Yaŋ Ai leere
1 So Dǝɓlii faa nyi Joswa: Mo ɗuu gal ka, suu mo coo mo ka ta, mo ur mo ɗii za sal daŋ mo ge ruu sal ne Ai, me soɓ goŋ Ai ne zan ah ne yaŋ ah tǝkine sǝr ah jol ɓo ɓe. 2 Mo joŋ ne yaŋ Ai ne goŋ ah tǝgbana mo joŋ yaŋ Jeriko ne goŋ ah ta. Amma lak ah tǝkine faɓal ah ra daŋ, we woo ka syak ɓiiri. We ge ryaŋ yaŋ ah we lal mok fahfal ah lalle.
3 Joswa ur ne za sal daŋ ka ga yaŋ Ai. Joswa syen za maswah ah ujenere jemma sai pee ra kal ne suŋni. 4 Lai ra faa nyi ra: We ge lal mok fahfal yaŋ ah lalle, we ɗǝǝ ne yaŋ ah pǝɗǝk pǝlli ka, amma we zyeɓ suu ɓii pǝsãhe. 5 Amma ame ne za mai mo ne me daŋ ru syee ga kah yaŋ ahe, ka za yaŋ Ai mo pǝ̃ǝra ka ruu sal ne ru na ma kǝpel kŋ ɓe, ru ga ɗuu pel ɓǝǝra. 6 A ga nĩira ru ŋhaa ru soɓ ra ɗǝǝ ki ne yaŋ pǝɗǝkki, so a ga faara: Za Israel tǝ ɗuura pel man na ma kǝpel kŋ o kpǝ. Ru ga ɗuu pel ɓǝǝ ka sǝǝ tǝ ɓǝǝ ne naiko. 7 Ka we pǝ̃ǝ gin cok mai we fok ɓo gŋ, ka we re yaŋ ahe. Mor Dǝɓlii Masǝŋ ɓii ga soɓ yaŋ ah jol ɓiiri. 8 Ne cok we re yaŋ ah ɓe, ka we ɓaa wii nyi nyi tǝgbana ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa. Ɓǝ mai me faa ɓo we koiko. 9 Joswa soɓ fahlii nyi ra kal o, ge mokra kǝsyil Betel ne Ai nǝfah kǝmorcomlil Ai. Amma Joswa pii soo ge swǝ zahjulli.
10 Joswa ur ne zah'nan pimpim tai za salle, so kal pel ɓǝǝ ne zaluu Israel daŋ ka ga ruu sal ne za Ai. 11 Za sal mai mo ne ki daŋ kalra ge, gera kah yaŋ ah gwari, ɗǝrra pel yaŋ Ai nǝfah kǝsǝŋ, cok tǝforoŋ no kǝsyil ɓǝǝ ne yaŋ Ai. 12 Joswa woo za tǝgbana ujenere dappe pee ra ka mo ge mokra kǝsyil Betel ne yaŋ Ai nǝfah kǝmorcomlil ahe. 13 Zyeɓra za sal uu naiko: Za sal maki ara no fahkǝsǝŋ yaŋ ahe, za sal mai mo lalra mok ɓo laŋ ara nǝfah kǝmorcomlil ahe. Ne suŋ ah Joswa kal ge swǝ pǝ cok tǝforoŋ ahe. 14 Ne cok goŋ Ai mo kwo ɓǝ ah naiko, hǝǝ juu zan ah ne zah'nan pim, pǝ̃ǝra tǝgǝǝ yaŋ ɓǝǝ ge lal ka ruu sal ne za Israel pǝ cok tǝforoŋ Yordan. Goŋ tǝkine zan ah daŋ kalra ge pǝ cok mai mo ruura sal kǝpel kŋ. Amma goŋ tǝ sõone za lal mokra ɓo no fahfal yaŋ ah ya. 15 Joswa tǝkine zan ah joŋra yella tǝŋ ɗuura pel ɓǝǝ ga nǝfah kǝ cok tǝgbana sal nĩi ra ɓo. 16 Za yaŋ Ai taira daŋ, pǝ̃ǝra ka nĩi mor za Israel. Nĩira mor Joswa ŋhaa ɗǝǝra pǝɗǝk ne yaŋ. 17 Koo coŋ dǝwor vaŋno yaŋ Ai ne Betel ma bai pǝ̃ǝ ka nĩi mor za Israel ya. Soɓra zahfah yaŋ ah gǝǝ.
18 So Dǝɓlii faa nyi Joswa: Mo ɓaŋ zǝǝ mai mo jol ɓo ge sǝŋ tǝ Ai, mor me soɓ yaŋ ah jol ɓo ɓe. So Joswa joŋ naiko. 19 Ne cok mo ɓaŋ jol ah ge sǝŋ, za mai mo mokra ɓo urra ne hǝǝre, ɗuura dan ge tǝgǝǝ yaŋ, rera yaŋ ahe. Hǝǝ ɓaara wii nyi yaŋ ahe. 20 Za yaŋ Ai jinra nahnǝnni, kwora suŋwii yaŋ ah zoo kal ge ɓo sǝŋ. Swah ka wo ɓǝǝ ka gak ɗuu ga koo kẽne yao, mor za mai mo tǝ ɗuura ga nǝfah kǝsyicok so jinra tǝ ɓǝǝ ɓe. 21 Ne cok Joswa tǝkine zan ah mo kwora za mai mo lal mokra ɓo mo rera yaŋ ahe, so suŋwii yaŋ ah mo zoo ge ɓo sǝŋ, so jin ikra za yaŋ Ai. 22 Za ma tǝgǝǝ yaŋ laŋ so pǝ̃ǝra ge zyaŋra tǝ ɓǝǝra, za Israel ryaŋra ra cyõ. Ikra ra, dǝɓ ma ɗuu ǝ̃ǝ kǝka, koo dǝɓ vaŋno laŋ coŋ ne cee ya. 23 Amma gbǝra goŋ Ai ne nahnǝnni, gera wo Joswa ne ko.
24 Ne cok za Israel mo vǝrra ik za yaŋ Ai mai mo lal tǝkine ma fah kǝsyicok mai mo nĩira mor ɓǝǝ daŋ, so pii soora ge yaŋ Ai, ikra za yaŋ ah daŋ ta. 25 Ne cok ah pãa za mai mo ikra ra yaŋ Ai za wǝǝ tǝkine ŋwǝǝ daŋ joŋ ujenere jemma tǝ gwa. 26 Joswa ɓoo jol ah mai mo ɓaŋ zǝǝ ge ɓo sǝŋ ne ge sǝŋ ya, ŋhaa ikra za yaŋ Ai vǝr tǝɗe' ɗǝ. 27 Sai coŋ faɓal tǝkine fan ma lwaa zah sal to, za Israel woora ka syak ɓǝǝra, tǝgbana ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa nyi Joswa. 28 Joswa ɓaa wii nyi yaŋ Ai soɓ yaŋ ah ɓoo na gboŋ lii ŋhaa tǝ'nahko. 29 Amma rao goŋ Ai ge tǝ kpuu ŋhaa dai lilli. Ne cok com mo tǝ yah dan o, faa nyi za ka mo ɗǝrra wul ah gin tǝ kpuu ge sǝŋ. Ɓaŋra wul ah ge ɓoo zahfah yaŋ Ai, weara tǝsal tǝ wul ah pǝ'manne, a no gŋ ŋhaa tǝ'nahko.
Joswa kee ɓǝ lai tǝ waa Ebal
30 Ne cok ah Joswa vuu cok joŋ syiŋ wo Dǝɓlii Masǝŋ Israel tǝ waa Ebal. 31 Joŋ tǝgbana Mosus dǝɓ yeɓ Dǝɓlii mo faa ɓǝ ah nyi za Israel, na mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol ɓǝ lai Mosus: Cok joŋ syiŋ ah ma ne tǝsal mai mo zyeɓra taa ya ye mo yea, mai dǝfuu mo zyeɓra ne vãm taa ya. Tǝǝra syiŋ suŋwii tǝkine syiŋ ma nyi jam tǝl ahe. 32 Joswa ŋwǝǝ ɓǝ lai Mosus gŋ tǝ tǝsal ah ra ne nahnǝn za Israel. 33 Za Israel daŋ, koo gwǝǝre, wala dǝɓ mai mo byaŋ kǝsyil ɓǝǝra, za tam ɓǝǝra, ne zaluu ma pel ɓǝǝ ne za tǝsal ɓǝ, tǝkine za lakaali ɓǝǝra, uura kahlaa sunduku gwa daŋ pel za joŋzahsyiŋ ma ɓaŋra sunduku gbanzah Dǝɓlii. Raita za uu soo ge nǝfah kǝ kah waa Garisim, raita ah maki ah uura nǝfah kah waa Ebal, tǝgbana mai Mosus dǝɓ yeɓ Dǝɓlii mo faa ɓǝ ah kǝpel ka ẽe za Israel. 34 So Joswa kee ɓǝ lai, ne ɓǝ ẽe tǝkine tǝkẽawãk daŋ tǝgbana mai mo ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol ɓǝ lai. 35 Koo ɓǝ vaŋno kǝsyil ɓǝ mai Mosus mo ŋwǝǝ daŋ, mai Joswa mo cee ge lal bai kee pel za Israel mo taira ɓo kǝka, ŋwǝǝre, wee nyeere, tǝkine za gwǝǝ mai mo kaara ɓo kǝsyil ɓǝǝ daŋ no gŋ.
Taa gə́ Israɛlje taa ɓee gə́ Ai
1 Njesigənea̰ ula Juje pana: Ɓəl el ləm, unda bala el ləm tɔ. Uba naŋg ḭta, ɔm njérɔje lai dɔi’g aw rɔ ne gə njé gə́ Ai. Oo, mbai gə́ Ai, gə dəwje ləa ləm, gə ɓee-boo ləa gə ɓeeko̰ ləa ləm tɔ lé m’ya̰ dee jii’g ya. 2 I a ra gə Ai gə mbai gə́ keneŋ to gə́ i ra ne gə Jeriko gə mbai gə́ keneŋ bèe ya tɔ. Nɛ seḭ a ŋgəmje nébanrɔ gə da-kulje gə mbata lə sí-seḭ. Maji kari ar njérɔje d’aw d’iya rɔ dee gir ɓee’g ɓa.
3 Togə́bè ɓa Juje ḭta gɔl dɔ rəa gə njérɔje gə mba kaw rɔ ne gə njé gə́ Ai tɔ. Yeḛ mbər bao-rɔje tɔl-dɔg-loo rɔ-munda (30.000) ar dee d’ɔd d’aw loondul’g, 4 tɔɓəi yeḛ un ndia ar dee togə́bè pana: Ooje maji, seḭ a kiyaje rɔ sí gir ɓee-boo’g neelé gə goo ŋgəḭ, seḭ a síje əw gə ɓee neelé el ləm, seḭ lai a kisije dɔ kəji sí’g kəgəgə ləm tɔ. 5 Nɛ jeḛ gə dəwje lai gə́ d’aw səm na̰’d lé j’a kaw pər gə́ ɓee-boo’g ŋga ɓa, loo gə́ d’a kunda loo teḛ mba tila kəm sí ndá j’a kaḭ no̰ dee’g to gə́ jeḛ j’aḭ ne no̰ dee’g kédé lé bèe ya tɔ. 6 D’a tuba goo sí saar loo gə́ j’a ndɔr dee kar dee d’iya̰ ɓee-boo neelé əw mbata d’a pana: Deḛ d’aḭ no̰ sí’g to gə́ d’aḭ ne no̰ sí’g kédé lé. Togə́bè ɓa j’a kaḭ no̰ dee’g bèe ya. 7 Bèe ɓa seḭ a kḭje loo-kiya-rɔ sí’g teḛje raga ndá seḭ a taaje ɓee-boo gə́ Njesigənea̰, Ala lə sí ya̰ ji sí’g lé tɔ. 8 Loo gə́ seḭ a taaje ɓee-boo neelé mba̰ ndá seḭ a réeje gə pər ləm, a raje to gə́ Njesigənea̰ pa ne taree lé ləm tɔ, yee neelé ɓa to ndukun, gə́ ma m’un m’ar sí ya.
9 Juje ar dee d’ɔd d’aw ndá d’aw d’iya rɔ dee gə goo ŋgəḭ pə̰ Betel gə Ai’g, par gə́ dɔ-gó lə ɓee gə́ Ai. Nɛ loondul’g neelé Juje to mbuna njérɔje’g ya.
10 Bèlè gə ndɔ rad ndá Juje ḭta aw tən njérɔje lé, tɔɓəi yeḛ gə ŋgatɔg Israɛlje d’ɔr no̰ dee mba kaw rɔ ne gə njé gə́ Ai tɔ. 11 Njérɔje lai gə́ d’aw səa lé d’ḭ d’aw pər gə́ mbɔr ɓee-boo’g neelé, loo gə́ deḛ teḛ ta ɓee-boo’g neelé ndá deḛ d’wa loo-si dee par gə́ kel dɔgel lə Ai, d’ar wəl-loo gaŋg dee-deḛ gə ɓee-boo neelé dana. 12 Juje mbər njérɔje tɔl-dɔg-loo-mi (5.000) jén bèe, ar dee d’aw d’iya rɔ dee pən Betel gə Ai’g, par gə́ kel dɔ-gó lə ɓee-boo neelé. 13 Loo gə́ njérɔje lai d’aar loo-kaar dee’g kəgəgə par gə́ kel dɔgel lə ɓee-boo lé ləm, gə deḛ gə́ d’iya rɔ dee d’isi par gə́ kel dɔ-gó lə ɓee-boo neelé mba̰ ləm tɔ ndá loondul’g neelé Juje aw to mee wəl-loo’g lé. 14 Loo gə́ mbai gə́ Ai oo Israɛlje bèe ndá njé gə́ Ai d’ḭta gə ndɔ rad gə tɔg dee, tɔɓəi deḛ d’unda loo teḛ d’aw tila kəm Israɛlje gə mba rɔ sə dee tɔ. Mbai lé gə koso-dəwje ləa lai d’aw par gə́ loo gə́ wɔji dɔ ndag-loo’g nɛ ta lə dee gə́ d’iya rɔ dee gir ɓee-boo’g gə mba gaŋg gel dee lé deḛ gər el. 15 Juje gə Israɛlje lai ra to gə́ lə né gə́ njé gə́ Ai d’a gə dum dee bèe ndá deḛ d’aḭ gə rəw gə́ aw gə́ dɔdilaloo’g bèe. 16 Yen ŋga koso-dəwje lai gə́ d’isi mee ɓee-boo’g neelé mbo̰ dɔ na̰ gə mba tuba goo dee. Deḛ tuba goo Juje ndá d’ya̰ ɓee-boo lə dee gə kuree ɗegəse. 17 Mee ɓee gə́ Ai gə Betel lé diŋgam kára kara gə́ lal tuba goo Israɛlje lé godo. Deḛ d’ya̰ tarəw ɓee-boo neelé tag ndá deḛ tuba goo Israɛlje tɔ. 18 Njesigənea̰ ula Juje pana: Ula niŋga gə́ to jii’g ndiŋ par gə́ dɔ ɓee-boo gə́ Ai mbata m’a gə kya̰ jii’g ŋga.
Ndá Juje ula niŋga gə́ to jia’g lé ndiŋ gə́ dɔ ɓee-boo gə́ Ai ya tɔ. 19 Loo gə́ yeḛ ula jia ndiŋ lé ndá njérɔje gə́ d’iya rɔ dee lé d’unda loo mee loo-si dee’g kalaŋ teḛ, deḛ d’andə mee ɓee-boo’g ləm, deḛ taa ɓee-boo neelé ləma, deḛ d’ɔs rɔ dee ɓad gə mba tila pər keneŋ ləm tɔ.
20 Njé gə́ Ai lé loo gə́ deḛ kel goo dee d’oo sa pər ɓee-boo gə́ uba ŋgɔg-ŋgɔg par gə́ dara ndá d’oo loo kára kara mba kaḭ kaji rɔ dee keneŋ el ŋga. Mbata njérɔje gə́ d’aḭ par gə́ dɔdilaloo’g lé d’ɔs dɔ dee tel mba rɔ gə deḛ gə́ tuba goo dee lé. 21 Mbata Juje gə Israɛlje lai d’oo to gə́ njérɔje gə́ d’iya rɔ dee lé taa ɓee-boo mba̰ ləm, d’oo sa pər ɓee-boo gə́ uba ŋgɔg-ŋgɔg ləm tɔ ndá deḛ d’ɔs dɔ dee tel rɔ gə njé gə́ Ai tɔl dee ne. 22 Njérɔje gə́ raŋg d’unda loo mee ɓee-boo’g neelé teḛ tila kəm dee ndá Israɛlje gugu dɔ njé gə́ Ai sub. Israɛlje tɔl dee ar dəw gə́ si kəmba əsé yeḛ gə́ njekaḭ teḛ ta yoo’g kára kara godo, 23 nɛ deḛ d’wa mbai gə́ Ai lé kəmba d’aw səa rɔ Juje’g. 24 Loo gə́ Israɛlje tɔl njé gə́ Ai lai mee wala’g əsé mee dɔdilaloo’d gə́ deḛ tuba dee keneŋ d’ar dee d’wəi yoo-kiambas mba̰ ndá Israɛlje lai tel ree rɔ ɓee gə́ Ai tujee gə kiambas tɔ. 25 Bula lə diŋgamje gə denéje gə́ Ai lai gə́ tɔl dee mee ndəa’g neelé d’as dəwje tɔl-dɔg-loo-dɔg-gir-dee-joo (12.000). 26 Ji Juje gə́ ula gə niŋga par gə́ tar lé yeḛ rəm ne el saar deḛ tuji dəwje gə́ Ai lai pugudu-pugudu ɓa. 27 Nɛ Israɛlje ŋgəm da-kulje gə nébanrɔje lə ɓee-boo neelé gə goo ndukun gə́ Njesigənea̰ un ne ndia ar Juje lé. 28 Juje roo ɓee-boo gə́ Ai dula-dula aree tel to dɔ nduba saar teḛ mee ndəa gən. 29 Deḛ naa̰ mbai gə́ Ai kəm kag’d d’aree to keneŋ saar kàr andə. Loo gə́ kàr andə mba̰ ndá Juje un ndia mba kar dee d’ɔr ninee kəm kag’d tɔɓəi deḛ d’ila ninee lé tarəwkɔg’d lə ɓee-boo lé ndá deḛ daa kɔri-ərje dɔ na̰’d dəa’g sururu d’aree to keneŋ un kudee mee ndəa gən saar teḛ ɓogənè tɔ.
Tura godndu dɔ mbal gə́ Ebal
30 Yen ŋga Juje ra loo-nékinjaməs ar Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje dɔ mbal gə́ Ebal , 31 to gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ un ne ndia ar Israɛlje ləm, to gə́ ndaŋg ne taree mee maktub godndu gə́ ka̰ Moyis lé ləm tɔ. Loo-nékinjaməs neelé yeḛ ra gə kɔr mbalje gə́ kari ba gə́ lal tɔl dee gə tina tɔ. Loo-nékinjaməs neelé deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo kar Njesigənea̰ keneŋ ləm, deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ kɔm na̰’d keneŋ ləm tɔ . 32 Lée’g neelé ɓa Juje ndaŋg ta godndu gə́ Moyis ndaŋg taree lé dɔ kɔr mbalje’g kəm Israɛlje’g lé. 33 Israɛlje lai ləm, gə ŋgatɔgje lə dee ləm, gə njékaa dɔ deeje ləma, gə njégaŋ-rəwtaje lə dee ləm tɔ lé, d’aar tar mbɔr sa̰duk-manrɔ’g no̰ njékinjanéməsje’d gə́ to Ləbije gə́ d’odo sa̰duk-manrɔ lə Njesigənea̰ lé, dəw-dɔ-ɓeeje gə Israɛlje na̰’d d’aar keneŋ, d’ar ges deeje d’aar mbɔr mbal gə́ Garijim ləm, ges deeje gə́ raŋg d’aar mbɔr mbal gə́ Ebal ləm tɔ, gə goo ndukun gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ un ar dee kédé lé gə mba karee tɔr ndia dɔ koso-dəwje gə́ Israɛl’g . 34 Gée gə́ gogo Juje tura ta godnduje lai, ndutɔrje gə ta ndɔlje gə goo taje lai gə́ ndaŋg mee maktub godndu’g lé tɔ. 35 Taje lai gə́ Moyis un ndia dɔ’g lé Juje tura kəm koso-dəwje gə́ Israɛl lai, kəm denéje, gə ŋganje, gə dəw-dɔ-ɓeeje’d gə́ njaa mbuna dee’g ləm tɔ lé ɓó ta kára kara gə́ yeḛ lal tura lé godo ya.