2 KEE ƁƏ 24 - MUA & SBA2015

Joas goŋ sǝr Yuda

1 Ne cok Joas mo kaa goŋ sǝr Yuda, ka joŋ syii ɓo rǝŋ, kaa goŋ yaŋ Jerusalem syii jemma nai. A ɗii mah ah ne Zibia, mǝlaŋ yaŋ Beerseba yo. 2 Ne zah'nan pa joŋzahsyiŋ Jehojada mo no sǝŋ ba, Joas a joŋ fan ma 'nyah suu Dǝɓlii. 3 Jehojada woo ŋwǝǝ nyi goŋ Joas gwa, ŋwǝǝ ah bemra wee wǝǝ ne wee maŋwǝǝ nyi ko.

4 Fahfal Joas mo kaa goŋ nǝn nje, so faa ɓǝ zyeɓ yaŋ Dǝɓlii. 5 Faa nyi za joŋzahsyiŋ ne Lewitien mo ge kyãhra yaŋ maluu pǝ sǝr Yuda daŋ, ka mo nyiŋra lak mai za moo nyi syii daŋ mor ka zyeɓ yaŋ Dǝɓlii ne ko. So faa nyi ra: We hǝǝ ne yeɓ ahe. Amma Lewitien ɓaŋra syiŋ ɓǝ ah ya. 6 So Joas ɗii dǝɓlii ɓǝǝ Jehojada, fii ko faa: Mor fẽe mo faa ɓǝ ga tai lak mai Mosus dǝɓ yeɓ Dǝɓlii mo cuu ɓo nyi za ka mo soora mor ka zyeɓ tal mbǝro ma tai ne nyi Lewitien ka mo ge nyiŋra jol za pǝ sǝr Yuda ne yaŋ Jerusalem daŋ ya ne?

7 (Mor Atalia maɓe' ne zan ah ɓeɓra yaŋ Masǝŋ ɓo, woora fan yeɓ ah mai mo gŋ, joŋra yeɓ ne pǝ cok juupel wo Ba'al.)

8 Goŋ so faa nyi Lewitien mo zyeɓra we sunduku tai lakre, ka mo kanra zahfah yaŋ Masǝŋ. 9 So peera pee wo za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem daŋ, ka koo zune mo geko nyi Dǝɓlii ne lak mai Mosus dǝɓ yeɓ Masǝŋ mo cuu nyi za kǝsyicok ka koo zune daŋ mo sooko kŋ. 10 Ɓǝ ah 'nyah suu za pãa ne zaluu ɓǝǝ daŋ, gera ne lak ɓǝǝ nyira ŋhaa baa sunduku tai lak ahe. 11 Cẽecẽe laŋ lak a baa sunduku ahe, so pa ŋwǝǝ fan goŋ ne dǝɓ ma pǝ cok pa joŋzahsyiŋ malii a gin ɓaŋra sunduku, a woora lak ahe, so a peera sunduku tai lak ga kan pǝ cok ahe. Ne fahlii mai nai ŋhaa lwaara lak pǝlli.

12 So goŋ ne Jehojada a nyira lak ah nyi za mai mo lwaara ɓǝ yeɓ ah ɓo, so a soora za ma zyeɓ yaŋ ne ko, ne za zyeɓ kpuu tǝkine za ma zyeɓ vãm mor ka zyeɓ yaŋ Masǝŋ. 13 Za ma joŋ yeɓ joŋra yeɓ ah na yeɓ sǝ, zyeɓra yaŋ Masǝŋ ge pǝ cok ah na matãa, a pǝswah na mai mo yea kǝpelle. 14 Ne cok mo zyeɓra vǝrri, so woora tǝcoŋ vãm kaŋnyeeri, ne vãm solai daŋ nyi nyi goŋ ne Jehojada, ka mo zyeɓra kǝɗaa vãm ne tǝkine fan manyeeki ah ka joŋ yeɓ ne ɓǝr yaŋ Masǝŋ.

Za soɓra ɓǝ Jehojada mo faa ɓoo

15 Ne cok Jehojada mo no sǝŋ ba, a ŋgomra fan joŋ syiŋ ne yaŋ Masǝŋ cẽecẽe. Jehojada tam pǝlli, joŋ syii temere ne jemma sai, so wuu. 16 Ciira ko pǝ cok cii wul za goŋ pǝ yaŋ David, mor joŋ yeɓ masãh ah mor za Israel, ne Masǝŋ, tǝkine yaŋ Masǝŋ pǝlli.

17 Amma fahfal wul Jehojada, zaluu sǝr Yuda kǝǝra goŋ ka mo laako zah ɓǝǝra. 18 Za soɓra ga juupel yaŋ Dǝɓlii, Masǝŋ pa ɓǝǝ lii ra, so kal tǝ juura pel wo masǝŋ ki ra, tǝkine syee mor ɓǝ Astarte. Mor faɓe' ɓǝǝ mai Dǝɓlii ɓaŋ kpãh tǝ za sǝr Yuda ne za yaŋ Jerusalem ne ɓǝ ahe. 19 Dǝɓlii pee profetoen wo ɓǝǝ ka lai ra, ka mo pii soora ge wol ahe, amma za zyii laara lai ah ya. 20 So Tǝ'yak Dǝɓlii ge tǝ Zakarias we pa joŋzahsyiŋ Jehojada, kal ge uu pǝ cok mai nahnǝn za daŋ moo gak kwora ko, ɓyaŋ ɓǝ ge sǝŋ faa: Dǝɓlii Masǝŋ faa awe zyak ɓǝ lai 'min nai mor fẽe ka so ɗii ɓeɓ gin tǝ suu ɓii ne ne? Awe soɓ ko ɓoo, so ako laŋ soɓ we ɓoo ɓe ta. 21 Goŋ Joas ne za daŋ baŋra zah ka Zakarias, goŋ so faa nyi za mo ɓaara ko ne tǝsal pǝ wul ɓǝr yaŋ Masǝŋ. 22 Goŋ foo ɓǝ yeɓ sãh mai Jehojada pah Zakarias mo joŋ mor ah ya, amma so i Zakarias pǝ wulli. Ne cok Zakarias mo tǝ wun, faa: Dǝɓlii mo ẽe fan mai we tǝ joŋni, ka mo ŋgoŋko kiita tǝ ɓiiri.

23 Ne cok syii mo tǝ yah vǝr o, za sal Sirien ge ruu sal ne sǝr Yuda ne yaŋ Jerusalem, ikra zaluu sǝr Yuda daŋ pǝ wulli, so woora fan ma lwaa zah sal pǝlli, kal ge yaŋ Damaskus ne ko. 24 Za sal Siria ara ka pǝlli ya, amma Dǝɓlii soɓ ra nĩi za sal sǝr Yuda mapãa ko, mor soɓra Dǝɓlii Masǝŋ pa ɓǝǝ lii ra ɓo. Masǝŋ ŋgoŋ kiita tǝ goŋ Joas naiko. 25 Lwaa nwãh pǝ'manne. Ne cok za syiŋ ah mo kalra o, zaluu pel ah ra gwa baŋra zah kal ah ge ira ko tǝ faswul ah pǝ wulli, faŋra val wul we pa joŋzahsyiŋ Jehojada tǝl ahe. Ciira ko pǝ yaŋ David, amma ciira ko pǝ cok cii wul za goŋ ya. 26 Za mai mo baŋra zah kal ah ye Zabad we mawin Ammoniyo ma ɗii ne Simiat, ne Jezobat we mawin Moabiyo ma ɗii ne Simrit. 27 Ɗerewol Ɓǝ Za Goŋ faa ɓǝ tǝ ɓǝ wee Joas, ne ɓǝ faa profetoen mai mo faara tǝl ahe, tǝkine ɓǝ vuu yaŋ Masǝŋ mo vuuko daŋ. Wel ah Amazia kaa goŋ pǝ cok ahe.

Joas gə́ to mbai gə́ Juda lé gɔl kəi-Ala

2Mb 12.1-17

1 Joas ra ləbee siri ɓa yeḛ tel to mbai ndá yeḛ si Jerusalem o̰ ne ɓee as ləb rɔ-sɔ. 2 Mee ndəa gə́ Jeojoda, njekinjanéməs si ne kəmba ɓəi lé Joas ra né gə́ danasur kəm Njesigənea̰’g. 3 Jeojoda taa denéje joo ar Joas ndá Joas oji ne ŋganje gə́ diŋgam gə njé gə́ dené tɔ.

4 Gée gə́ gogo ndá Joas ə̰ji dɔ gɔl kəi’g lə Njesigənea̰. 5 Yeḛ mbo̰ njékinjanéməsje gə Ləbije dɔ na̰’d ula dee pana: Maji kar sí awje mee ɓee-booje gə́ Juda ndá seḭ a mbo̰je larnda mee ɓee gə́ Israɛl lai gə ləbje kára-kára gə mba gɔl ne kəi-Ala lə sí karee ŋgəŋ, seḭ a kɔsje rɔ sí ɓad gə mba ra ne kula neelé ya.

Nɛ Ləbije lé d’ɔs rɔ dee ɓad el. 6 Mbai lé ɓar Jeojoda, ŋgɔ-njekinjanéməs lé dəjee pana: See gelee ban ɓa i aa dɔ Ləbije mba kar dee ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ lə Judaje gə njé gə́ Jerusalem gə goo ta gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ gaŋg dɔ Israɛlje’g gə mba gɔl ne kəi-kubu-kɔrgoota lé el wa . 7 Mbata Atali, dené gə́ njemeeyèr dee gə ŋganeeje lé tuji kəi-Ala ləm, néje gə́ d’unda gə kəmee mba kəi lə Njesigənea̰ lé kara d’odo ra ne né d’ar magə-Baalje ləm tɔ.

8 Yen ŋga mbai lé un ndia ar dee ra sa̰duk ndá deḛ d’unda takəi’g lə Njesigənea̰ raga. 9 Ndá d’ila mber mee ɓee gə́ Juda gə Jerusalem gə mba kar dee ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ gə́ Moyis, kura lə Njesigənea̰ gaŋg dɔ Israɛlje’g loo gə́ d’isi ne dɔdilaloo’g lé. 10 Ŋgan-mbaije lai ləm, gə koso-dəwje lai ləm tɔ d’al rɔ dee ndá deḛ ree gə lar-kuga-dɔ-rɔ gə́ kəm kuga lé d’ɔm mee sa̰duk’g lé tɔ. 11 Loo gə́ Ləbije d’oo to gə́ lar to mee sa̰duk’g lé yaa̰ mba kar dee d’aw ne d’ar njékaa dɔ néje lə ɓeeko̰ lé ndá njendaji maktub lə mbai ləm, gə njekaa dɔ kula lə ŋgɔ-njekinjanéməs ləm tɔ lé ree d’odo lar gə́ mee sa̰duk’g lé, gée gə́ gogo deḛ d’un sa̰duk lé d’aw ne lée’g gogo tɔ. Deḛ ra togə́bè gə ndɔje kára-kára lai ndá deḛ d’iŋga lar yaa̰ tɔ. 12 Mbai deḛ gə Jeojoda lé d’ɔm lar neelé ji deḛ gə́ d’ɔm kula gə́ wɔji dɔ gɔl kəi lə Njesigənea̰ lé ji dee’g. Deḛje neelé ndəi njétɔl mbalje gə njékula kagje gə mba gɔl ne kəi lə Njesigənea̰ ləm, gə njégər goso ra kula gə larndulje gə larkasje mba gɔl ne kəi lə Njesigənea̰ lé ləm tɔ. 13 Deḛ gə́ d’ɔm kula gə́ wɔji dɔ gɔl kəi lə Njesigənea̰ ji dee’g lé deḛ ra kula ndá kula neelé aw maji gə goo négər lə dee. Deḛ d’ar kəi lé tel to lée’g gogo ləm, d’aree ŋgəŋ ŋgəŋ-ŋgəŋ ləm tɔ.

14 Loo gə́ deḛ tɔl kula neelé bém mba̰ ndá ree gə ges lar lé no̰ mbai deḛ gə Jeojoda’g. Deḛ ra ne nékulaje gə́ wɔji dɔ kəi lə Njesigənea̰ ləm, gə nékulaje gə́ ka̰ ra kula gə́ wɔji dɔ nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo ləm, gə baije ləma, gə nékulaje gə́ raŋg gə́ ra gə larlɔr gə larnda ləm tɔ. Bèe ɓa loo gə́ Jeojoda si ne kəmba ɓəi lé deḛ d’inja nékinjanéməsje gə́ ka̰ roo lé ta-ta mee kəi’g lə Njesigənea̰ ya.

Joas tel al ta ta Ala’g

15 Jeojoda ɓuga ar ndɔje d’asee nag ndá yeḛ wəi, yeḛ ra ləbee tɔl-dəa-rɔ-munda (130) ɓa wəi ɓəi. 16 Deḛ dubee mee ɓee-boo’g lə Dabid, mee dɔɓar’g lə mbaije mbata yeḛ ra némaji mee ɓee gə́ Israɛl gə́ wɔji dɔ Ala ləm, gə wɔji dɔ kəi ləa ləm tɔ.

17 Goo kwəi’g lə Jeojoda lé ŋgan-mbaije gə́ Juda ree d’unda barmba no̰ mbai’g ndá mbai lé oo ta lə dee ya tɔ. 18 Gelee gə́ nee ɓa deḛ d’uba ne kəi lə Njesigənea̰ gə́ to Ala lə bɔ deeje lé d’ya̰, nɛ deḛ ra né d’ar magə-Astartéje gə magə-poleje ɓa. Ndá oŋg lə Njesigənea̰ ḭ səa dɔ Judaje gə Jerusalemje’g mbata néra deeje gə́ togə́bè lé ar ta wa ne dɔ dee ya. 19 Njesigənea̰ ula gə njéteggintaje rɔ dee’g gə mba kar dee tel ree sə dee rəa’g nɛ deḛ d’oo ta ndəjije lə dee gə́ ndəji dee lé el. 20 Ndil Njesigənea̰ dəb dɔ Jakari’d gə́ to ŋgolə Jeojoda, njekinjanéməs lé, yeḛ ḭ aw aar no̰ koso-dəwje’g ula dee pana: Ala pa togə́bè pana: See gelee ban ɓa seḭ ubaje ne godnduje lə Njesigənea̰ ya̰je wa. Seḭ a teḛje ne kɔr el. Mbata seḭ ubaje Njesigənea̰ yá̰je ndá yeḛ kara a kuba si kya̰ sí ya tɔ .

21 Yen ŋga deḛ d’ula njuma̰ mee na̰’g dəa’g ndá deḛ tilá gə kɔri-ər tarəwkəi’g lə Njesigənea̰ gə goo ndukun lə mbai lé ya. 22 Mbai Joas lé ar mee olé dɔ meemaji’d gə́ Jeojoda, bɔ Jakarije ra səa lé el ndá yeḛ ar dee tɔl ŋgonee tɔ. Loo gə́ Jakari a gə kwəi ndá yeḛ pana: Maji kar Njesigənea̰ oo ndá gaŋgta dɔ’g ya.

Rudu ko̰ɓee lə Joas

2Mb 12.18-22

23 Loo gə́ ləb dəs mba̰ ndá njérɔje gə́ Siri d’ḭ d’aw Juda gə Jerusalem rɔ gə Joas. Deḛ tɔl mbaije lai mbuna koso-dəwje’g tɔɓəi deḛ d’ula gə nébanrɔje lai d’ar mbai gə́ Damas tɔ. 24 Njérɔje gə́ Siri ree d’as dəwje jebəre ba. Nɛ lé bèe kara Njesigənea̰ ya̰ boo-njérɔje gə́ to ɓəl neelé ji dee’g, mbata deḛ d’uba Njesigənea̰, Ala lə bɔ deeje d’yá̰. Bèe ɓa Aramje d’ar bo̰ néra Joas ɔs təa’g ya. 25 Loo gə́ Aramje d’ubá d’yá̰ dan boo-nékəmndoo’g gə kuree waga ndá kuraje ləa d’ula njuma̰ mee na̰’d dəa’g gə mbata ta məs ŋgalə Jeojoda, njekinjanéməs lé wa dəa. Ndá deḛ tɔlee dɔ tira tée’g. Deḛ dubee mee ɓee-boo’g lə Dabid nɛ deḛ dubee mee dɔɓar’g lə mbaije el. 26 Aa ooje, deḛ gə́ d’ula njuma̰ mee na̰’d dəa’g lé ri dee ɓa nee: Jabad, ŋgolə Simeat gə́ to dené gə́ Amo̰ ləm, gə Jojabad, ŋgolə Simrit gə́ to dené gə́ Moab ləm tɔ.

27 Ta gə́ wɔji dɔ ŋganeeje ləm, gə taje lai gə́ tegginee d’wɔji ne dəa ləma, gə ta gə́ wɔji dɔ gɔl gə́ yeḛ gɔl kəi-Ala ləm tɔ lé yee neelé deḛ ndaŋg mee maktub sortaje’g lə mbaije ya. Ndá Amasia, ŋgonee ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.