Goŋ madǝwin sǝr Seba ge ẽe Salomo
(1 ZaG 10:1-13)1 Goŋ madǝwin sǝr Seba laa ɓǝ fatan Salomo, ur gwǝǝ ge yaŋ Jerusalem ka lii ko ne fii magaɓ camcam. Ge ne za yeɓ pel ah ra pǝpãare, woo ɓǝrdi ne tǝsal masãh ah tǝkine vãm kaŋnyeeri tǝ njoŋnjoŋ ge ne pǝlli. Ne cok mo ge dai wo Salomo, fii ko ne fii mai mo zyeɓko ɓo pǝ zahzyil ah daŋ. 2 So Salomo zyii fii ah ra zah ah daŋ ta, ɓǝ ma gaɓ ko ka gŋ vaŋno ya. 3 Goŋ madǝwin sǝr Seba syii sok laa fatan Salomo, so kwo yaŋ goŋ ah mo vuu ɓo, 4 ne farel ah moo renne, ne kal zaluu pel ah ra ne yeɓ mai za yeɓ ah ra moo joŋra yaŋ ahe, ne mbǝro ɓaa ɓǝǝra, ne mbǝro ɓaa za mai moo nyira farel nyi, tǝkine syiŋ mai moo joŋko ɓǝr yaŋ Masǝŋ, so ɓǝ foo ah zyak tǝtǝl nyi pǝryak.
5 So faa nyi goŋe: Ɓǝ mai me laa tǝ ɓo ne ɓǝ fatan ɓo daŋ daga sǝr ɓe, goŋga yo. 6 Amma me zyii ka nyiŋ kǝnah ɓǝ ah ya, ŋhaa me ur ge ne suu ɓe, nahnǝn ɓe ge kwo gur ɓe. Koo ɓǝ raita fatan ɓo laŋ faara nyi me ya. Fatan ɓo kal tǝ mai za mo tǝ faara ɓǝ ah ɓe. 7 A pǝ'nyah wo za mai moo joŋra yeɓ ɓo, moo yeara ma wo ɓo cẽecẽe, moo laara fatan ɓo. 8 Osoko wo Dǝɓlii Masǝŋ ɓo mai mo laa ɓo pǝ'nyah ne mo, mo so ɓaŋ mo kan goŋ ɓo ne ka mo kaa goŋ pǝ tǝɗii ahe. Mor tǝ 'yah zan ah Israel pǝlli, a 'yah ka mo yeara ga lii ga lii, mor ah laŋ kan goŋ ɓǝǝ ɓo ne mo ka mo joŋ ɓǝ matǝ njaŋ ah ne matǝ goŋga.
9 So goŋ madǝwin nyi fan nyi goŋ Salomo: vãm kaŋnyeeri nǝn ton sai ne raita ne ɓǝrdi ma'nyah ah tǝkine tǝsal masãh ah daŋ pǝlli, za kwora ɓǝrdi ma'nyah ah na mai goŋ madǝwin sǝr Seba mo nyi nyi goŋ Salomo taa ya.
10 Za goŋ Hiram ne za goŋ Salomo woora vãm kaŋnyeeri daga Ofir ge ne ko, woora kpuu ma ɗii ne sandal tǝkine tǝsal masãh ah ge ne pǝlli ta. 11 Salomo zyeɓ cok kan ɓal ma yee ga yaŋ Masǝŋ ne kpuu ma ɗii ne sandal, ne ma yaŋ goŋ ah daŋ, so zyeɓ tǝnjuŋ zahrãa ne tǝnjuŋ mor za ma ɗǝǝ lǝŋ ta. Za kwora kpuu ma na moo pǝ sǝr Yuda taa ya. 12 Goŋ Salomo nyi fan mai goŋ madǝwin sǝr Seba mo ne 'yah ah daŋ nyi ko, fan nyi ah so kal mai goŋ madǝwin sǝr Seba mo ge nyi ko ne ɓe. So ur ne zan ah daŋ kal ge fah sǝr ahe.
Kǝ̃ǝ goŋ Salomo
(1 ZaG 10:14-29)13 Vãm kaŋnyeeri mai moo ginra nyi goŋ Salomo ne pǝzyil syii daŋ, a joŋ ton jemma gwa. 14 Kee fan mai za ma joŋ fillu, ne za ma lea fan moo soora, ne mai za goŋ sǝr Arabia tǝkine govener ma sǝr Israel moo ginra nyi ne vãm solai ne vãm kaŋnyeeri ge gŋ ya. 15 Salomo zyeɓ bal maluu ma ruu sal temere gwa ne vãm kaŋnyeeri, vaŋno ah daŋ syee vãm kaŋnyeeri ge ɓo wol ah nǝn kilo yea yea. 16 So zyeɓ bal manyee ah ma vãm kaŋnyeeri temere sai, vaŋno ah daŋ syee vãm kaŋnyeeri ge ɓo wol ah nǝn kilo vaŋno ne raita. So goŋ woo ge rǝk pǝ yaŋ ma ɗii ne Gǝ̃ǝ Liban.
17 Goŋ so zyeɓ fakal goŋ ma'man ah ne loŋ balle, so syee vãm kaŋnyeeri masãh ah ge wol ahe. 18 Fakal goŋ ah a ne cok yee ga tǝl ah yea, cok rǝk ɓal no nǝfah kǝpel ahe, syee vãm kaŋnyeeri ge ɓo wol ahe. Cok rǝk jol ah kah cok kal ah gwa daŋ, foto ɓol uu ɓo ne ɓal kah ah gwa daŋ ta. 19 Foto ɓol jemma tǝtǝl gwa no pǝ cok yee ga tǝtǝl ah sǝŋ, a kah ah gwa daŋ. Fakal goŋ ma morãi goŋ maki ah joŋ taa ya.
20 Tahsah zwan fan goŋ Salomo daŋ a ne vãm kaŋnyeeri, tahsah mai mo ɓǝr yaŋ ma ɗii ne Gǝ̃ǝ Liban daŋ a ne vãm kaŋnyeeri masãhe. Ne zah'nan goŋ Salomo a kwanra vãm solai na fan kolle. 21 Goŋ no ne dah maluu mai moo pee ga pǝ sǝr maɗǝk ne mǝ goŋ Hiram daŋ, tǝgǝǝ syii sai a syee tǝ mabii, a woo vãm kaŋnyeeri ne vãm solai ne loŋ balle, ne kpiŋni, tǝkine zahban juu masãh ah camcam gin ne ko.
22 Goŋ Salomo kal za goŋ wo sǝr daŋ ne kǝ̃ǝ tǝkine fatanne. 23 Za goŋ daŋ a gin fiira ko ka laa fatan mai Masǝŋ mo nyi ɓo nyi ko. 24 Koo zune mo tǝ gin ɓe daŋ, a gin ne fan mor jol ka nyi nyi ko: fan ma ne vãm solai, ma ne vãm kaŋnyeeri, mbǝro, fan salle, ɓǝrdi, pǝrri, tǝkine pǝr ma ɗii ne facwǝ̃ǝre. Syii daŋ a joŋra naiko.
25 Goŋ Salomo zyeɓ cok mai fan ki mo ka gak ɓeɓ ya 4.000 mor muŋta sal ah ra ne pǝr ah ra daŋ. A ne pǝr 12.000 ge rǝk ra pǝ yaŋ mai mo zyeɓra ɓo mor rǝk pǝrri, so soɓ manyeeki ah ge rǝk kah ah Jerusalem. 26 So ako ye lwaa za goŋ mai mo kaara ɓo pǝ sǝr ma kah el Efrat ne ma sǝr Filistien ŋhaa ge kan zahsyee sǝr Egiɓ taa. 27 Ne zah'nan goŋ ah mo kaani, vãm solai a yaŋ Jerusalem tǝgbana tǝsal kolle, kpuu bah a gŋ tǝgbana kpuu makolle. 28 Salomo a lea pǝr gin sǝr Egiɓ ne sǝr manyeeki ah ra.
Ɓoo fal ɓǝ kaa goŋ Salomo
(1 ZaG 11:41-43)29 Tǝcoŋ ɓǝ Salomo daga tǝtǝŋ ah ne in zah ah daŋ ɓǝ ah ŋwǝǝ ɓo pǝ ɗerewol profeto Natan ne pǝ ɗerewol profeto Ahija ma Silo, ne pǝ ɗerewol ɓǝ fakwan Iddo pa ẽe cokki, mai mo faa ɓǝ ɓo tǝ ɓǝ kaa goŋ Jeroboam we Nebat mo kaani. 30 Salomo kaa goŋ yaŋ Jerusalem tǝ za Israel daŋ syii jemma nai. 31 So wuu, ciira ko pǝ yaŋ David, wel ah Rehoboam kaa goŋ pǝ cok ahe.
Mbai gə́ dené gə́ Seba aw rɔ Salomo̰’g
1Mb 10.1-131 Mbai gə́ dené gə́ Seba oo ta riɓar lə Salomo̰ ndá yeḛ ree Jerusalem gə mba kaḭ mee gə ta dəjije gə́ kədərə. Yeḛ ree gə dəwje gə́ gée’g bula yaa̰ ləm, gə jambalje gə́ d’odo néje gə́ ə̰də sululu ləm, gə larlɔr yaa̰ ləma, gə jərje gə́ gad dee to yaa̰ ləm tɔ. Yeḛ ree ne rɔ Salomo̰’g ulá ne taje lai gə́ to mée’g . 2 Salomo̰ ila tadəjije’g ləa lai ar né kára kara gə́ Salomo̰ lal kɔr gelee karee lé godo. 3 Mbai gə́ Seba oo ta kəmkàr lə Salomo̰ ləm, gə kəi gə́ yeḛ unda ləm, 4 gə nésɔje gə́ to dɔ tabul’g ləa ləm, gə loo-si kuraje ləa ləm, gə njékulaje gə kubuje lə deḛ gə́ to njékaree nésɔje gə njékaree nékaije ləma, gə loo-kuba-ɗao-ɗao gə́ aw gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm tɔ ndá takə̰jee al dəa sula. 5 Yeḛ ula mbai lé pana: Néje gə́ m’oo taree ɓee’g ləm gə́ wɔji dɔ kula rai ləm, gə ta kəmkàr ləi ləm tɔ lé to tɔgərɔ ya! 6 Kédé gə́ m’ree m’oo gə kəm el ɓəi lé m’ɔm məəm dɔ taree’g el, nɛ loo gə́ m’oo gə kəm neelé ndá aa oo, ges boo-kəmkàr ləi ya kara d’ulam taree el ya ɓəi. 7 Rɔlel nai gə dəwje ləi ləm, rɔlel nai gə kuraje ləi gə́ d’aar nɔḭ’g gə ndɔ dee ndɔ dee d’oo ne ta kəmkàr ləi lé ləm tɔ. 8 Maji kar dɔ ri Mbaidɔmbaije Ala ləi ai səgərə, yeḛ gə́ wa səi noji undai dɔ kalimbai’g ləa ari to mbai gə́ mbata lə Ala ləi gə́ Njesigənea̰ ya! Mbata Ala ləi lé unda Israɛlje dan kəmee’g ləm, yeḛ ndigi kar dee d’isi saar-saar gə no̰ ləm tɔ, gelee gə́ nee ɓa yeḛ undai ne gə́ mbai lə dee gə mba kari ra ne né gə́ danasur ləm gə dɔ najee ləm tɔ.
9 Tɔɓəi yeḛ ar mbai Salomo̰ larlɔr as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg (1.000) gə gesee ləm, gə boo-néje gə́ ə̰də sululu ləma, gə jərje gə́ gad dee to yaa̰ ləm tɔ. Néje gə́ ə̰də sululu gə́ mbai gə́ dené gə́ Seba ar mbai Salomo̰ lé garee godo ya.
10 Kuraje lə Huram gə kuraje lə Salomo̰ d’odo larlɔr gə́ Opir ləm, gə kag-sa̰dal ləma, gə jərje gə́ gad dee to yaa̰ ləm tɔ ree ne. 11 Kag-sa̰dalje neelé mbai lé ra ne loo-kuba-ɗao-ɗao kaw mee kəi’g lə Njesigənea̰ ləm, gə kəi mbai ləa-yeḛ ləm tɔ, tɔɓəi yeḛ ra kudu-kṵduje gə buulaje mbata lə njékɔspaje. Dəw oo garee gə́ togə́bè kédé mee ɓee gə́ Juda el ɓəi.
12 Mbai Salomo̰ ar mbai gə́ dené gə́ Seba néje lai gə́ yeḛ aw ndòo dee gə́ yeḛ dəjee lé ləm, aree ur dɔ néje gə́ yeḛ ree ne ar mbai Salomo̰ lé ləm tɔ. Tɔɓəi yeḛ tel gə kuraje ləa aw ne mee ɓee’g ləa gogo ya.
Nébaoje lə Salomo̰ lé
1Mb 10.14-2913 Kwɔi lə larlɔr gə́ Salomo̰ iŋga gə ləb kára-kára lai lé as nékwɔji kwɔi-lə-né tɔl-dɔg loo rɔ-joo (20.000). 14 Yeḛ taa larlɔr gə́ raŋg ji njéra rəw néndogoje’g ləm, gə ji njételkəmlarje gə́ ree ne d’aree ləm, gə ji mbaije gə́ Arabi ləma, gə ji njéguburuɓeeje gə́ wɔji dɔ ɓeeko̰ gə́ deḛ ree gə larlɔr gə larnda d’ar Salomo̰ lé ləm tɔ.
15 Mbai Salomo̰ léḛ larlɔr gə dər-gugujuje as tɔl-joo (200). Dərje nee kára-kára lé yeḛ ra dee gə larlɔr gə́ as nékwɔji kwɔi-lə-né misa̰-misa̰. 16 Yeḛ ra dərje gə́ raŋg as tɔl-munda (300) gə́ ra dee gə larlɔr tɔ, dərje kára-kára lai lé deḛ ra gə larlɔr as nékwɔji kwɔi-lə-né munda-munda, tɔɓəi mbai ɔm dee mee kəi gə́ to mee kag-kɔr’d gə́ Liba̰ tɔ.
17 Mbai lé ar dee ra kalimbai gə́ boi gə ŋgaŋ kər, tɔɓəi yeḛ ɔr giree gə larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad. 18 Kalimbai neelé loo-kuba-ɗao-ɗao to keneŋ as loo misa̰ ləm, loo-kɔm-gɔl-si’d gə́ ra gə larlɔr to keneŋ ləm tɔ, kalimbai lé loo-kɔm-ji to keneŋ joo bɔr, mbɔr loo-kɔm-ji’g lé néndaji toboḭje joo to keneŋ ləm, 19 néndaji toboḭje gə́ raŋg dɔg-gir-dee-joo to loo-kuba-ɗao-ɗao’d gə́ tar lé misa̰ kelee gə́ kára ləm, gə misa̰ kelee gə́ kára ləm tɔ. Kalimbai neelé ra togə́bè mee ɓeeko̰ gə́ raŋg kára kara el ɓəi.
20 Ŋgo-kai-néje lə mbai Salomo̰ lé deḛ ra dee gə larlɔr ya lai ləm, ka-larje gə́ mee kəi’d gə́ to mee kag-kɔr gə́ Liba̰ lé kara deḛ ra dee gə larlɔr gə́ àr ŋgad-ŋgad ləm tɔ. Né gə́ kára gə́ deḛ ra gə larnda lé godo mbata mee ndəa’g lə Salomo̰ lé d’oo larnda gə́ né el. 21 Mbata mbai ar batoje ləa d’aw Tarsis gə kuraje lə Huram ndá gə mee ləbje gə́ munda-munda lé batoje d’ḭ Tarsis ree gə larlɔr, gə larnda, gə ŋgaŋ kər, gə ɓədje, gə yel-juuje tɔ. 22 Mbai Salomo̰ lé ur dɔ mbaije gə́ dɔ naŋg nee lai gə nébaoje ləm, gə kəmkàr ləm tɔ. 23 Mbaije gə́ dɔ naŋg nee lai saŋg loo koo Salomo̰ gə mba koo takəmkàr gə́ Ala ula mée’g lé. 24 Nana kara ree gə nékar ləa, néje gə́ ra gə larnda gə larlɔr ləm, gə kubuje ləm, gə nérɔje ləm, gə néje gə́ ə̰də sululu ləm, gə kundaje ləma, gə kundaje-mulayḛ̀jeje ləm tɔ, deḛ ra togə́bè gə ləbje kára-kára lai ya.
25 Salomo̰ lé gel-jala kaar kundaje gə́ wɔji dɔ pusu-rɔje ləa as tɔl-dɔg-loo-sɔ (4.000) ləm, gə njérɔ gə kundaje ləa d’as tɔl-dɔg-loo dɔg-giree joo (12.000) ləm tɔ ndá yeḛ unda dee mee ɓee-booje’g loo gə́ pusuje ləa to keneŋ ləm, gə Jerusalem, mbɔr mbai’g ləm tɔ . 26 Salomo̰ o̰ ɓee dɔ mbaije’g lai, un kudee baa-boo’g saar teḛ ne ɓeeje’g lə Pilistije saar teḛ rəw-nim-ɓee gə́ Ejiptə tɔ . 27 Mbai Salomo̰ ar larnda taa loo mee ɓee gə́ Jerusalem to gə́ kɔri-mbalje bèe ləm, ar kag-sɛdrəje kara to bula yaa̰ to gə́ kag-ɓɔlje gə́ to ndag-loo’g bèe ləm tɔ. 28 Kundaje lə Salomo̰ lé d’ḭ sə dee Ejiptə gə ɓeeje gə́ raŋg ɓəd-ɓəd to ɓa ree sə dee d’aree ya .
Kwəi lə Salomo̰ lé
1Mb 11.41-4329 Ges sorta néraje lə Salomo̰ gə́ dɔtar ləm gə njé gə́ rudu ləm tɔ lé ndaŋg taree mee maktub’g lə Natan, njetegginta ləm, gə mee maktub tegginta’g lə Akija, dəw gə́ Silo ləma, gə mee maktub némḭdije’g lə Jedo, njetegginta lə Jeroboam, ŋgolə Nebat ləm tɔ. 30 Salomo̰ si Jerusalem o̰ ne ɓee dɔ Israɛlje’g lai as ləb rɔ-sɔ. 31 Tɔɓəi Salomo̰ wəi ar dee dubee mee ɓee-boo’g lə bɔbeeje Dabid. Ndá ŋgonee Roboam ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
