Ɓǝ Daniel ne palyaŋ ah ra
(1:1–6:28)
Syenra wee tǝbanna ge yaŋ goŋ Nebukanezar ne ko
1 Ne syii patǝ sai Jojakim mo kaa goŋ sǝr Yuda ɓo, Nebukanezar goŋ sǝr Babilon ge ruu sal ne yaŋ Jerusalem, re yaŋ ahe. 2 Dǝɓlii soɓ ko gbǝ goŋ Jojakim, woo fan yeɓ yaŋ Masǝŋ manyeeki ah ra, so gbah za ki na byak kal ne ta. Ge rǝk fan yeɓ ah ra ɓǝr yaŋ rǝk fan sãh masǝŋ ah sǝr Babilon.
3 Goŋ faa nyi Aspenaz dǝɓlii ma lwaa ɓǝ yeɓ yaŋ goŋe, mo syenko wee tǝbanna kǝsyil Yahuduen mai mo gera ɓo pǝ byakke, ne kǝsyil wee goŋe, tǝkine wee zaluuri. 4 Suu ɓǝǝ mo yea pǝɓe' ka, mo yeara ne cok nǝn pǝsãhe, mo yeara ne fatanne, mo yeara ne yella, ne tǝtǝl ma gak fee ɗerewol, ka mo gak joŋra yeɓ yaŋ goŋe. Ka Aspenaz mo cuu kee ɗerewol zah sǝr Babilon ne ŋwǝǝ ah daŋ nyi ra. 5 Goŋ so faa, zah'nan Masǝŋ daŋ mo nyira farel ne fazwan ma zah goŋ nyi ra. Mo cuura fan nyi ra syii sai, ka fahfal ah mo zaŋra ra ge pel goŋ ne ko. 6 Kǝsyil ɓǝǝ morsǝ̃ǝ ban Yuda no gŋ: Daniel, Hanania, Miskal, ne Azaria. 7 Dǝɓlii ma lwaa ɓǝ yeɓ yaŋ goŋ so gea ɗii ɓǝǝ naiko: ɗii Daniel ne Beltesazar, ɗii Hanania ne Sadrak, ɗii Miskal ne Mesek, ɗii Azaria ne Abednego.
8 Daniel faa pǝ zahzyil ahe, zye ka ɓeɓ suu 'min ne ren farel tǝkine zwan bii lee kpuu vin ma zah goŋ mai Masǝŋ moo kwan na a ne 'nahm ya. Mor ah so ge fii Aspenaz ka mo gbahko jol ah pǝzyil ɓǝ ahe. 9 So Masǝŋ zyeɓ ɓǝ ah pǝ zahzyil Aspenaz ka mo kwoko syak tǝ Daniel ne ɓǝ ahe. 10 Amma Aspenaz faa nyi Daniel: Me ɗuu gal dǝɓlii ɓe goŋe, mor ako ye cuu farel ɓii ne fazwan ɓii ɓo ne suu ahe. So mo kwo we ŋwaa ɓo ka tǝgbana tǝbanna manyeeki ah ra ya ɓe, maki a ga i me pǝ wulli.
11 So Daniel kal ge wo dǝɓ mai Aspenaz mo ɓaŋ ko kan ɓo ka byak Daniel ne palyaŋ ah ra matǝ sai kŋ. 12 Faa nyi ko: Oseni mo lii ru zah'nan jemma vaŋno, ka mo ẽe ɗao. Mo nyi nãa goo nyi ru re, tǝkine bii zwan makolle, 13 ka mo so ẽe cok nahnǝn ɓuu ne mǝ wee tǝbanna mai moo renra farel ma zah goŋe. Fahfal ah ka mo joŋ wo ɓuu tǝgbana fan mai mo kwo ɓo.
14 So zyii ɓǝ ahe, faa, zye ga lii ra zah'nan jemma vaŋno ka ẽe ɗao. 15 Ne cok zah'nan ah mo vǝr o, suu ɓǝǝ a kwan pǝsãh ne pǝswah daŋ, kal wee tǝbanna mai moo renra farel ma zah goŋe. 16 So daga cok ahe, dǝɓ mai moo byak ra, a soɓ ra ren nãa goo to, ka nyi farel zah goŋ nyi ra yao.
17 Wee tǝbanna matǝ nai, Masǝŋ nyi fatan nyi ra, ne tǝtǝl ka ŋwǝǝ ɗerewol tǝkine fee ah daŋ. So nyi fatan ge nyi Daniel gŋ, ka mo gak cuuko mor ɓǝ fakwanne, tǝkine kee zah lom daŋ.
18 Syii sai mai goŋ mo cuu kŋ mo vǝr o, Aspenaz woo wee tǝbanna daŋ ge pel Nebukanezar ne ko. 19 Goŋ faa ɓǝ ne ra daŋ, amma lwaa za ma na Daniel, Hanania, Miskal, ne Azaria kǝsyil ɓǝǝ ya. Mor ah so woo ra rǝk tǝ yeɓ goŋe. 20 Fii mai goŋ mo fii ra ne ko, wala ne ɓǝ magaɓ ah camcam, lwaa za matǝ nai kalra za syiŋ ne za fatan ma pǝ sǝr goŋ ah daŋ ɓo zahlǝŋ jemma. 21 Daniel no gŋ ŋhaa Kirus goŋ sǝr Persia ge nyiŋ sǝr Babilon.
Daniel deḛ gə kuramareeje d’isi Babilɔn
1 Ləb ko̰ɓee lə Jojakim, mbai gə́ Juda gə́ njekɔm’g munda lé Nebukadnesar, mbai gə́ Babilɔn aḭ dɔ ɓee gə́ Jerusalem sub gə rɔ . 2 Mbaidɔmbaije ya ya̰ Jojakim, mbai gə́ Juda lé jia’g ləm, ya̰ ges nékulaje gə́ to mee kəi-Ala’g jia’g ləm tɔ. Nebukadnesar odo nékulaje neelé aw ne mee ɓee gə́ Sineyar mee kəi-magə’d ləa, tɔɓəi yeḛ ɔm dee mee kəi-nébaoje’g lə magə ləa tɔ .
3 Mbai lé ula Aspenaj gə́ to njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g ləa lé mba karee ree gə Israɛlje gə́ na̰je gə́ gel deḛ gə́ mbai əsé gə́ to kojikəije: 4 basaje gə́ dəb rɔ dee ya̰ maree el ləm, kəm dee turu sia̰-sia̰ ləm, to njékəmkàrje gə njégosonégərje ləm, deḛ gə́ ndoo né gər yaa̰ ləma, deḛ gə́ d’askəm ra kula mee kəi-mbai’g lə mbai ləm tɔ ndá d’a ndoo dee gosonégər gə takɔji lə Kaldeje. 5 Mbai lé wɔji rəw mba kai dee nésɔ gə́ to nésəa-yeḛ ləm, gə mán-nduú gə́ mḭ gə́ yeḛ nja aw ai ləm tɔ gə ndɔ dee ndɔ dee, mbata yeḛ wɔji-kwɔji kul dee togə́bè as ləb munda ɓa a kɔm kula lə mbai ji dee’g kar dee ra ɓəi.
6 Deḛ gə́ to ginkoji Judaje mbuna deḛ gə́ d’ɔr dee lé ri dee ɓa nee: Daniel gə Hanania gə Mikaɛl gə Ajaria. 7 Njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g lə mbai lé unda ri dee togə́bè: Daniel lé yeḛ unda ria lə Belsasar ləm, Hanania lé yeḛ unda ria lə Sadrak ləm, Mikaɛl lé yeḛ unda ria lə Mesak ləma, Ajaria lé yeḛ unda ria lə Abed-Nego ləm tɔ.
Basaje neelé mbad sɔ nésɔ lə mbai lé
8 Daniel wɔji mée’g njaŋg gə mba kar rəa mina̰ mbata lə nésɔ lə mbai el ləm, gə mbata lə mán-nduú gə́ mḭ gə́ mbai aw ai lé el ləm tɔ ndá yeḛ ra ndòo rɔ njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g lə mbai gə mba karee ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ dɔ né gə́ a kar rəa mina̰ ne’g lé el. 9 Ala ar Daniel taa kəm njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g lə mbai lé ləm, aree to majikoji kəmee’g ləm tɔ. 10 Njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g lə mbai lé ula Daniel pana: Ma m’ɓəl mbai ləm gə́ to dəw dɔm lé mbata yeḛ nja ɓa wɔji né gə́ kəm kar sí sɔje gə aije. See gelee ban ɓa seḭ ndigije kaareeje oo to gə́ kwɔji sí tɔ kɔrəm-kɔrəm unda ka̰ basa mar síje gə́ ləb dee as sə sí lé ɓəi wa. Seḭ a karje taree oso dɔm-ma’g kəm mbai’g lé karee gaŋg ne dɔm ya.
11 Yen ŋga Daniel ula kura lə njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g lə mbai gə́ yeḛ ɔm kula kaa dɔ Daniel gə Hanania gə Mikaɛl gə Ajaria jia’g lé pana: 12 Jeḛ n’raje ndòo rɔi’g mba kari naa kuraje ləi gə nésɔje gə́ to kamnaḭje gə mán gə́ kari ba ya as ndɔ dɔg oo. 13 Gée gə́ gogo i a tən kəm síjeḛ gə ka̰ basa mar síje gə́ d’usɔ nésɔ lə mbai ɓəi ndá i a ra gə kuraje ləi gə goo né gə́ i a koo gə kəmi lé ya ɓəi.
14 Yeḛ ndigi sə dee dɔ né gə́ deḛ dəjee’g lé ndá yeḛ naa dee as ndɔ dɔg tɔ. 15 Loo gə́ ndɔ dɔg lé as mba̰ ndá kəm dee-deḛ turu sia̰-sia̰ ləm, rɔ dee kara ər ndɔl-ndɔl ləm tɔ unda basa mar deeje lai gə́ d’usɔ nésɔ lə mbai lé ya. 16 Gelee gə́ nee ɓa kura gə́ njekaa dɔ dee lé ya̰ goo nésɔ gə mán-nduú gə́ mḭ gə́ wɔji dɔ dee ndá yeḛ ar dee kamnaḭje lé ya. 17 Basaje gə́ sɔ neelé Ala nja ar kəm dee inja dɔ négər’g ləm, ar dee to ne njégosonégərje gə́ wɔji dɔ maktubje gə dɔ kəmkàr’g ləm tɔ, Daniel kara askəm gər gin némḭdije gə nénije lai tɔ.
18 Ndɔ gə́ mbai Nebukadnesar wɔji mba kar dee d’aw rəa’g gə basaje lai neelé as lée’g mba̰ ndá njekaa dɔ néje gə́ mee kəi’g lə mbai lé aw sə dee nea̰’d. 19 Mbai lé wɔji sə dee ta, ndá mbuna basaje’g lai neelé dəw kára kara gə́ to asəna gə Daniel, gə Hanania, gə Mikaɛl, gə Ajaria lé godo. Togə́bè ɓa deḛ d’andə ne loo kula’g lə mbai lé. 20 Né gə́ rara gə́ wɔji dɔ kəmkàr gə gosonégər gə́ mbai dəji dee ta dɔ’g ndá yeḛ oo to gə́ deḛ d’ur dɔ njéra némɔrije’g gə njétən kéréméje lai gə́ d’isi ɓeeko̰’g ləa lé as gɔl dɔg ya.
21 Togə́bè ɓa Daniel si ne keneŋ saar teḛ ne ləb ko̰ɓee gə́ dɔtar lə mbai gə́ ria lə Sirus lé.