Timoteus kal ne Paulus ne Silas
1 Paulus ge yaŋ Derbe, so kal ge yaŋ Listra. Dǝɓ syee mor Yesu no gŋ a ɗii ne Timoteus, mam mǝlaŋ Yahuduen yo, nyiŋ ɓǝ Yesu ɓo, amma pam dǝɓ Grek yo. 2 Wee pam ma yaŋ Listra ne Ikonium daŋ a faara ɓǝ sãh tǝl ah pǝlli. 3 Paulus tǝ 'yah ka ga kyãh ne ki, so ɓaŋ ko daakan nyi mor ɓǝ Yahuduen ma no pǝ cok ah ra, mor ara daŋ tǝra ɓe, pam dǝɓ Grek yo. 4 Yaŋ mai mo tǝ kyãhra ga gŋ daŋ a cuura ɓǝ mai zapee ne zaluu eklesia yaŋ Jerusalem mo zyeɓra ɓo nyi za ma iŋni, tǝkine faa nyi ra ka mo syeera mor ɓǝ ahe. 5 So eklesia gera pel pǝswah pǝ iŋni, pãa ɓǝǝ ɓoo ge pel zah'nan daŋ.
Paulus lolom ne dǝɓ sǝr Makedonia yaŋ Troas
6 Tǝ'yak Matǝdaŋdaŋ yee zah ɓǝǝ ne ga cuu ɓǝ Masǝŋ sǝr Asia, so pǝ̃ǝra sǝr Frigia ne Galatia. 7 Ne cok mo ge daira kah sǝr Misia gwari, kyeɓra kǝnah ka ga sǝr Bitinia, amma Tǝ'yak Yesu nyi fahlii ah nyi ra ya. 8 So pǝ̃ǝra sǝr Misia gera zah dah yaŋ Troas. 9 Paulus lolom ne suŋni, pǝ lom ah kwo dǝɓ sǝr Makedonia uu ɓo tǝ syea ko faa: Oseni mo yee ge sǝr Makedonia ka mo gbah jol ɓuu sa. 10 Ne cok Paulus mo lolom ahe, fahfal ah gwari sǝ ru kyeɓ fahlii ka ga sǝr Makedonia. Mor ru tǝ belbel, Masǝŋ ye ɗii ru ɓo ka ga cuu Ɓǝ'nyah nyi za sǝr ahe.
Lidia nyiŋ ɓǝ Dǝɓlii yaŋ Filipi
11 Ru yee dah yaŋ Troas ru syee njaŋ sǝ, kal ge pǝ kyo Samotrake. So tǝ'nan ah ru ge yaŋ Neapolis. 12 Ru ur gin gŋ ru kal ge yaŋ Filipi, ako ye yaŋ malii ah pǝ sǝr Makedonia mo ɗeara ɓo, sǝr Romanen yo. Ru nǝn yaŋ ah zah'nan pǝpãare. 13 Ne com 'yak ru pǝ̃ǝ gin tǝgǝǝ yaŋ ru kal ge zahbii, mor ru lǝŋ ru ga lwaa cok juupel Yahuduen gŋ. Ru so hai ge sǝŋ kah ŋwǝǝ mai mo taira ɓo gŋ, ru cuu ɓǝ nyi ra. 14 Mawin ki no kǝsyil ɓǝǝ a ɗii ne Lidia gee yaŋ Tiatira ge ɓo gŋ, a lea fan ne zyim mayǝk ahe, mai bii ah moo yea pǝsyẽ, mawin ah a ɗuu Masǝŋ, syii sok laa ɓǝ faa ɓuuru, Dǝɓlii gbǝr yella ah ka mo fooko ɓǝ mai Paulus mo tǝ faani. 15 So nyiŋ baptisma ne za yaŋ ah daŋ, so ɗii ru faa: We kwo me ɓo na mawin mai mo nyiŋ Dǝɓlii ɓo goŋga ɓe, we ge kaa yaŋ ɓe. Ŋhaa swǝ̃ǝ mor ɓuu ru zyii gbal ɗǝ.
Gbahra Paulus ne Silas ge daŋgai yaŋ Filipi
16 Comki ru tǝ ga cok juupelle, ru zyaŋ ne mǝlaŋ ki no byak yo, fan ɓaŋ ko ɓaŋ, a joŋ kǝndaŋ ne faɓaŋ ah a tai lak nyi zan ah ra ne pǝlli. 17 So mǝlaŋ ah kal tǝ syee mor Paulus tǝkine ru, a ɓyaŋ ɓǝ faa: Za mai za yeɓ Masǝŋ ma tǝlǝǝ sǝŋ yo, tǝ cuura fahlii ǝ̃ǝ nyi we. 18 Joŋ nai zah'nan pǝpãare, amma fahfal ah Paulus ɓaŋ kpãh cii suu ah faa nyi fan mai mo tǝl ahe: Me faa nyi mo pǝ tǝɗii Yesu Kristu mo pǝ̃ǝ gin tǝl ahe. So faɓaŋ ah pǝ̃ǝ gin tǝl ah ne cok ah sǝ ta.
19 Ne cok zan ah mo kwora mǝlaŋ ah ka tǝ yah tai lak nyi ra yao, ge gbǝra Paulus ne Silas kal ge pǝ luma pel zaluu ne ko. 20 So mo gera pel zaluu Romanen ne ra faara: Za mai tǝ ɓeɓra yaŋ nyi ru, ara ye Yahuduen. 21 So tǝ cuura zah fan joŋ mai ɓǝ lai ɓuu Romanen mo cak ɓo nyi ru, ka ru so nyiŋ ru syee mor ahe.
22 Za taira ki urra ne ra. Zaluu so wǝǝra mbǝro wo suu Paulus ne Silas, so faara mo loɓra ra ne bǝrǝǝ. 23 Loɓra ra pǝlli, fahfal ah so rǝkra ra ge daŋgai, faara nyi pa byak zah daŋgai mo byakko ra pǝsãhe. 24 Ne cok pa byak zah daŋgai mo laa ɓǝ ah naiko, so rǝk ra ge pǝ sululu ɓǝr daŋgai pǝɗǝkki, maa ɓal ɓǝǝ ge tǝgǝǝ kpuu.
25 Ne kǝsyisuŋni, Paulus ne Silas tǝ juura pel tǝkine ɗǝǝ lǝŋ yii Masǝŋ ne ko, za daŋgai daŋ syiira sok ɓo tǝ laara. 26 Ne cok ah sǝ, sǝr kal tǝ coo pǝ'manne, ŋhaa yaŋ daŋgai daŋ laŋni. Ne cok ah sǝ ta, zahfah daŋgai gbǝrri, celeelu za daŋgai daŋ wǝǝre. 27 Pa byak zah daŋgai kpiŋ, ne cok mo kwo zah daŋgai daŋ gbǝr ɓo, nǝǝ kafahe ah ka cen suu ah ne pǝ wulli, mor lǝŋ za daŋgai daŋ ɗuura kal ɓe. 28 Amma Paulus ɓyaŋ ɓǝ faa: Mo juu suu ɓo ka! Aru daŋ ru no nyeeko! 29 Pa byak zah daŋgai so fii wii, ɗuu kal ge pǝ sululu, suu ah daŋ a cocoo jol gal mo re ko ɓo, kea ge sǝŋ mor ɓal Paulus ne Silas. 30 So soɓ ra pǝ̃ǝ ge lalle, fii ra: Zaluu ɓe, me ga joŋ ɗii ka me ǝ̃ǝ ne? 31 Zyiira faa nyi ko: Mo nyiŋ Dǝɓlii Yesu mo ga ǝ̃ǝ, amo tǝkine za yaŋ ɓo daŋ. 32 So cuura ɓǝ Dǝɓlii nyi ko tǝkine za yaŋ ah daŋ. 33 Pa byak daŋgai so woo ra ne cok com ah ne suŋ moo vãh nwãh bǝrǝǝ ɓǝǝ nyi ra. So nyiŋ baptisma tǝkine za yaŋ ah daŋ. 34 So zaŋ Paulus ne Silas ge yaŋ ah ne nyi farel nyi ra. Dǝɓ ah ne za yaŋ ah daŋ laara pǝ'nyah pǝlli, mor nyiŋra ɓǝ Masǝŋ ɓe.
Lydia, Une femme d’affaires au service de Dieu
35 Ne cok zah'nan mo ceeni, zaluu Romanen peera pee wo swah sooje, faara: We wǝǝ zao myah o. 36 So pa byak zah daŋgai ge faa nyi Paulus: Zaluu peera pee ge faa me wǝǝ we myahe. We pǝ̃ǝ o, we ge jam o la. 37 Amma Paulus faa nyi swah sooje ra: Loɓra ru ne nahnǝn za daŋ bai mo ŋgoŋra kiita tǝ ɓuuru, so rǝkra ru ge daŋgai, aru laŋ ru ye Romanen, so zǝzǝ̃ǝ a 'yahra ka wǝǝ ru myah pǝ muŋni, mai ka joŋ ya. Mo 'yahra ɓe, mo ge wǝǝra ru ne suu ɓǝǝra. 38 Swah sooje kalra ge kee ɓǝ ah nyi zaluuri. Ne cok mo laara Paulus ne Silas Romanen ye ra ta, gal re ra pǝlli. 39 So gera wo Paulus ne Silas fiira ra ka mo rõm ra, so wǝǝra ra gin daŋgai, fahfal ah pǝǝra ra ka mo zolra gin yaŋ ahe. 40 Ne cok Paulus ne Silas mo pǝ̃ǝra pǝ daŋgai ge lalle, so kalra ge yaŋ Lidia, ẽera wee pa ɓǝǝra, swaara zahzyil nyi ra ne ɓǝ, fahfal ah zolra kalle.
Timote aw gə Pool gə Silas na̰’d
1 Gée gə́ gogo yeḛ teḛ Derbə gə Listrə. Aa ooje, njekwakila kára si keneŋ gən ria lə Timote. Yeḛ to ŋgon lə Jib gə́ un mée nɛ bɔbeeje to Grek. 2 Ŋgako̰ na̰je gə́ d’isi Listrə gə Ikɔnə d’ɔr ta ləa maji. 3 Pool ndigi kɔree karee aw səa. Bèe ɓa yeḛ ɔree aw inja ta mɔdee gə mbata Jibje gə́ d’isi mee ɓeeje’g neelé, mbata dəwje lai gər to gə́ bɔbeeje to gə́ Grek. 4 Loo gə́ d’isi dəs gə ɓee-ɓee lé d’un ndu dee d’ar ŋgako̰ na̰je gə mba kar dee d’aa dɔ torndu njékaḭkulaje gə ŋgatɔgje gə́ Jerusalem’g lé. 5 Togə́bè Eglisəje ra tɔg dɔ meekun’g lə dee gə́ kédé-kédé, d’ɔs ne goo na̰ gə ndɔ dee ndɔ dee.
Némḭdi teḛ dɔ Pool’g mee ɓee gə́ Troas
6 Ndilmeenda ɔg dee loo kila mber ta mee dəb ɓeeko̰ gə́ Asi. Togə́bè ɓa deḛ d’unda mee ɓee gə́ Prigi gə Galati gaŋg. 7 Loo gə́ deḛ ree mbɔr ɓee gə́ Misi’g dəb ndá deḛ saŋg loo gə mba kuru kaw gə́ dəb ɓeeko̰ gə́ Bityni. Nɛ Ndil Jeju ya̰ loo ar dee el. 8 Togə́bè ɓa deḛ d’unda mee ɓee gə́ Misi ta badə gaŋg teḛ d’aw Troas. 9 Mee tilee’g neelé némḭdi teḛ dɔ Pool’g aree oo dəw gə́ Masedoinə gə́ teḛ dəa’g təsərə ra ndòo rəa’g togə́bè pana: Maji kari ɔd gə́ Masedoinə’g nee la sə sí. 10 Gée gə́ gogo gə́ Pool oo némḭdi neelé ndá léegəneeya jeḛ n’saŋg rəw gə mba kaw Masedoinə mbata jeḛ n’la̰ji meḛ sí’g to gə́ Mbaidɔmbaije ɓar sí mba kar sí j’aw j’ila mber tagə́maji keneŋ.
Lydi un mée ar Mbaidɔmbaije mee ɓee gə́ Pilibə
11 Kḭ sí gə́ j’ḭ Troas lé j’uru mee bato’g j’aw njoroŋ j’wɔji dɔ Samotrasə sur. Bèlè ndá j’wa naŋg Neapolis. 12 Jeḛ j’ḭ keneŋ j’aw Pilibə gə́ to ko̰ɓee lə dəb loo gə́ Masedoinə ləm, to loo-taa gə dɔ lə njé gə́ Rɔm ləm lé. 13 Ndɔ-kwa-rɔ lé j’aw ŋgaŋloo’g raga par gə́ ta nia̰’g, to loo gə́ jeḛ j’ə̰ji meḛ sí’g m’pana: To loo ra tamaji keneŋ. J’isi naŋg j’ɔr sor gə denéje gə́ d’wa dɔ na̰ lé. 14 Dené kára mbuna dee’g ria lə Lidi, yeḛ to njerab-kubu gə́ ndiri ndul piro-piro ndogo gə́ ɓee-kojee to Tiatirə. Yeḛ to dené gə́ ɓəl Ala ləm, yeḛ ur mbia gèŋ dɔ ta’g lə sí ləm tɔ. Mbaidɔmbaije aree ur mbia gèŋ unda ne mée yel dɔ ta gə́ Pool ndoo dee lé taa ne gə mée rəgm tɔ. 15 Loo gə́ yeḛ gə njénojije ləa ra batɛm mba̰ ndá yeḛ un ta nee dəji sí pana: Ɓó lé seḭ oomje gə́ dəw gə́ ila koji dɔ Mbaidɔmbaije’g lé ndá maji kar sí reeje kəi ləm gə mba sí keneŋ.
Yeḛ oma̰ sə sí gə no̰, ar sí j’aw səa.
Pool gə Silas d’isi daŋgai’g mee ɓee gə́ Pilibə
16 Loo gə́ j’isi j’aw gə́ loo-ra-tamaji ndá ŋgonjelookisi gə́ dené gə́ ndil li-mam to mée’g teḛ dar sí bus, yeḛ to njenékoo gə́ iŋga ne lar ɓai-ɓai ar ɓéeje-je. 17 Yeḛ oso goo síjeḛ gə́ Pool’g ra né tar wəl-wəl pana: Dəwje neelé to kuraje lə Ala gə́ Njekurdɔloo’g gə́ d’ula sí ne ta lə rəw-kaji.
18 Yeḛ ra togə́bè as ndɔ bula ndá mee Pool ea̰ yaa̰ aree pa gə ndil lé pana: M’un ndum m’ari gə ri Jeju Kristi mba kari unda loo mée’g teḛ.
Léegəneeya yeḛ unda loo mée’g teḛ tɔ. 19 Loo gə́ ɓé-ŋgon-njelookisije neelé d’oo to gə́ dɔ nékiŋga lə dee a gə kɔs bo̰ ndá d’uba Pool gə Silas d’wa dee ndɔr dee d’aw sə dee loo-nada no̰ njégaŋ-rəwtaje’g. 20 Deḛ d’unda dee no̰ njégaŋ-rəwtaje’g d’un ta lə dee pa pana: Dəwje neelé bəg loo mee ɓee’g lə sí yaa̰. 21 Deḛ to gə́ Jibje gə́ d’ila mber ta né gə́ wɔji dɔ néjiɓeje gə́ to né gə́ kəm kar síjeḛ gə́ n’to dəwje gə́ Rɔm lé j’oso goo’g n’ra el.
22 Koso-dəwje kara d’ḭ ɓugu na̰ dɔ dee’g tɔ ndá njégaŋ-rəwtaje twa kubuje lə dee rɔ dee’g hao̰-hao̰ til, tɔɓəi d’un ndu dee gə mba kar dee kunda dee gə ndəi-kɔb. 23 Loo gə́ deḛ kunda dee gaŋg rɔ dee təgərə-təgərə mba̰ ndá d’aw d’ɔm dee daŋgai’g. D’un ndu dee d’ar njeŋgəm kəi-daŋgai mba karee ŋgəm dee pèrèrè. 24 Loo gə́ njeŋgəm kəi-daŋgai oo ndu deḛ gə́ d’un d’aree lé taa rəgm ndá yeḛ ɔm dee duu-loo’g ila kag gɔl dee’g.
25 Loo gə́ dan loo bab ndá Pool gə Silas d’isi ra tamaji ləm, d’ɔs pa d’ula ne rɔnduba dɔ Ala’g ləm tɔ tɔɓəi daŋgai mar deeje d’oo ndu dee tɔ. 26 Léegəneeya dɔ naŋg yə ɓugu-ɓugu, gin kəi-daŋgai yə gə́ léegəneeya ar takəije lai teḛ bələŋ-bələŋ. Kula gə́ gɔl daŋgaije’g lé jura naŋg wururu-wururu. 27 Njeŋgəm kəi-daŋgai lé ndel dɔ ɓi’g. Loo gə́ oo takəi-daŋgai to tag ndá yeḛ ɔr kiambas ləa gə mba tɔl ne rəa mbata ə̰ji mée’g pana: Daŋgaije d’aḭ sanéna̰ pə mba̰. 28 Nɛ Pool ila boo-ndia naŋg wəl pana: Tuji rɔi kari ba el, jeḛ lai j’aar keneŋ nee ya ɓəi.
29 Yen ŋga njeŋgəm kəi-daŋgai lé ɓar-ɓar pər gə mba koo ne loo ndá ɔd uru kəi gə kaa kəmee bura, oso naŋg rəb gɔl Pool gə Silas’g unda bala tigi-tigi. 30 Yeḛ ar dee d’unda loo teḛ raga dəji dee pana: Mbaije ləm, see m’a ra ban-ban ŋga gə mba kiŋga ne kaji ɓəi wa.
31 Pool gə Silas d’ilá keneŋ pana: Ɔm məəi dɔ Mbaidɔmbaije Jeju’g lé ndá i a kaji ne, i gə njémeekəije ləi bura ya.
32 Yen ŋga deḛ d’ɔr goo ta lə Mbaidɔmbaije d’ulá ləm, gə d’ula deḛ lai gə́ d’isi mee kəi’g ləa lé ləm tɔ. 33 Mee tilee’g neelé yeḛ ɔr dee aw sə dee aw togo ta dooje gə́ rɔ dee’g. Léegəneeya deḛ rəa-yeḛ gə njémeekəije ləa lai batɛm. 34 Yen ɓa yeḛ ɔr no̰ dee aw sə dee kəi ləa ndá yeḛ ar dee nésɔ d’usɔ ləm, yeḛ ra rɔlel gə njémeekəije ləa lai dɔ kɔm gə́ d’ɔm meḛ dee dɔ Ala’g lé ləm tɔ.
35 Loo gə́ loo àr ndá njégaŋ-rəwtaje d’ula njékulaje lə dee rɔ njeŋgəm kəi-daŋgai’g mba kulá pana: Ɔm dəwje neelé tar ar dee d’aw.
36 Njeŋgəm kəi-daŋgai lé ula Pool pana: Njégaŋ-rəwtaje d’un ndu dee mba kam m’ɔm sí tar. Bèe ndá ɓasinè undaje loo teḛje awje gə meelɔm.
37 Nɛ Pool ula njékulaje neelé pana: Jeḛ gə́ n’to gə́ njé gə́ Rɔm gə́ kojikəi ya, deḛ d’unda sí gə ndəi-kɔb kəm dəwje bura lal gaŋgta gə́ bèe ya, d’ɔm sí ne daŋgai’g d’ar sí j’isi ne ɓam ɓəi ndá see ban ɓa deḛ ndigi kɔr sí gə goo ŋgəḭ ba ɓəi wa. Bèe el ɓəi. Maji kar dee-deḛ nja ree gə rɔ dee ɓa d’ɔm sí tar ɓəi.
38 Njékulaje neelé d’un taree d’aw d’ula njégaŋ-rəwtaje taree. Loo gə́ d’oo to gə́ deḛ to gə́ njé gə́ Rɔm lé ndá deḛ d’unda bala tigi-tigi. 39 Deḛ ree gɔl meḛ dee ɓa d’ɔm dee ne tar ɓəi tɔɓəi deḛ ra ndòo rɔ dee’g mba kar dee d’ɔd d’aw d’ya̰ ɓee lə dee. 40 Loo gə́ d’unda loo kəi-daŋgai’g teḛ lé ndá d’ɔd d’aw kəi lə Lidi. Loo gə́ d’oo ŋgako̰ na̰je, ndəji dee mba̰ ndá d’uba naŋg d’ḭ d’aw ɓəi tɔ.