Goŋ Ezekias fii Esaia
(2 ZaG 19:1-7)1 Ne cok goŋ Ezekias mo laa ɓǝ ah naiko, ŋgǝ̃ǝ mbǝro wo suu ahe, so ɓoo mbǝro dahsuu, dan kal ge ɓǝr yaŋ Dǝɓlii. 2 Pee dǝɓlii piicel goŋ Eliakim ne Sebna pa ŋwǝǝ fanne, tǝkine zaluu za joŋzahsyiŋ ge wo profeto Esaia we Amoz, ara daŋ ɓaara mbǝro dahsuu ɓo. 3 Faara nyi ko: Ezekias faa sye: Tǝ'nah mai zah'nan bone yo, zah'nan lai ye ne zah'nan kwan swãare, mor ana tǝgbana mawin mai mo kaa byaŋ ɓo, amma so swah byaŋ ah kǝka. 4 Goŋ Asirien pee swah sooje ah ge ɓo mor ka tǝǝ Masǝŋ ma ne cee. Ko ɗah maki Dǝɓlii Masǝŋ ɓo a laa tǝǝ ah ra so a ŋgoŋ kiita tǝ za ma tǝtǝǝ ah nǝ ne? So mo juupel wo Masǝŋ mor tǝcoŋ, za mai mo coŋra ɓo sǝŋ ne cee. 5 Ne cok Esaia mo nyiŋ zapee goŋ Ezekias, 6 so jin zah pee ah ge nyi faa: Dǝɓlii faa mo foo ɓǝ tǝǝ mai Asirien mo tǝ tǝǝra ko ka. 7 Dǝɓlii ga joŋ goŋ Asiria a laa ɓǝ, ɓǝ ah ga joŋ ko jin kal ga sǝr ahe, so Dǝɓlii ga joŋ ka mo ira ko pǝ wulli.
Asirien peera pee magaɓ ah ge faɗa
(2 ZaG 19:8-19)8 Swah za yeɓ goŋ pii soo, ge lwaa goŋ Asiria tǝ ruu sal ne yaŋ Libna mor ako laa goŋ Asiria ur gin yaŋ Lakis ɓe. 9 So goŋ Asiria laa ɓǝ Tiraka goŋ sǝr Etiopia ge. Ge faara nyi ko: Pǝ̃ǝ ge ɓo ka ruu sal ne mo. So goŋ Asiria pee za kal ge nyi Ezekias, faa nyi ra: 10 We ge faa nyi Ezekias goŋ Yuda sye: Mo soɓ Masǝŋ ɓo mai mo soɓ suu ɓo ɓo wol ah moo faako Jerusalem ka ga mor jol goŋ Asiria ya mo kiŋko tǝtǝl nyi mo ka. 11 Amo laa ɓǝ fan mai za goŋ Asiria mo joŋra wo sǝr camcam daŋ ɓe, ɓeɓra sǝr ah ra daŋ, ko ma ɓo mo ga ǝ̃ǝ ɓoo ne? 12 Pa ɓe lii ra ɓeɓra za sǝr camcam, masǝŋ ɓǝǝ ǝ̃ǝ sǝr ɓǝǝ jol ɓǝǝ ɓe ne? Pa ɓe lii ra ɓeɓ sǝr Gozan, Karan, Reseɓ, tǝkine mǝ wee Eden mai ara mo Telassar daŋ. 13 Goŋ sǝr Hamat ne goŋ sǝr Arfat ne goŋ yaŋ Sefarvaim ne Hena tǝkine Iva ara kẽne?
14 Ezekias nyiŋ leetǝr jol za mai mo peera ra ge ne ko, kee. So ur kal ge yaŋ Dǝɓlii, ge cuu leetǝr ah nyi Dǝɓlii. 15 Ezekias pǝǝ Dǝɓlii faa: 16 Dǝɓlii ma ne swah daŋ, Masǝŋ Israel, mai mo kaa ɓo tǝ fakal goŋ ah tǝ cerubim sǝŋ, amo syak ɓo mo ye Masǝŋ tǝ goŋ sǝr ra daŋ, amo ye joŋ sǝŋ ne sǝrri. 17 Dǝɓlii, mo syii sok mo laa ɗao. Dǝɓlii, mo gbǝr nahnǝn ɓo mo ẽe ɗao. Oho, mo laa ɓǝ mai Saŋkeriɓ mo pee ge ɓo ka tǝǝ mo Masǝŋ ma ne cee ɗao. 18 Goŋga yo Dǝɓlii, za goŋ Asiria ɓeɓra za camcam ɓo ne sǝr ɓǝǝ daŋ. 19 A woora masǝŋ ɓǝǝ ɓaa ga tǝ wii, mor masǝŋ matǝ goŋga ah ye ka ra ya. Gak ɓeɓra ra mor ara ye tǝsalle ne kpuu, yeɓ jol dǝfuu yo. 20 Amma zǝzǝ̃ǝko Dǝɓlii Masǝŋ ɓuuru, mo ǝ̃ǝ ru gin jol ahe, mor ka goŋ wo sǝr daŋ mo tǝra, amo ye Dǝɓlii Masǝŋ syak ɓo.
Esaia pepee wo goŋe
(2 ZaG 19:20-37)21 So Esaia we Amoz pepee wo Ezekias faa: Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa sye: Me laa pǝǝ ɓo mo pǝǝ me tǝ ɓǝ Saŋkeriɓ goŋ Asiria ɓe. 22 So ɓǝ mai Dǝɓlii mo faa ɓo tǝl ah a naiko: Yaŋ Jerusalem tǝ syak mo, tǝ tǝǝ mo. 23 Amo tǝǝ zu sye ne? Mo ge faa ɓǝɓe' tǝ zu sye ne? Mo syẽa Masǝŋ Matǝdaŋdaŋ mǝ za Israel ɓo. 24 Amo pee za yeɓ ɓo ge tǝǝ me, mo faa: Ame yee ge dai tǝlǝǝ waa Liban sǝŋ ne muŋta sal pãa ɓe ra, ame ge cee kpuu bah ah mawah tǝkine kpuu masãh manyeeki ah ra, ame syen kpuu masãh ah ra gin kǝsyil kpuu ahe, ŋhaa me ge dai kǝsyil gǝ̃ǝ ah masãh mai kpuu ah mo dǝ ki ɓo mbaŋmbaŋ. 25 Ame ge cii lak bii pǝ sǝr gwǝǝ pǝɗǝkki, me zwǝ bii pǝ lak ah ra. Ne cok sooje ɓe mo yeera bii el Nil ne ɓalle, ɓal ɓǝǝ vǝr bii ah tǝɗe'.
26 Masǝŋ so faa: Amo laa sõone me zyeɓ ɓǝ ah kan ɓo daga ɓaaɓe ya ne? Ame foo ɓǝ joŋ ah ɓo daga ɓaaɓe. Me so soɓ fahlii ɓǝ ah joŋni, mo ɓeɓ yaŋ maluu maswah ah ra daŋ ciŋ gboŋ ɓe. 27 Mor za ma kaara gŋ daŋ swah pee gin wo ɓǝǝra, coora coo tǝtǝl so jin ra. Ge joŋra tǝgbana fãa pǝ̃ǝ ma zahdǝǝ sǝŋ wala pǝ 'wah ne cok zyak sǝŋ mo nǝǝ ɓe mo rẽeni.
28 Ame tǝ kal ɓo mo kaa ɓo ɓe, me tǝ ɓǝ pǝ̃ǝ ga lal ɓo ne ɓǝ pii soo ɓo tǝkine kpãh ɓo mo tǝ joŋ tǝtǝl ɓe daŋ. 29 Amo ɓaŋ kpãh ne me, yii suu ɓo mo tǝ yii ɓǝ ah ge dai sok ɓe ɓe. Mor ahe, me ga dǝ kǝṽǝl ɓe gai mo fahvõo, me ga maa sǝgǝǝ ɓe gai mo zahe. Me ga joŋ mo pii soo ɓaŋ fahlii mai mo gee gŋ ge.
30 So Esaia faa nyi goŋ Ezekias: Fan mai a ga yea wo ɓo tǝgbana fan ma cuu fanne: Syiiɗah we ga re fan mai moo ciŋ suu ahe. Tǝ'nanki laŋ we ga re waa fan ahe. Amma ne syii patǝ sai ah we ga ruu fanne, we ga joŋ fagwahlle, we ga pea kpuu vin ka we re lee ahe. 31 Tǝcoŋ za morsǝ̃ǝ Yuda mai tǝtǝl ɓǝǝ mo ga yea sǝŋ, a ga yeara tǝgbana kpuu mai moo jwǝǝra sǝ̃ǝ ga sǝŋ pǝfuu, tǝtǝl ah sǝŋ ga lee syẽmme. 32 Za ki ga coŋ yaŋ Jerusalem tǝkine tǝ waa Sion, mor Dǝɓlii ma ne swah daŋ zyeɓ ɓǝ ah kan ɓo naiko.
33 Mor ahe, Dǝɓlii faa ɓǝ ɓo tǝ goŋ Asiria sye: Ka ga dan yaŋ mai ya, ka ga 'nǝǝ guu tǝ yaŋ ah ya, sooje ma ne bal ka ga gera gwari ne yaŋ ah ka ren yaŋ ah ya ta. 34 So Dǝɓlii Masǝŋ faa: Goŋ Asiria ga pii soo ɓaŋ fahlii mai mo gee gŋ ge kalle, ka gin dan yaŋ nyẽe ya. 35 So faa faɗa: Zye ga byak yaŋ maiko, zye ga ǝ̃ǝ yaŋ ahe, mor tǝɗii suu 'minni, tǝkine mor ɓǝ mai zye faa ɓo nyi dǝɓ yeɓ 'min David.
36 Ne suŋ ah angelos mai Dǝɓlii mo pee ge ik za zahjul sal Sirien 185.000. Ne cok za sǝr Yuda mo pǝ̃ǝra ne zah'nan pim, kwora ra daŋ wukra ɓo tǝ sǝr fiŋ. 37 Saŋkeriɓ goŋ Asiria ur gin zahjul sal pii soo kal, ge yaŋ Niniwe. 38 Comki ge tǝ juupel yaŋ masǝŋ ah Nisarok, wee ah Adrammelek ne Saresar ceera ko ne kafahe pǝ wulli. So ɗuura kal ge sǝr Ararat. Wel ah ma ɗii ne Esar-Haddon kaa goŋ pǝ cok ahe.
Ejekias ula kula rɔ Esai gə́ to njetegginta’g dəjee ta
2Mb 19.1-71 Loo gə́ mbai Ejekias oo taje neelé ndá yeḛ til kubuje ləa rəa’g hao̰-hao̰ ya̰ ula kubu-kwa-ndòo ɓa aw ne mee kəi’g lə Njesigənea̰. 2 Yeḛ ula Eliakim, njekaa dɔ kəi lə mbai ləm, gə Sebna, njendaji-maktub ləma, gə njékinjanéməsje gə́ tɔg d’unda mar deeje ləm tɔ ar dee d’ula kubu-kwa-ndòo ɓa rɔ dee’g d’aw ne rɔ Esai, njetegginta gə́ to ŋgolə Amots lé. 3 Ndá deḛ d’ulá pana: Ejekias pa togə́bè pana: ndɔ gə́ ɓogənè lé to ndɔ néurti ləm, gə ndɔ kwɔji kəmkàr ləma, gə ndɔ rɔkul ləm tɔ, mbata nai lam ba kar ŋganje teḛ meḛ ko̰ deeje’g nɛ siŋgá gə́ ka̰ koji dee ne godo. 4 Banelə Njesigənea̰, Ala ləi oo taje gə́ Rabsake pa, yeḛ gə́ ɓéeje gə́ to mbai gə́ Asiri ulá aree pa ula ne sul dɔ Ala gə́ Njesikəmba’g lé ya. Banelə Njesigənea̰, Ala ləi a kar bo̰ nérea ɔs təa’g gə goo taje lai gə́ yeḛ oo lé. Bèe ndá maji kari ra tamaji mbata koso-dəwje ləa gə́ nai ya ɓəi.
5 Loo gə́ kuraje lə mbai Ejekias lé d’aw rɔ Esai’g ndá 6 Esai ula dee pana: Aa ooje, ta gə́ seḭ a kulaje ɓée síje lé ɓa nee: Njesigənea̰ pa togə́bè pana: Maji kari ɓəl dɔ taje gə́ i oo gə́ mbai gə́ Asiri ar kuraje ləa d’ula ne sul dɔ neḛ’g lé el. 7 N’a gə kɔsee ɓɔḭ-ɓɔḭ mba kar loo gə́ yeḛ oo sorta kára ndá yeḛ a tel mee ɓee’g ləa. Tɔɓəi n’a kar dee tɔlee gə kiambas dan mee ɓee’g ləa tɔ.
Sa̰kɛrib tɔji dee jia gɔl kára tɔɓəi
2Mb 19.8-138 Rabsake oo to gə́ mbai gə́ Asiri ḭ Lakis aw mba rɔ gə njé gə́ Libna ndá yeḛ aw iŋgá keneŋ. 9 Yen ŋga mbai gə́ Asiri oo sorta gə́ wɔji dɔ Tiraka, mbai gə́ Etiopi gə́ pana: Aa oo, yeḛ lé ɔr rɔ aw gə mba rɔ səi. Loo gə́ yeḛ oo ta neelé ndá yeḛ ula njékaḭkulaje ləa rɔ Ejekias’g gogo pana: 10 Seḭ a kulaje Ejekias, mbai gə́ Juda togə́bè pana: Maji kar Ala ləi gə́ i ɔm məəi dəa’g lé su kəmi ari pa ne pana: Jerusalem a koso ji mbai gə́ Asiri’g el lé bèe el. 11 Aa oo, i oo ta né gə́ mbaije gə́ Asiri ra gə ɓeeje lai ləm, gə tuji gə́ deḛ tuji dee ləm tɔ ndá i lé see i a taa rɔi to gə́ ban wa! 12 See Gosan, gə Haran, gə Resep gə njé gə́ Edḛ gə́ d’isi Telasar gə́ bɔmje-je tuji dee lé see magəje lə ginkoji dəwje gə raŋg neelé taa dɔ dee wa. 13 Mbai gə́ Amat, gə mbai gə́ Arpad, gə mbai lə ɓee-boo gə́ Separbayim gə Hena gə Iba lé see d’əd ra wa.
Tamaji lə Ejekias
2Mb 19.14-1914 Ejekias taa maktub gə́ ndaŋg lé ji njékaḭkulaje’g ndá yeḛ tura. Tɔɓəi yeḛ aw ne mee kəi’g lə Njesigənea̰ ndá ila no̰ Njesigənea̰’g 15 ra ne tamaji ta Njesigənea̰’g pana: 16 Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje, Ala lə Israɛlje, i gə́ si dɔ kuraje gə́ dara’d gə́ ɓar dee Nékundaje gə́ dara! I nja kára ba to Ala mbata lə ɓeeko̰je lai gə́ dɔ naŋg nee ləm, i ɓa gə́ njekunda dara gə naŋg nee ləm tɔ . 17 Njesigənea̰, maji kari tuga mbii par gə́ rɔm’g oo ne ta ləm, Njesigənea̰ maji kari teḛ kəmi aa ne loo oo. Maji kari oo ta lə Sa̰kɛrib gə́ yeḛ ula ne Rabsake aree ula ne sul dɔi-i Ala gə́ Njesikəmba’g lé. 18 Ǝi Njesigənea̰, to tɔgərɔ ya, mbaije gə́ Asiri tuji ginkoji dəwje gə raŋg lai gə ɓeeje gə́ wɔji dɔ dee ya ləm, 19 d’ɔm magəje lə dee dan pər’g ya ləm tɔ, nɛ dee to Ala el, to néje gə́ ji dəwje ɓa ra dee gə kag əsé mbal, yee ɓa deḛ tuji dee ne ya. 20 Ɓasinè, Njesigənea̰, Ala lə sí, ɔr sí ji Sa̰kɛrib’g gə mba kar ɓeeko̰je gə́ dɔ naŋg nee lai d’oo to gə́ i nja kára ba to Njesigənea̰!
Esai tel gə ta lə Njesigənea̰ ar Ejekias
2Mb 19.20-3421 Yen ŋga Esai, ŋgolə Amots ula kula rɔ Ejekias’g pana: Njesigənea̰, Ala lə Israɛlje pa togə́bè pana: Neḛ n’oo tamaji gə́ i ra ta neḛ’g wɔji ne dɔ Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri ya. 22 Aa oo, ta gə́ Njesigənea̰ pa wɔji ne dəa ɓa nee:
Ŋgoma̰də gə́ to ŋgon dené gə́ Sio̰
Ǝ̰jii bəḭ-bəḭ ləm, yeḛ kogo dɔi’g ləm tɔ,
Ŋgon dené gə́ Jerusalem
Tuga dəa jəgm-jəgm gooi’g kən tɔ.
23 See na̰ ɓa i tajee ila ne ndɔl dəa’g wa.
See na̰ ɓa i ndɔḭ ndui dəa’g ləm,
I teḛ kəmi bəsəsə dəa’g ləm wa.
Dɔm ma gə́ m’to Njerɔkunda lə Israɛlje lé ya wa.
24 I ula sul dɔ Mbaidɔmbaije’g gə ndu kuraje ləa
Ndá i pana:
Mbɔl dɔ pusu-rɔje ləi gə́ dum tura ɓa
I teḛ ne dɔ sém mbalje gə́ Liba̰,
I tuga kag-sɛdrəje ləa gə́ ŋgal d’unda mar deeje ləm,
Gə kag-siprɛsje ləa gə́ maji d’unda mar deeje ləma,
I aw njal teḛ ne sém kagje’g ləa
Gə́ to mee kag-kɔr’g ləa
Gə́ to asəna gə loo-ma̰a-kagje bèe ləm tɔ.
25 I uru bwa-manje ndá
I ai manje gə́ dɔɓee’g,
Tɔɓəi dabla gɔli ɓa i a kar baaje lai gə́ Ejiptə
Tudu ne kurum-kurum tɔ.
26 See néje gə́ teḛ lé
I oo to gə́ neḛ ɓa n’wa dɔ gɔl dee ləw ba ləm,
N’wɔji mee neḛ’g njaŋg kédé gə́ ləw lé ləm tɔ el wa.
Ɓasinè n’ar dee d’aw lée’g béréré,
Yee gə́ bèe ɓa n’ya̰ loo n’ari
Ar ɓee-booje gə́ siŋga dee to lé
Tel to d’asəna gə néje gə́ d’wa dee kugu dɔ na̰’d bèe.
27 Dəwje gə́ d’isi keneŋ lé
Siŋga dee godo ləm,
Ɓəl unda dee badə gaŋg dee ləma,
Rɔkul ra dee ləm tɔ,
Deḛ to d’asəna gə mu gə́ wala ləm,
Gə mu gə́ idi sigi ləm,
To d’asəna gə mu gə́ uba dɔ kəi’g ləma,
To d’asəna gə kó gə́ tudu lal kunda kuree bèe ləm tɔ.
28 Nɛ neḛ n’gər loo gə́ i si naŋg ləm,
Gə loo gə́ i teḛ raga əsé andə kəi ləma,
Gə loo gə́ məəi ḭ səi jugugu dɔ neḛ’g ləm tɔ.
29 Mbata məəi ḭ səi jugugu dɔ neḛ’g ya
Ar ta beelé ləi aw njal oso mbi neḛ’g tɔ.
Ndá n’a kula niŋga lə neḛ əmi’g ləm,
Gə kéŋgəlé lə neḛ tai’g ləm tɔ,
Tɔɓəi n’a kari tel gə rəw gə́ i ḭ keneŋ ree lé ya.
30 Maji kari oo né nee gə́ a tɔjii lé: Dəw sɔ kandə kó gə́ oso naŋg mee ləb gə́ kára tɔɓəi kal gə́ raŋg ndá yeḛ sɔ da-kó gə́ uba gə karee ba tɔ. Nɛ ləb gə́ njekɔm’g munda ndá seḭ a dubuje kó ndá seḭ a kinjaje ləm, seḭ a ma̰aje nduúje ndá seḭ a sɔje kandə dee ləm tɔ. 31 Ges gel-bɔje lə Juda gə́ d’a gə nai lé d’a tel kula ŋgira dee gə́ sigi naŋg mag-mag gogo gə d’a kandə gə Kandə dee njim-njim gə́ tar tɔ. 32 Mbata ges dee gə́ nai lé d’a kunda loo mee ɓee gə́ Jerusalem teḛ ləm, deḛ gə́ d’aji lé d’a kḭ dɔ mbal gə́ Sio̰ ree ləm tɔ.
33 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ pata nee njaŋg wɔji ne dɔ mbai gə́ Asiri pana: Yeḛ a kandə mee ɓee-boo’g ləa nda̰ el ləm, yeḛ a kur ɓandaŋg ləa keneŋ el ləm, yeḛ a teḛ kaar nea̰’g gə dərje ləa el ləma, yeḛ a kuba dɔndalje gə mba kaw rɔ ne səa el ləm tɔ. 34 Yeḛ a tel dəa gə rəw gə́ yeḛ ree ne ɓó yeḛ a kandə mee ɓee-boo’g neelé nda̰ el, Njesigənea̰ ɓa pa bèe. 35 N’a kaḭ bada dɔ ɓee-boo’g neelé gə mba kajee mbata lə neḛ ləm, gə mbata lə kura lə neḛ Dabid ləm tɔ.
Kaḭ lə Asirije gə kwəi lə Sa̰kɛrib
2Mb 19.35-3736 Yen ŋga kura lə Njesigənea̰ unda loo teḛ kunda dəwje tɔl dee as tɔl-dɔg-loo tɔl dəa rɔ-jinaijoo giree-mi (100.085) loo-si Asirije’g. Loo gə́ d’ḭta gə ndɔ ndá aa oo, nin dəwje to naŋg rib-rib tɔ. 37 Togə́bè ɓa Sa̰kɛrib, mbai gə́ Asiri lé ḭ loo-siée’g tel aw ɓee ndá si Ninibə. 38 Nɛ ndɔ kára bèe loo gə́ yeḛ unda barmba mee kəi’g lə Nisrok gə́ to magə ləa ndá Adramelek gə Sareser gə́ to ŋganeeje lé tɔlee gə kiambas ndá d’aḭ d’aw d’isi ɓee gə́ Ararat. Nɛ ŋgonee Esar-Hado̰ ɓa o̰ ɓee toree’g tɔ.
