Atalia nyiŋ goŋe
(2 KeeƁ 22:10–23:15)1 Ne cok Atalia mah Akazia mo kwo nan ah mo wuu, tǝŋ ik wee goŋ daŋ ga lalle. 2 Amma Josabet mǝlaŋ goŋ Yuram naa mah Akazia mawin lal ɓaŋ Joas kǝsyil wee goŋ mai mo tǝ ikra ra ga lalle so muŋ ko tǝkine mawin ma wol ko daŋ pǝ yaŋ mai moo rǝkra faswul gŋ. Ɓaŋra ko muŋ ɗuu gal Atalia ne ko, lwaara ko i pǝ wul a. 3 Joas muŋ wo Josabet pǝ yaŋ Dǝɓlii syii yea, ka Atalia kaa goŋ ɓo tǝ sǝr ahe.
Ira Atalia pǝ wulli
4 Ne cok Atalia mo kaa goŋ syii rǝŋ, Jehojada pepee ka ɗii zaluu sooje ma byak goŋe ma tǝtǝl za temere temere, tǝkine sooje ma byak cok ka mo gera wol ah pǝ yaŋ Dǝɓlii. Ge gbǝ zah ne ra, joŋ ra haa zah gŋ, so cuu we goŋ nyi ra. 5 So faa nyi ra: Fan mai ka we joŋ a naiko: Kee pãa ɓii woŋ ɓo zahlǝŋ sai, vaŋno ah awe za ma joŋ yeɓ ne com 'yakke, ka we byak yaŋ goŋe. 6 Vaŋno ɓii maki ah we uu zahfah Sur, vaŋno ɓii maki ah laŋ we uu zahfah ma fahfalle, we byak yaŋ Dǝɓlii tǝkine yaŋ goŋe. 7 Kul ɓii maki ah gwa mai we tǝ 'yak bai joŋ yeɓ ne com 'yakke, sai we byak yaŋ Dǝɓlii pǝsãhe. 8 We ryaŋ goŋ ɓoo kǝsyilli, zune kǝsyil ɓii daŋ mo yeako ne fan sal ah mor jolle. Dǝɓ mo dan ge kǝsyil ɓii we lǝǝ ɓo ɓe, we i ko pǝ wulli. We yea ne goŋ kpǝtak kpǝtak sǝ, mo pǝ̃ǝko ge lalle, koo mo pii sooko ge yaŋ, we yea ne ki.
9 Zaluu sooje matǝ za temere temere joŋra na ɓǝ mai Jehojada pa joŋzahsyiŋ malii mo faa ɓo nyi ra daŋ. Zune kǝsyil ɓǝǝ daŋ woo za mǝ ahe, za ma joŋra yeɓ ne com 'yakke ne za mai mo tǝ 'yakra bai joŋ yeɓɓe, gera wo pa joŋzahsyiŋ Jehojada daŋ. 10 Pa joŋzahsyiŋ wom zǝǝ tǝkine bal mai David mo yea ne ko, mai mo rǝk ɓo ɓǝr yaŋ Dǝɓlii nyi zaluu sooje ma tǝtǝl za temere temere. 11 So za byak cok uura, zune daŋ a ne fan sal ah jolle, uura kah yaŋ Masǝŋ nǝjokǝsãh nǝjokǝlǝɓai gwa daŋ, gwari ne cok joŋ syiŋ kah yaŋ Masǝŋ, ryaŋra goŋ ɓoo kǝsyilli. 12 So Jehojada zaŋ we goŋ pǝ̃ǝ ge lal ne ko, maa njok goŋ ge nyi tǝtǝlli, nyi ɓǝ syedowal nyi ko. So kanra goŋ ne ki, syeera nǝm ge nyi tǝtǝlli. So kǝ̃ǝra jol faa: Masǝŋ mo soɓ tǝ goŋe!
13 Ne cok Atalia mo laa ɓǝ ŋwaa za byak cok ne mǝ zana, ur kal ge wo za ɓǝr yaŋ Dǝɓlii. 14 Ne cok mo ge kwo goŋ uu ɓo kah waddǝǝ tǝgbana zahsyiŋ ah moo joŋra, zaluu sooje ne za ma ulra kokõorĩi uura ɓo kah goŋe, za daŋ tǝ laara pǝ'nyahre, a ulra kokõorĩi. Atalia ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ahe, so ɓyaŋ ɓǝ faa: Tǝkor o, tǝkor o! 15 Amma pa joŋzahsyiŋ Jehojada faa nyi zaluu sooje matǝ za temere temere mai ara mo tǝtǝl za salle: We nĩi ko kǝsyil ɓii pǝ̃ǝ ge lalle, ka we ik ko ge lalle. So dǝɓ mai mo tǝ kyeɓ ka ǝ̃ǝ ko ɓe, we i ko ge lal ta. 16 Gbǝra ko, kwak kal ge kah yaŋ pǝr ne ko, ira ko ge lal gŋ.
17 Jehojada gbǝ zah kǝsyil ki ne Masǝŋ ne goŋe tǝkine zana, mor ka mo yeara za mǝ Dǝɓlii, so zyeɓ ɓǝ goŋ gbǝ zah kǝsyil ki ne zana. 18 Fahfal ah za sǝr ah daŋ kalra ge yaŋ Ba'al, ge 'walra yaŋ ah ge sǝŋ, dahra cok joŋ syiŋ ah tǝkine foto ah ra ge lalle. Ira Mattan pa joŋzahsyiŋ Ba'al ge lal pǝ wul pel cok joŋ syiŋ ah ra. So pa joŋzahsyiŋ Jehojada rǝk za ka mo byakra yaŋ Dǝɓlii. 19 So woo zaluu sooje matǝ za temere temere, ne sooje ma byak goŋe, ne sooje ma byak cok tǝkine za sǝr ah daŋ, so ɓaŋra goŋ gin yaŋ Dǝɓlii ge syeera zahfah za ma byak cok ne ko, gera yaŋ goŋ ne ki. Ge kaa tǝ fakal za goŋe. 20 Za sǝr ah daŋ laara pǝ'nyahre, za daŋ kaara jam o ta, ka ira Atalia ge lal ɓe. 21 Joas kaa goŋ Yuda ka joŋ syii ɓo rǝŋ.
Atali gə́ to mbai gə́ dené gə́ Juda lé
2SgI 22.10-121 Loo gə́ Atali, ko̰ Ahajiaje oo to gə́ ŋgonee wəi ndá yeḛ ḭ ar dee tɔl dee-deḛ lai gə́ to gel-bɔje lə mbai lé. 2 Nɛ Joseba, ŋgolə mbai Joram, gə́ to kɔnan Ahajiaje lé un Joas, ŋgolə Ahajia dan ŋgalə mbai’g loo gə́ d’aw tɔl dee lé: yeḛ unee iyá na̰’d gə njeŋgəmee mee kəi-to’g. Yeḛ iya rəa togə́bè kəm Atali’g ndá ar dee d’oo loo tɔlee el tɔ. 3 Yeḛ iya rəa gə Joseba na̰’d mee kəi’g lə Mbaidɔmbaije as ləb misa̰, loo gə́ Atali ɓa o̰ ne ɓee lé.
D’unda Joas gə kəmee gə́ mbai
2SgI 23.1-214 Mee ləb gə́ njekɔm’g siri ndá Jeojoda ula kula ɓar ɓé-njérɔje gə́ Keret tɔl-tɔl (100) ləm, gə njérɔje gə́ njékaḭ bada dɔ looje’g ləm tɔ ndá yeḛ ar dee ree rəa’g mee kəi’g lə Njesigənea̰. Yeḛ man rəa ɔm ne sə dee na̰’d, tɔɓəi yeḛ ar dee manrɔ dee bər-bər d’un ne ndu dee mee kəi’g lə Njesigənea̰ ndá yeḛ tɔji dee ŋgolə mbai lé tɔ. 5 Tɔɓəi yeḛ un ndia ar dee pana: Aa ooje, né gə́ seḭ a gə raje ɓa nee: Deḛ gə́ mbuna sí-seḭ gə́ d’a gə kun kula gə ndɔ-kwa-rɔ lé d’a kai dee as kudu munda kar deḛ gə́ kudu kára d’a ŋgəm kəi lə mbai ləm, 6 deḛ gə́ kudu kára d’a ŋgəm tarəw ɓee gə́ Sur ləma, deḛ gə́ kudu kára d’a ŋgəm tarəw ɓee goo njérɔje gə́ to njékaḭ bada dɔ looje’g ləm tɔ, bèe ɓa seḭ gə́ kudu munda lé a kaaje ne dɔ kəi ləm, a taaje ne tor na̰ gə mba kɔg ne loo kandə mee kəi’g ləm tɔ. 7 Kudu sí gə́ joo gə́ raŋg gə́ tɔl kula lə dee gə ndɔ-kwa-rɔ lé ndá d’a ŋgəm kəi lə Njesigənea̰ mbɔr mbai’g. 8 Seḭ a guguje dɔ mbai sub kar nana kara a kaar gə nérɔ ləa jia’g-jia’g mba kar dəw gə́ raŋg gə́ a dəs dan loo-kaar sí’g nee ndá seḭ a tɔleeje, seḭ a tɔsje rɔ sí dém-dém kaḭje ne dɔ mbai, loo gə́ a gə teḛ raga əsé a gə kandə kəi lé tɔ.
9 Ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) lé ra néje gə́ Jeojoda un ndia dɔ’g ar dee lé tɔl bém ya. Deḛ mbo̰ njérɔje lə dee gə́ d’andə gə́ loo kula gə́ gə ndɔ-kwa-rɔ ləm gə deḛ gə́ tɔl kula ra dee bém ndɔ-kwa-rɔ’g lé ləm tɔ. Ndá deḛ d’aw rɔ Jeojoda gə́ njekinjanéməs lé tɔ. 10 Njekinjanéməs ar ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) lé niŋga-ndəije gə dərje gə́ to ka̰ Dabid, mbai gə́ to mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé. 11 Njérɔje gə́ to njékaḭ bada dɔ looje’g lé, nana kara aar gə nérɔje jia’g-jia’g, gugu ne dɔ mbai lé sub, un kudee kel dɔkɔl saar teḛ ne kel dɔgel lə kəi, mbɔr loo-nékinjaməs’g ləm, gə mbɔr kəi’g ləm tɔ. 12 Njekinjanéməs ar ŋgolə mbai aw no̰ dee’g kédé ndá yeḛ ula dɔgugu-mbai dəa’g ləm, aree maktub kɔrgoota lé ləm tɔ. Deḛ d’wa dəa gə ubu d’undá ne gə́ mbai, tɔɓəi deḛ d’unda ji dee pa ne pana: Maji kar dɔ mbai ai səgərə ya.
13 Loo gə́ Atali oo ndu njérɔje gə́ to njékaḭ bada dɔ looje’g gə ndu koso-dəwje gə́ ɓar ndá yeḛ ree rɔ koso-dəwje’g lé gə́ mee kəi’g lə Njesigənea̰ lé. 14 Yeḛ aa loo ndá oo mbai gə́ aar tar dɔ loo-kuba-kaar’g gə goo néjiɓee lə dee lé, ɓé-njérɔje gə njékim to̰to̰je d’aar mbɔr mbai’g lé dəb, koso-dəwje lai gə́ mee ɓee’g neelé ra rɔlel ləm, d’im to̰to̰je ləm tɔ. Bèe ɓa Atali til kubuje ləa hao̰-hao̰ tur ne kii pénéné-pénéné pana: To kula njuma̰ ɓó! To kula njuma̰ ɓa nee !
15 Yen ɓa Jeojoda, njekinjanéməs un ndia ar ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) gə́ to njékaa dɔ njérɔje lai lé pana: Areeje ḭ loo-kaar sí’g teḛ raga ndá nana ɓa gə́ aw gée’g lé seḭ a tɔleeje gə kiambas ya. Mbata njekinjanéməs lé pana: Maji kar dee tɔlee mee kəi’g lə Njesigənea̰ el.
16 Deḛ d’ya̰ loo d’aree aw ndá yeḛ aw kəi’g lə mbai gə rəw gə́ ria lə Rəw-kaw-kundaje. Lée’g neelé ɓa deḛ tɔlee keneŋ tɔ.
17 Jeojoda ar ta manrɔ to mbuna Njesigənea̰’g gə mbai’g gə koso-dəwje mba kar dee to koso-dəwje lə Njesigənea̰ ya, tɔɓəi yeḛ ar ta manrɔ to mbuna mbai’g gə koso-dəwje’g tɔ. 18 Koso-dəwje lai gə́ mee ɓee’g d’aw mee kəi’g lə magə-Baal d’aw tədee njigi-njigi ləm, tɔ loo-nékinjaməs pɔs-pɔs gə néndajije ləa ləm tɔ, tɔɓəi deḛ tɔl Matan, njekinjanéməs lə magə-Baal lé no̰ loo-nékinjaməs’g. Jeojoda, njekinjanéməs ɔr njéŋgəmlooje ar dee d’aa dɔ kəi lə Njesigənea̰ lé kər-kər tɔ.
19 Yeḛ ar ɓé-njérɔje gə́ tɔl-tɔl (100) ləm, gə Keretje ləm, gə njérɔje gə́ to njékaḭ bada dɔ looje’g ləma, gə koso-dəwje lai gə́ mee ɓee’g ləm tɔ, ar dee d’ḭ gə mbai mee kəi’g lə Njesigənea̰ ree səa mee kəi’g lə mbai ta rəw-kaw njérɔje gə́ njékaḭ bada dɔ looje’g lé. Bèe ɓa Joas si ne dɔ kalimbai gə́ wɔji dɔ mbaije ya. 20 Koso-dəwje lai gə́ mee ɓee’g d’al rɔ dee ndá ɓee-boo to ne lɔm tɔ. Deḛ tɔl Atali gə kiambas mee kəi’g lə mbai ya.