Wee mah Yesu nyiŋra ko ya
1 Fahfal ah Yesu kyãh sǝr Galile to, 'yah kyãh sǝr Yudea ya, mor Yahuduen tǝ kyeɓra ko ka in pǝ wulli. 2 Ne cok ah ka fĩi jul Yahuduen ge ɓo gwari o, 3 so wee mah Yesu faara nyi ko: Mo zol gin nyee mo ge sǝr Yudea, mor ka za syee mor ɓo mo kwora yeɓ ɓo mo tǝ joŋni. 4 Dǝɓ mo 'yah za daŋ mo tǝra ko ɓe, ka joŋ yeɓ pǝ muŋ ya. Mor mo tǝ joŋ yeɓ naiko, mo joŋ ka za sǝr daŋ mo tǝra mo. 5 (Wee mah ah ne suu ɓǝǝ laŋ nyiŋra ko ya.) 6 So Yesu faa nyi ra: Cok ɓe ɓah gin a ba, amma ma ɓii cok ɓii no cẽecẽe. 7 Za sǝr ka gak syiŋra we ya, amma a syiŋra me, mor me tǝ faa nyi ra yeɓ ɓǝǝ mo tǝ joŋra a pǝɓe'. 8 We ge joŋ fĩi ah o, me ka ga pǝ fĩi ah ya, mor cok ɓe ɓah gin a ba. 9 Fahfal mo faa ɓǝ mai vǝrri, so kaa sǝr Galile.
Yesu ge pǝ fĩi julli
10 Amma fahfal wee mah ah mo kalra ge pǝ fĩi, Yesu laŋ ur kal ge gŋ ta, amma ge ne nahnǝn za caŋryaŋ ya, ge pǝ muŋni. 11 Yahuduen kyeɓra ko pǝ fĩi ah faara: A kẽne? 12 Faara ɓǝ tǝl ah ne zah gwǝǝ pǝlli, za ki faara dǝɓ sãh yo, za ki faara dǝɓ sãh ye ka, a zyak zana. 13 Amma pa ma faa ɓǝ ah gin lal caŋryaŋ kǝka, mor a ɗuura gal Yahuduen.
14 Ka zah'nan syee fĩi ah woŋ ɓo zahki o, Yesu dan ge yaŋ Masǝŋ kaa tǝ cuu fan nyi za gŋ. 15 Yahuduen kaara tǝl ah gǝriŋ faara: Dǝɓ mai fee lekol ya ta, joŋ ɗii tǝ fan nai ne? 16 Yesu zyii faa nyi ra: Ɓǝ mai me tǝ cuu ɓǝ ɓe ye ka, amma gee wo Masǝŋ mai mo pee me ge. 17 Dǝɓ mo tǝ 'yah joŋ fan mai Masǝŋ mo 'yah ɓe, a ga tǝ: ɓǝ mai me tǝ cuu gee wo Masǝŋ ge ne? Wala me ye waa tǝ faa ne swah suu ɓe ne? 18 Dǝɓ mo tǝ faa ɓǝ suu ah ɓe, ka tǝ kyeɓ yǝk suu ahe, amma dǝɓ mo tǝ kyeɓ yǝk pa mai mo pee ko ɓe, ka tǝ faa goŋga, ɓǝɓe' ka wol ah ya. 19 Mosus nyi ɓǝ lai nyi we, ka nai ya ne? Amma koo dǝɓ vaŋno kǝsyil ɓii ma syee mor ɓǝ lai ah kǝka. We kyeɓ ka in me pǝ wul mor fẽene? 20 Za zyiira zah ah faa: Fan ye kaa ɓo tǝ ɓo ne? Azu ye tǝ kyeɓ ka in mo pǝ wul sye ne? 21 Yesu zyii faa nyi ra: Me joŋ yeɓ vaŋno to, we daŋ we kaa tǝl ah gǝriŋ. 22 Mor Mosus faa nyi we ka we daakan nyi wee ɓiiri, (amma Mosus ye ka tǝŋ ɓǝ ah ya, ɓǝ ah gee wo pa ɓii lii ma kǝpel ra ge) awe daakan nyi wel ne com 'yakke. 23 Wee daakan nyi wel ne com 'yak we joŋ mor ka we zyak ɓǝ lai Mosus ka, mor fẽe we ɓaŋ kpãh tǝ ɓe mor me laɓ dǝɓ ne com 'yak ne? 24 We tǝ ŋgoŋ kiita ɓe, we ŋgoŋ tǝgbana mai we kwo ne nahnǝn to nai sǝ ka, amma we kyeɓ mor goŋga ah njaŋ ɗǝ.
Kristu ye ko ne?
25 Za ki kǝsyil za ma kaara Jerusalem faara: Dǝɓ mai mo tǝ kyeɓra ko ka in pǝ wul kŋ ye ka ne? 26 We ẽe a faa ɓǝ kǝsyil zana, faara ɓǝ ki nyi ko ya. Wala zaluu man tǝra ɓe, Kristu ye ne? 27 Amma dǝɓ mai na daŋ na tǝ cok ah mo gee gŋ ge ɓe, ne cok Kristu moo ga ge, koo dǝɓ vaŋno ka ga tǝ cok mai mo gee gŋ ge ya.
28 Ne cok Yesu mo tǝ cuu ɓǝ yaŋ Masǝŋ, ɓyaŋ ɓǝ faa: We tǝ me tǝkine cok mai me gee gŋ ɓe sye ka? Amma me ye ka waa ge ne suu ɓe ya, amma Dǝɓ mai mo pee me ge, Dǝɓ tǝ goŋga yo, we tǝ ko ya. 29 Amma me tǝ ko ɓe, me gee wol ah ge, ako ye pee me. 30 So kyeɓra ka gban ko, amma koo dǝɓ vaŋno laŋ nyen jol ge wol ah ya, mor cok ah ɓah gin a ba. 31 Amma za pǝlli kǝsyil za nyiŋra ko, faara: Ne cok Kristu mo ge ɓe, a ga joŋ dǝǝbǝǝri kal mǝ dǝɓ mai mo tǝ joŋ ne?
Peera sooje ka gban Yesu
32 Ne cok Farisien mo laara za tǝ faara ɓǝ tǝ Yesu naiko, zaluu za joŋzahsyiŋ tǝkine Farisien peera sooje ge ka gbanra Yesu. 33 Yesu faa nyi ra: Me ga kaa ne we nje kpǝ faɗa, fahfal ah me pii soo kal ga wo Dǝɓ mai mo pee me ge. 34 We ga kyeɓ me, amma we ka ga lwaa me ya, mor we ka gak ga cok mai me ga yea gŋ ya. 35 Yahuduen fiira ki: Faa na ka lwaa ko ya a 'yah ga kẽne? A 'yah ka ga wo Yahuduen mai mo myahra ɓo kǝsyil za Grek ka cuu ɓǝ nyi za Grek ne? 36 Ɓǝ mai mo faako, we ga kyeɓ me we ka lwaa me ya, pǝ cok mai me gŋ we ka gak gan a, ɓǝ fẽe ye ne?
El bii ma ne cee
37 Com in zah fĩi ah zah'nan malii yo, Yesu uu ɓyaŋ ɓǝ faa: Dǝɓ mo ne koŋ bii ɓe, mo ge wo ɓe ka mo zwǝko. 38 Ɗerewol faa: Dǝɓ mo nyiŋ me ɓe, bii ma ne cee ga ɗuu pǝzyil ah ga lii. 39 Yesu faa ɓǝ mai nai mor ka cuu ɓǝ Tǝ'yak mai za ma nyiŋra ko moo ga lwaara. Mor ne cok ah ka Tǝ'yak ɓah gin a ba, mor ka Yesu ɓah ka lwaa yǝk ah ya ba.
Za woŋra ki tǝ ɓǝ Yesu
40 Za pǝlli kǝsyil za mo laara ɓǝ faa ah naiko faara: 'Manna, dǝɓ mai Profeto Masǝŋ yo. 41 Za ki faara: Kristu yo. Amma za ki faara: Kristu ga gee Galile ge ne? 42 Ɗerewol faa Kristu ga gee morsǝ̃ǝ David ge, a ga byaŋ yaŋ Betlehem pǝ cok mai David mo gŋ. 43 So za woŋra ki tǝ ɓǝ ahe. 44 Za ki kǝsyil ɓǝǝ 'yah ka gbanra ko, amma koo dǝɓ vaŋno nyen jol ge wol ah ya.
Zaluu Yahuduen nyiŋra ya
45 Sooje pii soora ge wo zaluu za joŋzahsyiŋ tǝkine Farisien, zaluu rai fiira sooje: We gbǝ ko ge ne ya mor fẽene? 46 Sooje zyiira faa: Dǝɓ ma faa ɓǝ ne fahlii na dǝɓ mai kǝka syaŋsyaŋ. 47 Farisien so fiira ra: Awe laŋ we ge soɓ ko joŋ tǝgwĩi ne we ta ne? 48 Koo dǝɓ vaŋno kǝsyil zaluu man tǝkine Farisien ma nyiŋ ɓǝ ah no ne? 49 Amma za mai mo tǝra ɓǝ lai Mosus ya, tǝkẽawãk Masǝŋ tǝ ɓǝǝra.
50 Nikodemus a kǝsyil Farisien ta, ako ye dǝɓ mai mo ge wo Yesu ne suŋ kŋ, faa nyi ra: 51 Tǝgbana mo pǝ ɓǝ lai mana, na ka ne fahlii ka ŋgoŋ kiita tǝ dǝɓ kǝpel bai laa ɓǝ faa zah ah tǝkine tan ɓǝ fan mai mo joŋko ya. 52 Zyiira faa nyi ko: Wala amo Galileyo ta ne? Mo kee Ɗerewol mo ẽe gŋ o, koo profeto Masǝŋ ka ga gee Galile ge ya syaŋsyaŋ.
Ŋgako̰ Jejuje d’ɔm meḛ dee dəa’g el
1 Gée gə́ gogo Jeju aw gə loo-loo dɔ naŋg gə́ Galile, yeḛ ndigi si Jude el mbata Jibje saŋg loo gə mba tɔlee. 2 Ndɔ ra naḭ lə Jibje gə́ wɔji dɔ kəi-kubuje lé nai dəb . 3 Ndá ŋgakea̰je d’ulá pana: Maji kari uba naŋg ḭ aw Jude mba kar njékwakilaije d’oo nérai gə́ i ra lé tɔ. 4 Dəw gə́ ndigi kila rəa kəm dəwje’g lai lé ndá yeḛ a ra nérea gə goo ŋgəḭ el. Ɓó lé nérai to gə kankəm né ndá maji kari aw kila rɔi gə raga kəm dəwje’g lai ya.
5 Mbata ŋgakea̰je neelé d’ɔm meḛ dee dəa’g el. 6 Jeju ila dee keneŋ pana: Ndəa kama lé teḛ el ɓəi, nɛ ndəa ka̰ sí-seḭ lé to pèrèrè ya ta-ta. 7 Njé gə́ dɔ naŋg nee d’ə̰ji sí bəḭ-bəḭ el, nɛ ma lé deḛ d’ə̰jim mbata ma lé m’to gə́ njekɔrgoo néra gə́ majel lə dee gə́ deḛ ra lé gə́ raga. 8 Seḭ lé unje rəw awje loo-naḭ’g lə sí, nɛ ma ɓa yḛ̀ m’a kaw loo-naḭ’g neelé el mbata ndəa kama lé teḛ el ɓəi.
9 Loo gə́ yeḛ ula dee ta neelé mba̰ ndá yeḛ tel nai Galile tɔ.
Jeju si ndoo dee né mee kəi-Ala’g
10 Loo gə́ ŋgakea̰je d’un rəw d’aw gə́ loo-naḭ’g mba̰ ndá yeḛ kara ɔd aw tɔ nɛ yeḛ aw gə goo ŋgəḭ ɓó ar kəm dəwje oso dəa’g el. 11 Jibje saŋgee loo-naḭ’g pana: See yeḛ aar loo gə́ ra’g wa.
12 Boo-dəwje lai pata ləa wəg-wəg. Njé gə́ na̰je pana: Yeḛ to dəw-noji ya. Nɛ njé gə́ na̰je pana: Wah! yeḛ sula dəwje ar dee ndəm yaa̰ boi. 13 Nɛ dəw kára kara pa njai wɔji ne dəa kəm mareeje’g el mbata deḛ ɓəl Jibje.
14 Deḛ ra naḭ d’unda dana bab ndá Jeju ɔd keneŋ aw kəi-Ala’g si ndoo dee né keneŋ. 15 Kaar Jibje wa dee paḭ ar dee pana: See loo gə́ ra ɓa dəw neelé gər maktub gə́ to gə kəmee yaa̰ bèe keneŋ wa. Mbata yeḛ aw loo-ndoo-né’g ndɔ kára el.
16 Jeju ila dee keneŋ pana: Ta gə́ ma m’ndoo sí lé to kama el nɛ to ka̰ yeḛ gə́ njekulam lé ɓa. 17 Dəw gə́ rara ɓa lé wa mée kɔgərɔ gə mba ra torndia lé ndá ta kɔr ləm gə́ m’ɔr lé m’ɔr gə ka̰ Ala əsé m’ɔr gə́ kama kara yeḛ a gər gao ya. 18 Yeḛ gə́ pata gə mbaiyee-kea̰ ndá saŋg rɔnduba gə́ wɔji dəa-yeḛ nja gə dɔrea. Nɛ yeḛ gə́ saŋg rɔnduba gə́ wɔji dɔ dəw gə́ njekulá lé ndá yeḛ to kankəm dəw ya, néra gə́ gə goo rəbee el kára kara godo mée’g. 19 Godndu lé see Moyis ar sí el wa. Nɛ dəw kára kara mbuna sí’g aa dɔ godndu neelé lé kər-kər el. See ban ɓa seḭ saŋgje rəw gə mba tɔlmje wa.
20 Boo-dəwje d’ilá keneŋ pana: Ndil gə́ yèr to məəi’g. See na̰ ɓa saŋg rəw gə mba tɔli wa.
21 Jeju ila dee keneŋ pana: M’ra némɔri kára ba ndá kaar sí wa sí ne paḭ ya. 22 Moyis wɔji sí loo kinja tamɔd sí nɛ ginee ḭ rɔ ka síje’g ɓó ḭ rəa-yeḛ’g el. Ndá seḭ injaje tamɔd dəw gə ndɔ-kwa-rɔ . 23 Ɓó lé dəw ar dee d’inja tamɔdee gə ndɔ-kwa-rɔ gə mba kal ne dɔ godndu Moyis lé el ndá ŋga see ban ɓəi ɓa seḭ arje meḛ sí ḭ pu dɔm’g gə mba dəw gə́ m’aree aji kəbərə ar darəa to kari péd-péd gə ndɔ-kwa-rɔ lé ɓəi wa . 24 Né gə́ ooje puduru ba lé maji kar sí gaŋgje rəwta dɔ’g el nɛ gaŋgje rəwta gə dɔ najee ɓa.
See Jeju lé to Kristi wa
25 Dəwje gə́ na̰je gə́ Jerusalem pana: See yeḛ neelé to yeḛ gə́ gə mba tɔlee lé el wa. 26 Aa ooje, yeḛ aar pata yororo-yororo nɛ deḛ d’ilá keneŋ el. See mbaije lə sí lé gəree gə́ Kristi tɔgərɔ ya wa. 27 Yeḛ gə́ aar neelé jeḛ n’gər loo gə́ yeḛ ḭ keneŋ ya, nɛ Kristi lé loo gə́ yeḛ a gə ree lé dəw kára kara a gər loo gə́ yeḛ ḭ keneŋ el.
28 Loo gə́ Jeju aar ndoo dee né mee kəi-Ala’g lé ndá yeḛ teḛ təa wəl pana: Seḭ gərmje gao ləm, loo gə́ m’ḭ keneŋ kara seḭ gərje gao ləm tɔ. To ma ɓa m’ree gə dɔrɔm el. Yeḛ gə́ njekulam lé to kankəm dəw ya, nɛ seḭ gəreeje el. 29 Ma lé m’gəree gao, mbata ma m’ḭ rəa’g ləm, yeḛ nja ɓa gə́ njekulam ya ləm tɔ.
30 Deḛ saŋg rəw gə mba kwá, nɛ dəw kára kara wá gə jia peb el mbata kàree ləa nai ɓəi. 31 Njé gə́ na̰je mbuna boo-dəwje’g lé d’ɔm meḛ dee dəa’g ar dee pana: Loo gə́ Kristi a teḛ lé see yeḛ a ra némɔrije kur dɔ yeḛ gə́ aar nee’g ɓəi wa.
D’ula njérɔje kar dee d’aw d’wa Jeju lé
32 Parisiḛje d’oo ta gə́ boo-dəwje pa d’wɔji ne dəa ndá deḛ wédé ta wédé-wédé d’wɔji ne dəa. Yen ŋga mbai dɔ njékinjanéməsje-je gə Parisiḛje d’ula njékaa dɔ looje gə mba kar dee d’wá. 33 Jeju pana: M’a nai sə sí gə kurm waga ba ɓa m’a tel kaw rɔ yeḛ gə́ njekulam’g ɓəi. 34 Seḭ a saŋgmje nɛ seḭ a darmje el ləm, loo-sim kara seḭ a kasje teḛje keneŋ el ləm tɔ.
35 Yen ŋga Jibje d’ula na̰ ta pana: See yeḛ a gə kaw gə́ ra ɓa j’a kiŋgá el wa. See yeḛ a kɔd kaw rɔ deḛ gə́ sanéna̰ d’isi mbuna Grekje’g ɓó gə ndoo dee-deḛ ŋga ɓa ta wa. 36 See ta gə́ yeḛ pa lé ginee to to gə́ banwa mbata yeḛ pana: Jeḛ j’a saŋg neḛ nɛ j’a kiŋga neḛ el ləm, loo gə́ neḛ n’isi keneŋ kara j’a kaskəm kisi keneŋ el ləm tɔ.
Man kəmə gə́ aḭ teḛ kuji-kuji lé
37 Ndɔ gə́ rudu naḭ a gə kun ɗiao gə́ to ndɔ gə́ boo lé Jeju ḭ aar tar dan dee’g ila boo-ndia naŋg ɓəgəgə pana: Lé nana ɓa kṵdaman tɔlee ndá maji karee ree rɔm’g gə mba kai . 38 Yeḛ gə́ ɔm mée dɔm’g ndá mán a teḛ mée’g kaḭ kuji-kuji kula kasəna gə mán baa bèe, to gə́ pa taree mee maktub’g gə́ to gə kəmee lé tɔ .
39 Yeḛ pa togə́bè wɔji ne dɔ Ndil gə́ a taa meḛ deḛ gə́ d’a kɔm meḛ dee dəa’g lé tɔ. Mbata Ndil lé ree el ɓəi mbata d’ula rɔnduba dɔ Jeju’g el ɓəi tɔ.
Mbai dɔ Jibje d’ɔm meḛ dee dɔ Jeju’g lé el
40 Dəw-bulaje neelé loo gə́ d’oo ta gə́ yeḛ pa neelé ndá deḛ pana: Yeḛ neelé to gə́ njetegginta gə́ tɔgərɔ ya.
41 Njé gə́ raŋg pana: Yeḛ to Kristi ya.
Njé gə́ raŋg pana: See Galile ya Kristi a kḭ keneŋ wa. 42 Maktub gə́ to gə kəmee lé see pana: Kristi lé a kḭ ginka’g lə Dabid’g ləm, gə ŋgon ɓee gə́ Betlehem gə́ to ɓee-si Dabid ləm tɔ lé see pa bèe el wa .
43 Togə́bè ɓa ar boo-dəwje d’unda ne kəm na̰ ɓəd-ɓəd gə mbəa. 44 Njé gə́ na̰je ndigi kwá nɛ dəw kára kara wá gə jia peb el.
45 Yen ŋga njékaa dɔ looje lé tel d’aw rɔ mbai dɔ njékinjanéməsje-je gə Parisiḛje’g. Deḛ neelé dəji dee pana: See ban ɓa seḭ reeje səa ji sí’g el wa.
46 Njékaa dɔ looje lé tel d’ila dee keneŋ pana: Dəw gə́ njepata to gə́ dəw neelé kára kara godo.
47 Parisiḛje lé tel dəji dee tɔɓəi pana: See seḭje nja kara areeje su kəm sí to wa. 48 See seḭ ooje dəw gə́ ra ɓa mbuna mbaije’g əsé mbuna Parisiḛje’g gə́ ɔm mée dəa’g wa. 49 Nɛ boo-dəwje neelé gə́ gər gel godndu lé el ɓa kɔbee a nai dɔ dee’g ya.
50 Nikodem gə́ njekaw rɔ Jeju’g loondul’g lé si sə dee keneŋ tɔ ndá yeḛ ula dee pana : 51 Godndu lə sí lé see a kila ta dɔ dəw’g lal koo ne né gə́ debee neelé ra wa.
52 Deḛ tel d’ilá keneŋ pana: See i to gə́ dəw gə́ Galile’g tɔ ŋga wa. Woḭ mee maktub oo mbata njetegginta kára kara a kḭ Galile el.
53 Yen ŋga nana kara uba naŋg ḭ kəmee gə́ kəi ləa-ləa.