəa rɔ dee’g unda kəm njékwakiláje ɓəd ndoo dee ne né gə ndəa-ndəa loo-ndoo-né’g lə dəw gə́ ria lə Tiranus. 10 Yeḛ ra togə́bè ləbee joo, ar deḛ lai gə́ d’isi dəb ɓeeko̰ gə́ Asi gə́ to Jibje gə Grekje lé d’oo ne ta lə Mbaidɔmbaije.
Ta lə ŋgalə Seba
11 Ala unda némɔrije gə́ doŋgɔ ji Pool’g aree ra, 12 ar njé gə́ na̰je d’odo kubuje gə́ lḛd-lḛd əsé kubu-bɔr-rɔje d’ɔrɔ ne rɔ Pool d’ya̰ d’ila dɔ njérɔko̰je’g ndá rɔ dee ḭ ne kə̰geŋ ləm, ndilje gə́ yèr kara teḛ meḛ dee’g ləm tɔ. 13 Jibje gə́ njékaslooje gə́ to njétɔb ndilje lé deḛ naa loo gə mba tuba ndilje gə́ yèr meḛ dəwje’g gə ri Mbaidɔmbaije Jeju, deḛ pana: M’wa ta sí gə ri Jeju, yeḛ gə́ Pool to njekɔr ta ləa lé.
14 Deḛ gə́ njéra néje neelé to diŋgamje siri gə́ to ŋgalə Seba gə́ to Jib gə́ to mbai dɔ njékinjanéməsje-je. 15 Ndil gə́ yèr lé ila dee keneŋ pana: Ma m’gər Jeju gao ləm, Pool lé kara ma m’gəree gao ləm tɔ, nɛ seḭ lé see toje gə́ dəw ɗije wa.
16 Dəw gə́ ndil gə́ yèr to mée’g lé yeḛ ḭ al uba deḛ gə́ joo lé rəm oso sə dee naŋg taa dee loo pəl-pəl ra dee majel ar dee d’unda loo kəi neelé teḛ gə kudu dee dum ləm, ar dee d’iŋga ne doo ləm tɔ. 17 Jibje gə Grekje lai gə́ d’isi Epesə lé d’aw gə taree ta dee’g wəg-wəg, ar ɓəl unda deḛ lai gaŋg dee, nɛ ri Mbaidɔmbaije Jeju oso gə loo mbidi-mbidi. 18 Njé gə́ na̰je bula mbuna deḛ gə́ d’un meḛ dee lé deḛ ree teggin néra dee təsərə. 19 Njé gə́ na̰je bula lam mbuna deḛ gə́ to njéra mbeḛje’g lé d’odo maktubje lə dee roo biriri-biriri kəm dəwje’g bura. Maktubje neelé to gə́ ndogee ɓa ndogo gə́ ndogo ndá laree a kaḭ larnda tɔl-dɔg-loo-rɔ-mi jén ya. 20 Togə́bè ɓa ta lə Mbaidɔmbaije teḛ ne boo ɓar ne mḭ yaa̰.
Rəw kaw Pool lé o̰ yaa̰
21 Gée gə́ gogo ndá Pool wɔji-kwɔji kunda mee dəb ɓeeko̰ gə́ Masedoinə gə Akai gaŋg kaw Jerusalem. Yeḛ pa mée’g pana: Loo gə́ ma m’teḛ keneŋ ndá lé riri kara m’a kaw gə nɔm kaw Rɔm ya.
22 Yeḛ ula njéla səaje joo, Timote gə Erastə ar dee d’aw Masedoinə, nɛ yeḛ nja nai Asi ndəa bula bəl ɓəi.
23 Mee ləbee’g neelé ta gə́ boo oso wɔji dɔ rəw lə Mbaidɔmbaije. 24 Dəw kára ria lə Demetriyus gə́ to gə́ njelḛ̀ né lé léḛ lar gə́ nda ndaji ne kəi-boo-magə Dianəje ar njéra səa kulaje d’iŋga ne né yaa̰. 25 Yeḛ mbo̰ dee gə deḛ gə́ njélḛ̀ néje gə́ raŋg dɔ na̰’d loo kára ula dee pana: Ǝi dəwje, seḭ gərje gao mbɔl dɔ kula neelé ɓa to gə́ né ti lə sí ya. 26 Seḭ ooje gao to gə́ Pool lé ula ta meḛ dəwje gə́ Epesə gə kar dee el nɛ nai lam ba karee tel meḛ boo-dəwje gə́ d’isi ɓeeko̰ gə́ Asi gə loo-loo kara togə́bè ya tɔ. Yeḛ ula dee pana: Magəje gə́ dəwje ra gə ji dee lé to gə́ kankəm né el. 27 Tuji gə́ boo gə́ oso gée lé a koso dɔ kula’g lə sí ba gə karee el, nɛ kəi-si magə gə́ boo gə́ ria lə Dianə lé a tel to né gə́ gə mḭdé ba ləm, boo-ronduba gə́ d’ula dəa’g mee ɓeeko̰ gə́ Asi gə loo lai-lai gə́ dɔ naŋg neelé kara a kɔs bo̰ bɔsɔrɔ ya ləm tɔ.
28 Loo gə́ deḛ d’oo taje neelé ndá meḛ dee ḭ pu ar dee ra né wəl-wəl pana: Dianə lə njé gə́ Epesə lé to gə́ boo yaa̰!
29 Dəwje lai gə́ mee ɓee’g neelé d’aw dɔ na̰’g pum-pum. D’aḭ yao-yao ree mbo̰ dɔ na̰ kəi-koo-néndajije gə́ boo’g lé ndɔr Gayus gə Arisitarəkə gə́ to njé gə́ Masedoinə gə́ to njéboalookawje lə Pool lé keneŋ sə dee na̰’d. 30 Pool ndigi kaw kaar no̰ koso-dəwje’g nee ya nɛ njékwakiláje ɓa d’ɔgee dɔ’g. 31 Njéko̰ɓeeje gə́ Asi gə́ na̰je gə́ to baokuraje ləa kara d’ula kula ɓee ləa gə mba karee un gɔlee ila mee kəi-koo-néndajije gə́ boo neelé el. 32 Dəw-bulaje lul ɓəd-ɓəd d’aw ne dɔ na̰’g pum-pum mbata deḛ bula mbuna dee’g gər gin né gə́ d’wa dɔ na̰ gə mbəa lé el. 33 Yen ŋga deḛ d’ɔr Aleja̰drə mbuna boo-dəwje’g neelé, yeḛ to dəw gə́ Jibje ya d’ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ gə́ kédé. Aleja̰drə lé yə jia ta dee’g ar dee d’oo to gə́ yeḛ ndigi kula koso-dəwje neelé ta. 34 Nɛ loo gə́ deḛ d’ée to gə́ yeḛ to gə́ Jib ndá deḛ d’unda ndu dee na̰’d bɔrɔm ra ne né u-u-u d’ar kuree əw as kàr joo pana: Dianə lə njé gə́ Epesə lé to gə́ boo yaa̰!
35 Yen ŋga dəw gə́ to gə́ njendaŋ-maktub gə́ mee ɓee’g neelé ar koso-dəwje neelé d’aar ndiŋ ɓa ula dee pana: Seḭ dəwje gə́ Epesə lé dəwje lai-lai gər gao to gə́ ɓee lə sí gə́ Epesə lé to njekaa dɔ kəi-si magə gə́ boo gə́ ria lə Dianə ləm, gə néndaji ləa gə́ ḭ dara oso naŋg lé ləm tɔ. See na̰ ɓa gər bèe el wa. 36 To gə́ né neelé loo maḭyee godo ndá maji kar sí sije lɔm ɓó raje né pəd-pəd togə́bè el. 37 Mbata dəwje nee gə́ seḭ ndɔr deeje reeje sə dee lé deḛ ra kəi-si Dianə lé yèr el ləm, d’ila ndɔl dɔ Dianə’g lə sí lé el ləm tɔ. 38 Bèe ndá ɓó lé Demetriyus gə njékulaje ləa ndigi səg dəw ndá ndɔ gaŋg rəw-taje to gən ləm, njégaŋ-rəwtaje kara d’isi gən ya ləm tɔ, bèe ndá maji kar dee ɓar na̰ d’aw loo-gaŋg-rəwta’g. 39 Ɓó lé seḭ awje gə taje gə́ raŋg mba gɔl ɓəi kara d’a gɔl loo-gaŋg-rəwta’g gə goo rəbee. 40 Tɔgərɔ ya, né gə́ jeḛ n’ra ɓogənè lé askəm kar dee gaŋgta dɔ sí’g d’wa sí ne gə́ njékḭ gə njéko̰ɓeeje ya mbata ta gə́ j’ila loo’g ɓogənè lé ginee godo. Loo gə́ yeḛ pa togébè mba̰ nda yeḛ jané koso-dəwje tɔ.
