Byaŋ Yesu
(Mt 1:18-25)
1 Ne cok maki ah ɓǝ ur gin wo Kaiser Augustus pepee myah ka ŋwǝǝ za sǝr ah daŋ. 2 Ɓǝ ŋwǝǝ suu ma kǝpel ah a ne cok mai ka Kwirinius kaa govener sǝr Siria ɓo. 3 Koo zune daŋ ga ŋwǝǝ tǝɗii suu ah yaŋ byaŋ ahe.
4 Yuseɓ laŋ ur gin Nazaret sǝr Galile kal ge yaŋ Betlehem sǝr Yudea pǝ cok mai David mo byaŋ gŋ. 5 Yuseɓ kal ge gŋ mor ako ye morsǝ̃ǝ David, mor ka ŋwǝǝ suu ah ne mawin ah Maria mo ne ɓilli. 6 Ne cok ka ara no gŋ ba, cok byaŋ Maria ge daini, 7 byaŋ wel ah pǝworre, koo ne mbǝro sor pǝ saŋne, mor lwaara cokswul pǝ yaŋ mai za gwǝǝ moo ɗǝrra gŋ ya.
Za kǝpii ne angeloi
Se préparer pour Noel - La Joie du Partage
8 Pǝ sǝr ah za kǝpii gwii manyeeki ah no swahra ɓo tǝnyiŋ ne suŋ tǝ byakra ŋgaɓ fan ɓǝǝra. 9 So Angelos Dǝblii ge cuu suu ah nyi ra, yǝk Dǝɓlii ge sǝǝ tǝ ɓǝǝra, so gal re ra pǝlli. 10 Amma angelos faa nyi ra: We ɗuu gal ka, mor me ge ɓo we ne ɓǝ 'nyahre, ɓǝ ah ga joŋ za daŋ laa pǝ'nyah pǝlli. 11 Tǝ'nah ne suŋ mai pa ǝ̃ǝ ɓii byaŋ ɓo yaŋ David, Kristu Dǝɓlii yo. 12 Fan ma ga cuu ɓǝ ah sye: we ga lwaa we pǝ̃ǝ koo ma ne mbǝro sor ma pǝ saŋne.
13 Ne pel gwari sǝ, kul angeloi ge taira ne angelos ahe, ɗǝǝra lǝŋ yii Masǝŋ ne faara:
14 Osoko wo Masǝŋ ma tǝlǝǝ sǝŋ,
Jam ah no tǝ za mai moo laa pǝ'nyah ne ra.
15 Ne cok angeloi mo jinra kal fah coksǝŋ, so za kǝpii fan faara tǝgǝǝ ki: Na ur na ge Betlehem ka ga ẽe fan mai mo joŋ ɓo Dǝɓlii mo ge faa ɓǝ ah ɓo nyi na. 16 So urra kal ge gŋ ne hǝǝre, ge lwaara Maria ne Yuseɓ kwora we pǝ̃ǝ sor ɓo pǝ saŋne. 17 Ne cok za kǝpii mo kwora wel ah naiko, so keera ɓǝ mai mo laara zah angelos tǝ wel ah nyi zana. 18 Za mai mo laara ɓǝ mai za kǝpii fan mo kee nyi ra daŋ kaara tǝ ɓǝ ah gǝriŋ. 19 Amma Maria kan ɓǝ mai daŋ ɓǝrri, a foo ɓǝ ah pǝlli. 20 So za kǝpii mo pii soora gin gŋ, ɗǝǝra lǝŋ yii Masǝŋ ne ko tǝ ɓǝ fan mai daŋ mo laara ne mai mo kwora, ɓǝ ah na mai angelos mo faa nyi ra ryakryakke.
Ɗii Yesu
21 Com 'yak pǝ̃ǝ kal vaŋno, gera ne wel ah ka daara kan nyi ko, ɗiira ko ne Yesu tǝgbana mai angelos mo ge ɗii ko kǝpel ka ɓil ah ɓah gban a ba.
Gera pǝ yaŋ Masǝŋ ne Yesu
22 Zah'nan maa ɓal bii mo ge, Yuseɓ ne Maria joŋra tǝgbana ɓǝ lai Mosus mo faa ɓo, ɓaŋra wel ah ge yaŋ Jerusalem ne ko ka cuu nyi Dǝɓlii, 23 tǝgbana ɓǝ ah mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɓǝ lai Dǝɓlii faa: We wor ma byaŋ kǝpel daŋ mǝ Dǝɓlii yo. 24 Gera gŋ ka joŋ syiŋ tǝgbana ɓǝ lai Dǝɓlii mo faa ɓo, syiŋ ah a joŋ ne matǝvaa gwa wala wee matǝvaawandala gwa.
25 Ne cok ah dǝɓ ki no yaŋ Jerusalem a ɗii ne Simon, dǝɓ sãh ye ko, a ɗuu Masǝŋ, a byak Masǝŋ moo ga ǝ̃ǝ za Israel, Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ no ne ki. 26 Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ cuu ɓo nyi ko ka ga wǝ kǝpel bai kwan Kristu mai Dǝɓlii mo tǝ ga pee ge ya. 27 Tǝ'yak zaŋ Simon ge yaŋ Masǝŋ ne ko. Ne cok za Yesu mo ɓaŋra ko ge yaŋ Masǝŋ ne ka joŋ ne ki na ɓǝ lai mo cuu ɓo, 28 Simon ɓaŋ wel ah ge jolle, so joŋ osoko nyi Masǝŋ faa:
29 Zǝzǝ̃ǝko Dǝɓlii mo joŋ ɓǝ faa ɓo ɓe,
Mo soɓ byak ɓo ge jam o,
30 Mor nahnǝn ɓe kwo ǝ̃ǝ ɓo ɓe,
31 Ə̃ǝ mai mo zyeɓ ɓo mor za daŋ.
32 A ga yea na cokfãi ka cuu fahlii ɓo nyi za mai mo ye ka Yahuduen a,
So ka yii za ɓo Israel.
Joseph et Marie
33 Pah ah ne mah ah kaara tǝ ɓǝ mai Simon mo tǝ faa tǝ wel ah gǝriŋ. 34 Simon faa ɓǝ sãh tǝ ɓǝǝra, so faa nyi mah ah Maria: We mai Masǝŋ nǝǝ kan ɓo mor ka za pǝlli kǝsyil za Israel mo leera ge sǝŋ ka za ki mo urra sǝŋ. A ga gee wo Masǝŋ gin na fan ma cuu fanne, za pǝlli ga faara ɓǝɓe' tǝl ahe, 35 ne joo ɓǝ foo zahzyil ɓǝǝ gin lalle. Amo laŋ ɓǝ foo ah ga cuŋ zahzyil nyi mo tǝgbana nyahe.
36 Profeto madǝwin no gŋ a ɗii ne Anna, mǝlaŋ Fanuel yo, a morsǝ̃ǝ Asǝr. Tam ɓe, daga woi ah kan wor syii rǝŋ to, 37 so kaa mawin wul ɓo syii jemma nama tǝtǝl nai, ka dal bai gin yaŋ Masǝŋ ya, a juupel wo Masǝŋ com ne suŋ daŋ, so a syẽe fanne, tǝkine juupelle. 38 Ne cok ah sǝ ge daini, kal tǝ joŋ osoko nyi Masǝŋ tǝkine faa ɓǝ tǝ wel ah nyi za mai daŋ mo tǝ byakra ka Masǝŋ mo ge wǝǝ yaŋ Jerusalem.
Pii soora kal ge yaŋ Nazaret
39 Ne cok Yuseɓ ne Maria mo joŋra zah fan mai ɓǝ lai Dǝɓlii mo cuu ɓo daŋ o, so jin kalra ne ki ge yaŋ ɓǝǝ Nazaret sǝr Galile. 40 Wel ah joŋ dǝɓlii, a pǝswahe, a ne fatanne, Masǝŋ no ne ki.
Yesu ge yaŋ Masǝŋ ka a ne syii jemma tǝ gwa
41 Pǝ syii daŋ zan ah ga joŋra fĩi Paska yaŋ Jerusalem. 42 Ne cok ka Yesu joŋ syii ɓo jemma tǝtǝl gwa, kalra ge pǝ fĩi ah tǝgbana moo joŋra ɓaa. 43 Ne cok fĩi ah mo vǝr o, so jinra ka ga yaŋ ɓǝǝra, amma Yesu we ɓǝǝ goo kaa yaŋ Jerusalem, zan ah laŋ tahnra ɓǝ ah ya, 44 amma lǝŋra a yea ma kǝsyil zana. Syeera com moo wõi, so tǝŋ kyeɓra ko wo zum ɓǝǝ tǝkine wo za tan ɓǝǝra, 45 amma lwaara ko ya, so jin kalra ge Jerusalem, ge kyeɓra ko gŋ. 46 Ne zah'nan sai ah ge lwaara ko kaa ɓo pǝ yaŋ Masǝŋ kǝsyil za cuu fan Yahuduen, a laa ɓǝ faa ɓǝǝra, a so fifii zah ɓǝǝ ta. 47 Za mai moo laara ɓǝ faa ah daŋ kaara gǝriŋ tǝ ɓǝ fatan ah tǝkine ɓǝ mai moo zyii zah ɓǝǝra. 48 Ne cok zan ah mo ge ɓaŋra nahnǝn kwo ko, kaara tǝl ah gǝriŋ, mah ah so faa nyi ko: Na ɓe, mo joŋ ɓǝ mai wo ɓuu nai mor fẽene? Mo ẽe ɗah ɗao, pa ɓo tǝkine me daŋ ru tǝ kyeɓ mo ne ɓǝ fooni. 49 Yesu zyii faa nyi ra: We kyeɓ me mor fẽene? We tǝ sõone me gak kaa yaŋ Pa ɓe, we tǝ ya ne? 50 Amma laara mor ɓǝ mai mo tǝ faa nyi ra ya.
51 So Yesu laa zah ɓǝǝ kal ge Nazaret ne ra, amma mah ah kan ɓǝ marai daŋ pǝ zahzyil ahe, a foo ɓǝ ahe. 52 Yesu joŋ dǝɓlii, a ga pel ne fatanne, Masǝŋ laa pǝ'nyah ne ki tǝkine dǝfuu daŋ.
Koji Jeju Kristi lé
1 Mee ndəaje’g neelé Sesar Auguste un ndia mba kar dee tura dəwje lai-lai dɔ naŋg nee kunda ne ri dee mee maktub-tura-dəwje’g. 2 Kunda ri dəwje mee maktub’g neelé to yee gə́ dɔtar mee ləb gə́ Kirinius to ne njeguburuɓee gə́ Siri. 3 Togə́bè dəwje kára-kára lai d’aw d’ar dee d’unda ri dee mee maktub’g gə goo ɓee lə dee lə dee.
4 Jisəb kara ḭ Galile mee ɓee gə́ ria lə Najaret mba kaw Jude mee ɓee-boo’g lə Dabid gə́ ɓaree Betlehem, mbata yeḛ to ŋgoka Dabid gə́ koji kəi kɔl ɓa yeḛ si aw ne gə mbəa 5 gə mba kar dee d’unda ne ri dee-deḛ gə Mari goo dee’g tɔ, mbata yeḛ wɔji-kwɔji təa nɛ yeḛ aw gə kèm mée’g liew-liew tɔ. 6 Loo gə́ d’isi lée’g ndá ndɔ koji ŋgon lə Mari lé teḛ keneŋ wai tɔ, 7 aree oji ŋgondəree gə́ diŋgam keneŋ. Yeḛ ɓiree gə kubu ilá mee bəgərə sɔ né’g lə maŋgje mbata loo-to as dee Kəi-to-mbàje’g el.
Kura gə́ dara teḛ dɔ njéŋgəmbadje’g
8 Njéŋgəmbadje d’isi wala dəb loo gə́ kára bèe d’isi ŋgəm koso-badje lə dee keneŋ, to dan loo’g. 9 Aa ooje kura lə Mbaidɔmbaije ḭ dara teḛ dɔ dee’g təsərə ar rɔnduba lə Mbaidɔmbaije ndogó gugu dɔ dee sub. Ɓəl unda dee badə gaŋg dee ar dee d’unda bala tigi-tigi tɔ. 10 Nɛ kura gə́ dara lé ula dee pana: Ɓəlje el ɓòo! Mbata ta gə́ maji ɓa ma m’ula sí ya, taree lé a to gin kalrɔ gə́ boo mbata lə dəwje mbad-mbad ya. 11 Kàr gə́ ɓogənè ɓa d’oji njekaji sí mee ɓee-boo’g lə Dabid d’ar sí, yeḛ to Kristi, Mbaidɔmbaije lé. 12 Ŋgonkas neelé deḛ ɓiree gə kubu d’ilá mee bəgərə sɔ né’g lə maŋgje, seḭ a kéeje keneŋ ya, yee ɓa seḭ a gəreeje ne ya tɔ.
13 Léegəneeya boo-dəwje gə́ dara teḛ digi-digi gə kura gə́ dara neelé. Deḛ pidi Ala lé yaa̰ d’ɔs ne pa pana:
14 Ulaje rɔnduba dɔ Ala’g lé, seḭ gə́ síje mee dara’g lé
Deḛ gə́ dɔ naŋg nee gə́ taa kəmee rəgm lé d’a sí ne dan meekulɔm’g tɔ.
Njéŋgəmbadje d’aw Betlehem
15 Loo gə́ kuraje gə́ dara lé d’ya̰ dee tel gə́ dɔ gɔl dee’g dara mba̰ ndá njéŋgəmbadje neelé d’ula ta dee pa gə na̰ ta gə́ yo gə́ nee pana: Ar sí j’awje njal Betlehem j’aw j’ooje né gə́ Mbaidɔmbaije tɔji sí lé j’ooje.
16 Deḛ d’ɔs rɔ dee ɓad d’ɔm na̰ rəbee d’aw ndá d’iŋga Mari ləm, gə Jisəb ləma, ŋgonkas lé kara to mee bəgərə sɔ né’g lə maŋgje’g ya ləm tɔ. 17 Loo gə́ deḛ d’ée mba̰ ndá deḛ d’ɔr soree gə́ kura gə́ dara pa taree ar dee wɔji dɔ ŋgonkas neelé. 18 Deḛ lai gə́ d’oo ta gə́ njékulbadje d’ula dee lé kaar dee wa dee paḭ. 19 Nɛ Mari wa ta neelé mée’g bururu, aree to mée’g ɗəŋ tɔ. 20 Njéŋgəmbadje lé d’isi tel gə́ loo’g lə dee ndá d’ula rɔnduba dɔ Ala’g ləm, deḛ pidee ne ta-ta ləm tɔ, ɓa d’aw ɓəi mbata néje lai gə́ deḛ d’oo taree gə mbi dee ləm, gə d’oo gə kəm dee ləm tɔ, to gə́ d’ula dee lé ya.
21 Loo gə́ ndɔ aḭ jinaijoo ndá deḛ d’inja tamɔd ŋgon neelé keneŋ ɓa d’unda ria ɓəi, ria gə́ d’unda gə́ Jeju lé to ri gə́ kura gə́ dara unda dəa’g kédé ɓa kea̰je əskèmee ɓəi tɔ .
D’un Jeju d’aw səa mee kəi-Ala’g
22 Loo gə́ ndɔ teḛ ŋgon as mba̰, to gə́ godndu Moyis wɔji lé ndá Jisəb gə Mari d’ḭ gə ŋgonkas lé d’aw səa Jerusalem mba kundá gə kəmee kar Mbaidɔmbaije , 23 gə goo ta gə́ ndaŋg mee maktub godndu’g lə Mbaidɔmbaije lé pana: Ŋgandərje gə́ diŋgam kára-kára lai lé d’a kɔr dee kunda dee gə kəmee doi mbata lə Mbaidɔmbaije . 24 Deḛ d’un nékinjaməs d’ar Ala, dərkulje joo əsé dərndaje joo to gə́ ndaŋg taree mee maktub godndu’g lə Mbaidɔmbaije lé tɔ,
25 Dəw kára si Jerusalem ria lə Simeo̰. Yeḛ to dəw gə́ njemeekarabasur ləm, gə njekwa Ala lé mée’g ləm tɔ. Yeḛ ŋgina né gə́ a kar meḛ Israɛlje to lɔm lé ləm, Ndilmeenda dəb dəa’g bigim ləm tɔ. 26 Ndilmeenda lé riba səa dəa kédé pana: A kwəi el saar a koo Kristi lə Mbaidɔmbaije gə kəmee ya ɓa. 27 Ndilmeenda ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ aw səa mee kəi-Ala’g. Njékoji Jejuje kara d’unee ree səa mba ra səa to gə́ ndaŋg ne taree mee maktub godndu’g lé 28 ndá Simeo̰ unee ɓəgəgə odee gə kag jia pidi ne Ala lé pana:
29 Ɓasinè lé Mbaidɔmbaije, ya̰ kura ləi
Aree aw gə mée gə́ kulɔm ŋga, gə goo tapai gə́ i pa lé ŋga.
30 Mbata m’oo kaji ləi gə kəm mba̰
31 To kaji gə́ i nja wa dɔ gɔlee kəm koso-dəwje mbad-mbad lé tɔ.
32 Yee neelé to lookàr gə́ a ndogó jol-jol dɔ ginkoji dəwje gə raŋg’g ləm,
A kula rɔnduba dɔ koso-dəwje ləi gə́ Israɛl lé ləm tɔ .
Ndərta gə́ Simeo̰ pa lé
33 Ta gə́ Simeo̰ pa ar ta igi bɔ ŋgonje gə kea̰je sel dɔ ta néje lai gə́ yeḛ pa wɔji ne dɔ ŋgon neelé. 34 Simeo̰ tɔr ne ndia dɔ dee’g, ula Mari gə́ ko̰ ŋgonje lé pana: Aa oo, ŋgon neelé d’unda no̰ dee’g ɗaŋg gə né kɔr koso gə nékuba loo kḭ lə dəwje bula gə́ Israɛl ləm, gə nétɔji gə́ a kar dee d’aw ne gə na̰ puduru-puduru ya ləm tɔ. 35 Togə́bè i nja kara kiambas a riba ɓəŋgəri ɓó gə mba kar takə̰jije lə dəwje bula kinja ne gə́ raga.
Njetegginta gə́ dené ria lə An
36 Njetegginta gə́ dené ria lə An, to ŋgolə Panuel gə́ ginkoji lə Aser. Yeḛ ɓuga mba̰. Yeḛ si gə ma̰dee kəi lə ŋgabeeje as ləbee siri ɓa ŋgabeeje wəi. 37 Yeḛ si gə́ njekəisiŋga ɓəi ar ləbee aḭ rɔ-jinaijoo-giree-sɔ ndá yeḛ ya̰ mee kəi-Ala un gɔlee unda raŋg ndɔ kára el. Yeḛ wa Ala mée’g loondul’g gə dan kàrá ləm, ɔg ne mée ɓoo ta-ta ra ne tamaji təa’g ləm tɔ. 38 Kàree neelé yeḛ kara ree iŋga dee keneŋ tɔ ndá yeḛ pidi Ala lé yaa̰ tɔ. Yeḛ pata lə ŋgonkas neelé ar dəwje lai gə́ d’isi kərm ŋgina njetaa dɔ dee gə́ si Jerusalem lé.
Tel kaw Najaret gogo lé
39 Loo gə́ deḛ tɔl ta néje gə́ godndu lə Mbaidɔmbaije wɔji bém mba̰ ndá Jisəb gə Mari tel d’aw Galile mee ɓee lə deḛ gə́ Najaret . 40 Ŋgon neelé ra tɔg pir-pir ləm, rəa to kəmba ŋgəŋ-ŋgəŋ ləm tɔ. Kəmkàr rusu mée njḭ-njḭ ləm, noji lə Ala nai səa ya ləm tɔ.
41 Njékoji Jejuje d’aw Jerusalem gə ləb dee ləb dee ra naḭ Pag keneŋ . 42 Loo gə́ ləbee aḭ dɔg-giree-joo ndá deḛ tuga loo d’aw səa keneŋ loo-naḭ’g to gə́ néjiɓee lə dee. 43 Tɔɓəi loo gə́ rudu naḭ lé un ɗiao ar dee d’ḭ gə mba tel kaw ɓee lə dee gogo ndá Jeju gə́ ŋgon dee lé nai Jerusalem yag, ar njékojeeje lé gər loo nai ləa gə́ yeḛ nai gogo lé el. 44 Deḛ lé d’ə̰ji ta meḛ dee’g pana: Yeḛ wa gaŋg goo njéboalookawje’g lə neḛje gə́ raŋg ar dee ra ndɔ kára rəbə ɓa deḛ ndolee mbuna njénojije’g lə dee ləm, gə mbuna deḛ gə́ to gə́ baokuraje’g lə dee ləm tɔ. 45 D’wa ta kàr d’ula naŋg mɔrɔg ndá deḛ tel tuga ta dee naŋg njag d’aw tor dee’g Jerusalem mba saŋgee keneŋ. 46 Ndɔ munda lə dee ɓa d’iŋgá mee kəi-Ala’g, yeḛ ta̰ pə̰ njégərgosɔ godnduje si dan dee’g si oo tapa dee ləm, yeḛ kara dəji dee ta ləm tɔ. 47 Deḛ lai gə́ d’oo tapea lé kaar dee wa dee paḭ dɔ ta kəmkàr gə́ teḛ təa’g ləm, gə ta gə́ tel ila’g ləm tɔ. 48 Loo gə́ njékojeeje lé teḛ dəa’g təsərə-təsərə ndá kaar dee wa dee paḭ ar dee d’ila ji dee ta dee’g sud ɓa, kea̰je dəjee pana: Ŋgonəm, see ban ɓa ra sə sí nje gə́ tal nee wa. Aa oo, jeḛ gə bɔbije j’unda-kundai n’sa̰gi jəmə-jəmə.
49 Yeḛ tel ila dee keneŋ pana: See saŋgmje gə mba ɗi wa. See seḭ gərje to gə́ néje lə Bɔm lé ndəa teḛ mba̰ gə mba karm m’ula gɔŋgm keneŋ el wa.
50 Nɛ ta gə́ yeḛ ula dee lé deḛ gər rəbee el.
51 Yen ɓa, yeḛ tədkag dee uba naŋg ḭ aw sə dee ɓee lə dee gə́ Najaret lé ɓəi. Ta neelé kea̰je wa mée’g bururu tɔ. 52 Jeju lé ra tɔg ar kəmee àr raŋg raŋg ləm, ra tɔg gə́ darɔ’g ləma, yeḛ taa kəm Ala gə kəm dəwje ləm tɔ .