2 KEE ƁƏ 18 - MUA & SBA2015

Profeto Mika lai Akaɓ

1 Ne cok goŋ Yusafat mo kǝ̃ǝ pǝlli, so ge pǝyǝkki, so zyeɓ ɓǝ mǝlaŋ Akaɓ ne ki nyi wel ah kanne. 2 Syii joŋ fahfal ah pǝpãare, Yusafat ur kal ge yaŋ Samaria ka ẽe Akaɓ. Akaɓ ŋgom dǝǝ ne gwii pǝlli, mor ka joŋ fĩi ne yii Yusafat ne tǝkine zan ahe. So faa ɓǝ ne Yusafat ka mo taiko ne ki, ka ga ruu sal ne yaŋ Ramot pǝ sǝr Giliat. 3 Fii ko faa: Mo ga ne me ka ga ruu sal ne yaŋ Ramot no ne? Yusafat zyii zah ah faa: Ame, me tǝgbana mo, za sal ɓe laŋ ara nai ta. Ru ga ne mo. 4 Yusafat so faa: Amma kǝpel ah na fii Dǝɓlii tǝ ɓǝ ah daŋ ɗǝ.

5 So Akaɓ tai profetoen mǝ ah temere nai, fii ra faa: Me ge ruu sal ne yaŋ Ramot o ne? Wala me ge ka ne? Zyiira zah ah faa: Mo gyo, Masǝŋ ga soɓ yaŋ ah ga mor jol ɓo.

6 Amma Yusafat faa: Profeto maki ah kǝka nyee ka na fii Dǝɓlii ne zah ah ya ne? 7 Akaɓ zyii faa: Coŋ dǝɓ ɓo no vaŋno, dǝɓ ah ako ye Mika we Imla. Amma me syiŋ ko ɓo syiŋ, mor ka faa ɓǝ Masǝŋ tǝ ɓe pǝsãh ya, sai a faa ɓǝ maɓe' ah nyi me to. So Yusafat zyii zah ah faa: Goŋ mo faa ɓǝ noo ka. 8 Goŋ Akaɓ so ɗii dǝɓ ma lwaa ɓǝ yeɓ yaŋ goŋ vaŋno, faa nyi ko: Mo ge ɗii Mika we Imla ge ne gwari.

9 Za goŋ matǝ gwa ɓaara mbǝro goŋ ɓǝǝra, so haira tǝ fakal goŋ ɓǝǝ pǝ cok matǝ gboŋ ah mai mo zahfah yaŋ Samaria nǝfah kǝlalle, profetoen daŋ tǝ faara ɓǝ pel ɓǝǝra. 10 Dǝɓ vaŋno kǝsyil profetoen a ɗii ne Sedekias we Kanaana yo zyeɓ ciŋ ne vãmme, so faa nyi Akaɓ: Dǝɓlii faa, mo ga ruu sal ne Sirien ne ciŋ maraiko, ŋhaa mo ga vǝr ra ne tǝɗe'. 11 Profetoen ra daŋ faara ɓǝ tǝki vaŋno, faara: Mo ge ruu sal ne Ramot o, Dǝɓlii ga soɓ mo kaa kacella.

12 Dǝɓ ma lwaa ɓǝ yaŋ goŋ mai goŋ mo pee ge ka ɗii Mika faa nyi ko: Profetoen daŋ faara ɓǝ fan ma ga joŋ pel masãh ah ɓo nyi goŋe, amo laŋ mo ge joŋ nai ta. 13 Amma Mika zyii zah ah faa: Tǝgbana Dǝɓlii mo no sǝŋ, me ga faa ɓǝ mai Masǝŋ ɓe moo ga faa nyi me ka faani.

14 Ne cok mo ge dai wo goŋe, goŋ fii ko faa: Mika, ame ne goŋ Yusafat, ru ge ruu sal ne yaŋ Ramot o ne? Wala ru ge ka ne? Mika zyii zah ah faa: Mo ge ruu o, mo ga nĩi sal ahe, Dǝɓlii ga soɓ mo ga kaa kacella. 15 Amma Akaɓ zyii zah ah faa: Ne cok mo tǝ faa ɓǝ nyi me pǝ tǝɗii Dǝɓlii ɓe, mo faa goŋga. Me faa ɓǝ ah ɓo nyi mo ɓal kǝɗǝne? 16 So Mika zyii faa: Ame kwo za sal Israel daŋ myahra ɓo tǝgǝǝ waa tǝgbana pǝsǝ̃ǝ mai mo ka ne pakǝpii ya, Dǝɓlii faa: Za mai pa ma kal pel ɓǝǝ kǝka, zune daŋ mo pii sooko ge yaŋ ah jam. 17 Akaɓ so faa nyi Yusafat: Me faa nyi mo ka faa ɓǝ masãh ah nyi me ya, sai a faa ɓǝ maɓe' ah to. 18 Mika so syee ge pel ne ɓǝ faa: Zǝzǝ̃ǝko, mo laa ɓǝ faa Dǝɓlii mo faa ɓo. Me kwo Dǝɓlii kaa ɓo tǝ fakal goŋ ah coksǝŋ, angelos uura ɓo kah ahe. 19 Dǝɓlii fifii faa: Azu ye ga kǝǝ Akaɓ ka mo ge ruuko sal ne yaŋ Ramot ka mo ira ko gŋ pǝ wul ne? Zapee mai faara naino, maki ah ra laŋ a faara cam. 20 So tǝ'yak ki pǝ̃ǝ ge, ge uu pel Dǝɓlii faa: Me ga kǝǝ ko. Dǝɓlii so fii ko: Mo ga kǝǝ ko ɗǝne? 21 Tǝ'yak zyii faa: Me ganne, me ga joŋ profetoen Akaɓ daŋ a gwahra berre. Dǝɓlii so faa: Mo gyo, mo ge kǝǝ ko, mo ga kaa kacella laŋ ta. 22 Mika vǝr ɓǝ faa ah faa: Mor ah fan mai joŋ ɓo naiko, mor ah Dǝɓlii joŋ profetoen ɓo rai a gwahra ber nyi mo. Amma Dǝɓlii ne suu ah ɗii ɓeɓ ɓo tǝ ɓo, mo ga zyaŋ ne za sal ahe.

23 So profeto Sedekias ur syee ge wo Mika, i sok nyi so faa: Tǝ'yak Dǝɓlii soɓ me ɗii ka so kal ga faa ɓǝ nyi mo ne? 24 Mika zyii zah ah faa: Mo ga tǝ ɓǝ ah com mai moo ga ɗuu gin ɓǝr yaŋ ki ka ga ɓǝr yaŋ maki ah ka muŋ suu ɓo gŋ ba. 25 So goŋ Akaɓ faa nyi dǝɓlii yeɓ ah vaŋno: Mo gbǝ Mika, we ɓaŋ ko ge nyi govener yaŋ Samaria ma ɗii ne Amon ne ko ne yerima Joas. 26 Ka mo faa nyi ra: Goŋ faa: We ɓoo dǝɓ nyẽe ge pǝ daŋgai, we nyi farel bone nyi ko, tǝkine bii bone ka mo zwǝko, ŋhaa sai ka me pii soo ge jam ɓe. 27 Mika faa: Mo pii soo ge jam ɓe, ka Dǝɓlii ye ka pee me faa ɓǝ ah ɓo ya. So faa: Awe za daŋ, we laa ɓǝ mai me faa ɓo pǝsãhe.

Wul Akaɓ

(1 ZaG 22:29-35)

28 So Akaɓ goŋ Israel ne Yusafat goŋ Yuda urra kal ka ga ruu sal ne yaŋ Ramot pǝ sǝr Giliat. 29 Akaɓ faa nyi Yusafat: Na ge dai zah sal ɓe, me ga fer suu ɓe ne mbǝro maki ahe, amma ma ɓo mo ɓoo mbǝro goŋ ɓo. So goŋ Israel fer mbǝro ahe, kal ge dan salle.

30 Goŋ Siria faa nyi zaluu ma lwaa ɓǝ muŋta sal ah ra: We ruu sal ne za haihai ka, sai we ruu ne goŋ Israel to. 31 Ne cok mo so kwora goŋ Yusafat, ara daŋ lǝŋra goŋ Israel o, so jinra zah sal ɓoo ge tǝl ah ka ruu sal ne ki. Amma Yusafat so dǝǝgorre, so Dǝɓlii Masǝŋ ǝ̃ǝ ko, yee zah sal mor ah ge lalle. 32 Ne cok zaluu sooje ma lwaa ɓǝ muŋta sal mo kwora goŋ Israel ye ka ya, so soɓra foo mor ahe. 33 Pǝ sal ah sooje sǝr Siria ki no woo saŋ 'nǝǝ guu ge, dǝ goŋ Israel ne gin zahzyaŋ mbǝro vãm ahe. So goŋ ɓyaŋ ɓǝ faa: Dǝra me ɓe. So faa nyi pa ma kwak muŋta sal ne ki: Mo pǝ̃ǝ gin kǝsyil sal ne me ge lalle. 34 So sal gbǝ ki pǝ'manne, goŋ Akaɓ uu tǝ muŋta sal ne ɓal pel Sirien nooko, ga lil ah wuu.

Josapat ɔm na̰’d gə Akab gə́ to mbai gə́ Israɛl lé

1Mb 22.1-4

1 Josapat lé nébaoje taa rəa pəl-pəl ləm, yeḛ iŋga rɔnduba yaa̰ ləm tɔ ndá yeḛ ɔm na̰’d gə Akab gə goo rəw kar na̰ dené’g. 2 Loo gə́ ləbje bula dəs mba̰ ndá yeḛ aw rɔ Akab’g mee ɓee gə́ Samari ndá Akab lé tɔl badje gə maŋgje bula mbata ləa ləm, gə koso-dəwje gə́ d’aw səa ləm tɔ, tɔɓəi yeḛ ɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ mba karee aw səa Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad tɔ. 3 Akab, mbai gə́ Israɛl dəji Josapat, mbai gə́ Juda pana: See i ndigi kaw səm Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad wa.

Josapat tel ilá keneŋ pana: Oiyo ma m’to to gə́ i ləm, dəwje ləm tɔ gə́ dəwje ləi ləm tɔ, j’a kaw səi mba kaw rɔ ya.

Njétegginta gə́ ŋgɔmje pata kun baŋga lə Akab

1Mb 22.5-12

4 Nɛ Josapat ula mbai gə́ Israɛl lé pana: M’ra ndòo rɔi’g, maji kari dəji Njesigənea̰ ɓa.

5 Mbai gə́ Israɛl mbo̰ njéteggintaje tɔl-sɔ (400) dɔ na̰’d dəji dee pana: See j’a kaw rɔje Ramot gə́ dɔ naŋg gə́ Galaad lé əsé m’a kəw rɔm kaw wa.

Deḛ d’ilá keneŋ pana: Aw ya mbata Ala a kya̰ ɓee neelé ji mbai’g ya.

6 Nɛ Josapat pana: See njetegginta gə́ raŋg gə́ j’askəm kaw rəa’g dəjee ta lə Njesigənea̰ lé godo loo gə́ nee’g wa.

7 Mbai gə́ Israɛl ila Josapat’g pana: Dəw kára gə́ kəm kaw rəa’g kaw dəjee ta lə Njesigənea̰ si gən ya, nɛ ma m’ə̰jee bəḭ-bəḭ mbata yeḛ tegginta né gə́ maji kára kara wɔji ne dɔm el, ta né gə́ majel ya ɓa yeḛ tegginee ila dɔm’g dɔm’g. Yeḛ to Mise, ŋgolə Jimla.

Josapat pana: Maji kar mbai pata gə́ togə́bè el!

8 Yen ŋga mbai gə́ Israɛl ɓar kura ləa kára ulá pana: Ar Mise, ŋgolə Jimla ree kalaŋ.

9 Mbai gə́ Israɛl ləm, gə Josapat, mbai gə́ Juda ləm tɔ lé nana kara si dɔ kalimbai’g ləa-ləa. D’ula kubuje gə́ ka̰ ko̰ɓee rɔ dee’g, d’isi ne loo gə́ tarəwkɔg ɓee gə́ Samari tɔ. Tɔɓəi njétegginta gə́ ŋgɔmje lai lé tegginta no̰ dee’g. 10 Sedesias, ŋgolə Kenaana léḛ larndul ndaji ne gaji daje ndá yeḛ pa ne pana: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Gaji daje neelé ɓa i a tɔl ne Aramje saar kar dee godo.

11 Tɔɓəi njétegginta gə́ ŋgɔmje lai tegginta togə́bè ya pana: Ḭ aw rɔ gə njé gə́ Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad! I a kun baŋga dɔ dee’g ya mbata Njesigənea̰ a kyá̰ dee meḛ ji mbai’g ya.

Njetegginta Mise pata dum gə́ Aramje d’a dum dɔ dee lé

1Mb 22.13-28

12 Njekaḭkula gə́ aw ɓar Mise lé ulá togə́bè pana: Aa oo, njéteggintaje d’ɔm na̰’d tegginta gə́ maji dɔ mbai’g, maji kar tapai aw na̰’d gə ka̰ dee-deḛ ya tɔ. Maji kari pata gə́ maji ɓa.

13 Mise tel ilá keneŋ pana: Njesigənea̰ to Njesikəmba! M’a pata né gə́ mee Ala ləm ndigi pa ɓa.

14 Loo gə́ yeḛ ree rɔ mbai’g ndá mbai lé dəjee pana: Mise, see j’a kaw rɔje gə Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad əsé m’a kəw rɔm kaw wa.

Yeḛ tel ilá keneŋ pana: Awje ya! Seḭ a kunje baŋga dəa’g ndá Njesigənea̰ a kyá̰ ji sí’g ya.

15 Yen ŋga mbai lé tel dəjee pana: See m’a kari man rɔi gɔl ka̰da ɓa gə mba kulam ne ta gə́ tɔgərɔ gə ri Njesigənea̰ wa.

16 Mise tel ilá keneŋ pana: Ma m’oo Israɛlje lai sanéna̰ dɔ mbalje’g to gə́ badje gə́ njekul dee godo bèe. Tɔɓəi Njesigənea̰ pana: Dəwje neelé ɓée deeje godo. Maji kar nana kara tel aw mee kəi’g ləa gə meekulɔm ya !

17 Mbai gə́ Israɛl lé ula Josapat pana: See m’ulai ta ləa togə́bè kédé el wa. Yeḛ lé tegginta gə́ maji dɔm’g el, yeḛ tegginta né gə́ majel ɓa dɔm’g dɔm’g.

18 Nɛ Mise pana: Maji kari oo ta lə Njesigənea̰ ɓa! Ma m’oo Njesigənea̰ si dɔ kalimbai’g ndá boo-njérɔje ləa gə́ dara d’aar dɔ jikɔlee’g ləm, gə dɔ jigelee’g ləm tɔ. 19 Njesigənea̰ dəji dee pana: See na̰ ɓa a kər Akab, mbai gə́ Israɛl mba karee aw Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad mba karee tuji keneŋ wa. Deḛ tel d’ilá keneŋ gə goso lə dee ɓəd-ɓəd. 20 Bèe ɓa ndil kára ree aar no̰ Njesigənea̰’g ulá pana: Ma ɓa m’a kaw su kəmee. Njesigənea̰ dəjee pana: See a su kəmee to gə́ ban wa. 21 M’a teḛ raga ndá m’a to ndil gə́ njetaŋgɔm ta njéteggintaje’g ləa lai ya. Njesigənea̰ ulá pana: I a kəree ya ndá a dumee tɔ. Maji kari teḛ aw ra togə́bè ya. 22 Nɛ ɓasinè aa oo, Njesigənea̰ ula ndil gə́ njetaŋgɔm lé ta njéteggintaje lai gə́ d’aar lée’g neelé. Bèe ɓa Njesigənea̰ pa ne ta né gə́ majel gə́ a teḛ dɔi’g lé tɔ.

23 Yen ŋga Sedesias, ŋgolə Kenaana rəm pər gə́ rɔ Mise’g unda kwɔjee dəjee pana: See rəw gə́ ra ɓa ndil Njesigənea̰ unda ne loo məəm’g teḛ ulai ta wa.

24 Mise tel ilá keneŋ pana: Maji, mee ndəa gə́ i a ta̰d gə mee kəi-kəi gə mba kiya rɔi lé ɓa i a koo ɓəi.

25 Mbai gə́ Israɛl pana: Waje Mise reeje səa rɔ Amo̰, mbai gə́ njekaa dɔ ɓee-boo’g ləm, gə rɔ Joas, ŋgolə mbai’g lé ləm tɔ. 26 Seḭ a paje togə́bè pajena: Mbai pana: Ilaje dəw neelé daŋgai’g ndá areeje muru gə mán lam-lam ba bèe saar kam m’tel gə meekulɔm ɓa.

27 Bèe ɓa Mise ilá keneŋ pana: Ɓó lé i tel ree gə meekulɔm ya ndá Njesigənea̰ pata gə ndum el. Yeḛ ila ta keneŋ tɔɓəi pana: Seḭ koso-dəwje lai, maji kar sí ooje ya!

Mbai Aka lé iŋga yoo loo-rɔ’g

1Mb 22.29-40

28 Mbai gə́ Israɛl gə Josapat, mbai gə́ Juda lé d’aw Ramot dɔ naŋg gə́ Galaad. 29 Mbai gə́ Israɛl lé ula Josapat pana: Ma m’ndigi tel rɔ ɓəd gə mba kaw rɔ. Nɛ i ndá maji kari ula kubu-mbai rɔi’g ya.

Togə́bè ɓa mbai gə́ Israɛl tel rəa ɓəd ɔd aw ne loo-rɔ’g lé. 30 Mbai gə́ Siri lé un ndia ar ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje ləa pana: Seḭ a rɔje basaje əsé njé gə́ tɔgje el, nɛ darɔ mbai gə́ Israɛl ya kára ba.

31 Loo gə́ ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje d’oo Josapat ndá deḛ pana: Tɔgərɔ, to mbai gə́ Israɛl lé ya. Bèe ɓa deḛ d’aw pər gə́ rəa’g mba rɔ səa ndá Josapat no̰ wəl ndá Njesigənea̰ Ala ree la səa ar dee d’ḭ ŋgədəŋ dəa’g. 32 Ŋgan-mbaije gə́ njékaa dɔ pusu-rɔje lé d’oo to gə́ to mbai gə́ Israɛl el ndá d’ya̰ gée d’aree aw tɔ.

33 Nɛ dəw kára ur ɓandaŋg ləa gə́ kur ya ndá wa mbai gə́ Israɛl lé mbuna kəm kubu-rɔ’g ləa. Bèe ɓa mbai lé ula njekɔrno̰ pusu-rɔje ləa pana: Tel am m’unda loo m’teḛ loo-rɔ’d gə́ raga mbata m’iŋga doo.

34 Mee ndəa’g neelé rɔ nuŋga keneŋ kəd-kəd. Mbai gə́ Israɛl lé d’aree si mee pusu-rɔ’g ləa tel kəmee njoroŋ gə́ dɔ Aramje’g ya saar kàrkemetag loo gə́ kàr ur naŋg jigi ndá yeḛ wəi tɔ.