Za syiŋ ma fahsǝŋ
1 Ne syii patǝ nai ah Jojakim we Josias mo kaa goŋ sǝr Yuda ɓo, Dǝɓlii faa ɓǝ nyi Jeremias tǝ za sǝr Yuda daŋ. Ka syii patǝ vaŋno ah Nebukanezar mo kaa goŋ sǝr Babilon ɓo yo. 2 Jeremias faa nyi za sǝr Yuda ne za ma kaara yaŋ Jerusalem daŋ: 3 Daga syii jemma tǝtǝl sai Josias we Amon mo kaa goŋ Yuda ɓo, ŋhaa ge dai tǝ'nah syii jemma gwa tǝ sai. Dǝɓlii a faa ɓǝ nyi me, so me laŋ me faa ɓǝ mai mo faako nyi me daŋ nyi we. Amma we ka zyii ɓaŋ syiŋ ɓǝ ah ya. 4 Dǝɓlii a pee za yeɓ ah profetoen gin wo ɓiiri, amma we ka zyii laa ɓǝ ah wala ɓaŋ syiŋ ah ya. 5 A faara nyi we, we soɓ fahlii ɓe' ɓii tǝkine fan maɓea ah mai wee joŋni, ka we kaa pǝ sǝr mai Dǝɓlii mo nyi we ne pa ɓii lii ra ka we yea ne ga lii. 6 A faara nyi we, we juupel wo masǝŋ ki ra tǝkine joŋ mor ɓǝǝ ka, we kǝǝ Dǝɓlii ɓaŋ kpãh ne juupel wo masǝŋ ki mai we zyeɓ ra ne jol ɓii ka. We tǝ laa zah Dǝɓlii ɓe, ka ga ŋgoŋ kiita tǝ ɓii ya. 7 Amma Dǝɓlii ne suu ah faa we zyii ka laa ɓǝ faa ah ya, jeertǝ we joŋ ko ɓaŋ kpãh ne ɓǝ masǝŋ ki ɓii ra, we 'nam kiita ah gin tǝ suu ɓii ne ko.
8 So Dǝɓlii ma ne swah daŋ faa: We zyii ka laa ɓǝ faa ɓe ya. 9 Mor ah me ga ɗii za ma fahsǝŋ daŋ, tǝkine dǝɓ yeɓ ɓe Nebukanezar goŋ sǝr Babilon, me ga zaŋ ra ge ne ka gin ruu sal ne sǝr mai ne za ma kaara gŋ tǝkine za mai mo ryaŋra ɓo daŋ. Me ga vǝr ra tǝɗe', me ga joŋ ra na fan ma ren njẽa ah ne fan mai za moo wetǝwel tǝl ahe, sǝr ɓǝǝ ga ciŋ gboŋ ga lii ga lii. Ame Dǝɓlii me faa naiko. 10 Me ga yea zah lǝŋ ɓǝǝ mo tǝ ɗǝǝra 'nyah suu ne tǝkine laa pǝ'nyahre, me ka ga laa kyaŋ za ma ɓaŋ ŋwǝǝ wala ɓaŋ wǝǝ ya, me ka ga laa cii nin laŋ sum ya. Me ga rum pitǝrla ɓǝǝ ta. 11 Sǝr mai daŋ a ga ciŋ gboŋ ne cok kolle, zan ah daŋ a ga joŋra byak nyi goŋ sǝr Babilon syii jemma jemma rǝŋ. 12 So fahfal ah me ga ŋgoŋ kiita tǝ goŋ Babilon ne zan ah mor faɓe' ɓǝǝra, me ga ɓeɓ sǝr ma ɓǝǝ ta, a ciŋ gboŋ ga lii ga lii. Ame Dǝɓlii me faa naiko. 13 Me ga ŋgoŋ kiita tǝ za sǝr Babilon ne fan mai ɓǝ ah mo ŋwǝǝ pǝ ɗerewol maiko, so Jeremias mo faa ɓǝ ah ɓo ka ɓǝǝra. 14 Za sǝr pǝlli tǝkine za goŋ maluu daŋ a ga joŋra ra na byakke, me ga faŋ val ɓǝ fan mai mo joŋra daŋ tǝtǝl ɓǝǝra.
Kiita Masǝŋ mo ŋgoŋ tǝ zana
15 Dǝɓlii Masǝŋ Israel faa nyi me: Tahsah mai bii lee kpuu vin kpãh ɓe mo baa ɓo gŋ cyõ nyẽeno, mo ɓaŋ ka mo ge nyi nyi za mai me pee mo ga wo ɓǝǝ daŋ ka mo zwahra. 16 Ne cok mo zwǝra ɓe, a ga coora coo, tǝtǝl ga jin ra, mor sal mai me pee ge ɓo tǝ ɓǝǝra.
17 So me nyiŋ tahsah ah gin jol Dǝɓlii me ge nyi nyi za mai Dǝɓlii mo pee me ɓo wo ɓǝǝ ne daŋ ka zwanne. 18 Ame nyi nyi yaŋ Jerusalem ne yaŋ maluu sǝr Yuda ne za goŋ ɓǝǝ tǝkine zaluu ɓǝǝ daŋ zwǝ, ŋhaa za syiŋ ɓǝǝ ge ɗaŋra sǝr ah ciŋ gboŋ ne cok makol ahe, tǝkine cok ma ren njẽa ah mai za moo wetǝwel tǝl ahe. Za ga tǝǝra tǝɗii ɓǝǝ tǝgbana ma tǝ'nahko.
19 Me nyi tahsah ah nyi Farao goŋ sǝr Egiɓ ne za yeɓ ah ne zaluu ah ra ne za sǝr Egiɓ tǝkine za gwǝǝ mo gŋ daŋ zwǝ. 20 Me nyi za goŋ sǝr Us daŋ, ne za goŋ yaŋ maluu sǝr Filistien: Askalon, Gaza, Ekron tǝkine za mai mo coŋra ɓo Asdod daŋ, 21 ne za Edom, Moab ne Ammon, 22 ne za goŋ sǝr Tirus ne Sidon, ne za goŋ ma pǝ sǝr ma kah mabii Mediterrania daŋ, 23 ne za yaŋ maluu ma ɗii ne Dedan, Tema ne Bus tǝkine za mai daŋ moo cenra ɓal pyaŋ ɓǝǝra, 24 ne za goŋ sǝr Arabia, tǝkine za goŋ zahban mai daŋ mo kaara ɓo kǝsyicokki, 25 ne za goŋ Zimri, ne za goŋ Elam ne za goŋ Media daŋ, 26 tǝkine za goŋ ma fahsǝŋ mai mo pǝɗǝk ne mai mo gwari daŋ, zwahra ne patǝtǝlli. Zahban wo sǝr daŋ ga zwǝra tahsah ahe. Fahfal ah lii goŋ sǝr Babilon ga zwǝ.
27 So Dǝɓlii faa nyi me: Mo faa nyi za sye, ame Dǝɓlii Masǝŋ Israel ma ne swah daŋ me faa, mo zwǝra ka mo tǝǝra ne mo zwǝǝra zah ŋhaa mo leara ge sǝŋ ka mo gak urra sǝŋ ka, jol sal mai me tǝ ga pee gin tǝ ɓǝǝra. 28 Mo zyii ka nyiŋra tahsah ah jol ɓo ka zwan a ɓe, ka mo faa nyi ra: Dǝɓlii ma ne swah daŋ faa: Sai we zwǝ. 29 Me ga tǝŋ ɓeɓ fan sye gin tǝ yaŋ ma syak ɓe sǝ. Ɗah lǝŋra ɓo kiita ka ga lwaa ra ya ne? Ka nai ya, a ga lwaara kiita, mor me tǝ ga pee sal ge tǝ za ma kaara wo sǝr daŋ. Ame Dǝɓlii ma ne swah daŋ me faa naiko.
30 Amo Jeremias, mo faa ɓǝ mai daŋ me faa ɓo, mo faa nyi zai sye: Dǝɓlii tǝ ga haŋ daga coksǝŋ, a ga faa ɓǝ daga coksǝŋ pǝɗǝkki, a ga ɓyaŋ ɓǝ tǝ zan ahe, a ga ɓyaŋ ɓǝ tǝgbana dǝɓ ma ŋhǝǝ bii lee kpuu vin. Koo zune mo wo sǝr daŋ a ga laa kyaŋ ahe. 31 Cii ah a cii ga dai zahtǝmgboo sǝrri, mor Dǝɓlii tǝ joŋ ɓǝ faa ne za sǝrri. A ga ŋgoŋ kiita tǝ za daŋ, a ga ik za maɓea ah pǝ wulli. Dǝɓlii faa ɓo naiko.
32 Dǝɓlii ma ne swah daŋ faa: Ɓeɓ ga ge tǝ za sǝr vaŋno vaŋno daŋ. Zyak mǝǝzuwuŋ ma'man ah ga ur gin cok maɗǝk ah zahtǝmgboo sǝr ge. 33 Ne zah'nan ah wul za mai Dǝɓlii moo ga ikki, a ga myah tǝ sǝr ŋhaa ga dai zahtǝmgboo sǝr daŋ. Koo dǝɓ vaŋno ka ga yeyee wul ɓǝǝr a, za ka ga woora wul ɓǝǝ laŋ ka cii ya ta, wul ɓǝǝ ga yea tǝ sǝr na zãa nooko.
34 Zaluuri, we ɓyaŋ ɓǝ, we ɓyaŋ ɓǝ ne kyaŋ lii, we yeyee we hǝr tǝ sǝr ne ko. Mor zah'nan ŋgom ɓii ge ɓe, we ga dah tǝgbana cii ma lee syem ah ra. 35 Zaluu ma pel za ka ga lwaara fahlii ka ɗuu ǝ̃ǝ ya. 36-37 A yera yee pǝ bone tǝkine 'meere, mor Dǝɓlii ɓaŋ kpãh ɓeɓ za ɓǝǝ ne ko, soɓ sǝr ɓǝǝ matǝ jam kŋ ɓo na gboŋni. 38 Dǝɓlii soɓ zan ah ɓoo tǝgbana ɓol moo pǝ̃ǝ soɓ yii ahe. Gal sal tǝkine kpãh Dǝɓlii joŋ sǝr ah ciŋ cok kolle.
Kisi gə́ d’isi ɓee-ɓər’g as ləb rɔ-siri lé
1 Ləb gə́ njekɔm’g sɔ gə́ Jojakim, ŋgolə Jojias, mbai gə́ Juda o̰ ne ɓee lé ta oso mbi Jeremi’g wɔji ne dɔ koso-dəwje gə́ Juda lai. To mee ləb gə́ dɔtar gə́ Nebukadnesar to ne mbai gə́ Babilɔn lé . 2 Jeremi pata neelé no̰ koso-dəwje lai gə́ Juda ləm, gə no̰ njé gə́ Jerusalem ləm tɔ pana: 3 Un kudee mee ləb gə́ njekɔm’g dɔg-giree-munda gə́ Jojias, ŋgolə Amo̰, mbai gə́ Juda o̰ ne ɓee saar ɓogənè lé Njesigənea̰ ulam ta as ləb rɔ-joo-giree-munda ŋga. Ma m’ula sí taree, m’ula sí taree ya teḛ gə́ ndɔ rad nɛ seḭ unje mbi sí rəw dɔ ta’g ləm. 4 Njesigənea̰ ula kuraje ləa lai gə́ njéteggintaje lé rɔ sí’g, yeḛ ula dee gə ndɔ rad ya. Nɛ seḭ unje mbi sí rəw dɔ’g ləm, seḭ tugaje mbi sí ooje ne ta lé el ləm tɔ. 5 Deḛ pana: Nana kara maji karee ɔs badm tel ya̰ rəw-kabee gə́ majel ləm, ya̰ goo néra meeyèrje ləa ləm tɔ ndá seḭ a síje mee ɓee gə́ n’ar sí-seḭ gə bɔ síje-je lé saar-saar gə no̰. 6 Maji kar sí ndolèje goo magəje mba pole dee kunda barmba no̰ dee’g el ləm, arje kula ra sí ar mee neḛ ḭ ne sə neḛ pu el ləm tɔ ndá n’a ra sə sí majel kára kara el tɔ. 7 Nɛ seḭ unje mbi sí rəw dɔ ta’g lə neḛ mba kar kula ra sí ar mee neḛ ḭ sə neḛ pu kar neḛ n’ra ne sə sí majel. Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
8 Gelee gə́ nee ɓa Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje pa ne togə́bè pana: To gə́ seḭ ooje taje lə neḛ el ndá 9 aa ooje, n’a gə kula kula ɓar koso-dəwje lai gə́ d’isi dɔgel ləm, n’a kula kula kar kura lə neḛ Nebukadnesar, mbai gə́ Babilɔn ləm tɔ. N’a karee ree rɔ gə ɓee nee gə dəw-mee-ɓeeje gə́ keneŋ ləm, gə ginkoji dəwje gə raŋg gə́ nee lai gə́ gugu dəa ləm tɔ mba tuji dee pugudu ləm, mba kar dee tel gə́ néno̰ ləm, gə nékula sul dɔ’g ləma, gə nétuji gə́ to gə no̰ ləm tɔ. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. 10 N’a kar ndu rɔlel gə ndu pa kalrɔ ləm, gə pakɔs lə njedené-sigi gə pakɔs lə njeŋgao-sigi ləm, gə kaa mbal-kusu-kó ləma, gə ndogó lə pərŋgel ləm tɔ d’a godo mbuna dee’g . 11 Ɓee nee lai a tuji ləm, a tel to dɔ nduba ləm tɔ ndá ginkoji dəwje gə raŋg neelé d’a ra kula ɓər kar mbai gə́ Babilɔn as ləb dee rɔ-siri .
12 Nɛ loo gə́ rudu ləbje gə́ rɔ-siri lé a kun ɗiao mba̰ ndá n’a kar mbo̰ néra mbai gə́ Babilɔn gə ginkoji dəwje neelé ɔs ta dee’g gə mbata néra deeje gə́ yèr. Tɔɓəi n’a kar bo̰ néra Kaldeje ɔs ta dee’g ndá n’a kar ɓee lə dee tel to dɔ nduba saar gə no̰. Njesigənea̰ ɓa pa bèe. 13 Néje lai gə́ neḛ m’pa taree n’oji ne dɔ ɓee neelé ləm, gə néje lai gə́ ndaŋg mee maktub’g neelé ləm, gə ta néje lai gə́ Jeremi tegginee wɔji ne dɔ ginkoji dəwje gə raŋg lai ləm tɔ lé n’a karee teḛ dɔ ɓee’g neelé ya. 14 Mbata ginkoji dəwje gə raŋg gə́ to njésiŋgamoŋje ləm, gə mbaije gə́ boo-boo ləm tɔ lé d’a tel kwa dee-deḛ nja ɓər ndá n’a kuga dee gə goo néra dee ləm, gə goo kula gə́ ji dee ɓa ra ləm tɔ.
Bai gə́ ka̰ gaŋg rəwta
15 Mbata Njesigənea̰ Ala lə Israɛlje ulam ta togə́bè pana: Maji kam m’taa bai mán-nduú oŋg lə neḛ gə́ rusu lé ji neḛ’g ndá m’ar ginkoji dəwje gə raŋg lai gə́ n’a gə kulam rɔ dee’g lé d’ai. 16 D’a kai kaw jogè-jogè ndá d’a to kasəna gə mbəje loo gə́ d’a koo kiambas gə́ n’a gə kula mbuna dee’g lé.
17 Bèe ɓa m’taa bai neelé ji Njesigənea̰’g ndá m’ar ginkoji dəwje gə raŋg lai gə́ Njesigənea̰ ulam gə́ rɔ dee’g lé d’ai. 18 Ma m’ar deḛ gə́ d’isi Jerusalem ləm, gə ɓee-booje gə́ Juda ləm, gə mbaije ləa ləma, gə ŋgan-mbaije ləa ləm tɔ lé d’ai, gə mba kar ɓee lé tel to ne dɔ nduba ləm, gə néno̰ ləm, gə nékula sul dɔ’g ləma, gə né gə́ ndɔl wa dəa ləm tɔ, to gə́ seḭ ooje ne ɓogənè bèe lé ya tɔ.
19 M’ar Parao̰, mbai gə́ Ejiptə ləm, gə kuraje ləa ləm, gə ŋgan-mbaije ləa ləma, gə koso-dəwje ləa lai ləm tɔ d’ai. 20 M’ar Arabi bura ləm, gə mbaije lai gə́ ɓee gə́ Uts ləma, gə mbaije lə Pilistije lai gə́ d’isi Askalo̰ gə Gaja gə Ekro̰ gə ges loo gə́ Asdod gə́ nai ləm tɔ lé d’ai. 21 M’ar Edɔmje gə Moabje gə Amo̰je d’ai. 22 M’ar mbaije lai gə́ Tir ləma, gə mbaije lai gə́ Sido̰ ləm, gə mbaije lai gə́ d’isi dɔgoré-loo gə́ dəb baa-boo-kad’g nu ləm tɔ lé d’ai. 23 M’ar Dedanje ləm, gə Temaje ləm, gə Busje ləma, gə deḛ lai gə́ to njéndisa kil mbaita deeje ləm tɔ lé d’ai. 24 M’ar mbaije lai gə́ Arabi ləm, gə mbaije lə Arabə lai gə́ d’isi dɔdilaloo’g ləm tɔ lé d’ai. 25 M’ar mbaije lai gə́ Jimri ləm, gə mbaije lai gə́ Elam ləma, gə mbaije lai gə́ Médi ləm tɔ lé d’ai. 26 M’ar mbaije lai gə́ dɔgel, deḛ gə́ d’isi mbɔr na̰’g dəb əsé deḛ gə́ d’isi əw gə na̰ ləma, gə ɓeeko̰je lai gə́ dɔ naŋg nee ləm tɔ lé d’ai. Ndá mbai gə́ Sesak ɓa a kai goo dee’g.
27 M’a kula dee pana: Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje, Ala lə Israɛlje pa togə́bè pana: Aije areeje tɔl sí ar sí tɔméje tululu-tululu ndá tosoje ne lal kuba loo kḭ tar loo gə́ seḭ ooje kiambas gə́ n’a gə kula ne mbuna sí’g lé! 28 Nɛ ɓó lé deḛ mbad taa bai mán-nduú lé jii’g kai ndá ula dee pana: Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje pa togə́bè pana: Lé riri kara seḭ a kaije ya! 29 Mbata aa ooje, ɓee-boo gə́ ri neḛ ɓar dɔ’g lé n’un kudu ra né gə́ majel keneŋ. Ŋga see seḭ a síje lal karee tibi mbɔr sí wa! A lal tibi mbɔr sí el. Mbata n’a ɓar kiambas karee ree dɔ dəwje lai gə́ d’isi dɔ naŋg nee. Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje ɓa pa bèe.
30 Ndá i lé a teggin ta néje neelé lai
Kar dee ndá a kula dee pana:
Njesigənea̰ a kinja diao̰ tar hər-hər:
Ndia a ɓar loo-siée gə́ to gə kəmee’g.
Yeḛ a kinja diao̰ dɔ loo-siée’g
Loo-mbula-nduú’g
Dɔ dəwje lai gə́ dɔ naŋg nee.
31 Kaa né ɓar ɔr rudu naŋg nee njal
Mbata Njesigənea̰
Ra gə ginkoji dəwje gə raŋg ta,
Yeḛ gaŋgta dɔ dəwje’g lai
Yeḛ ɔm njémeeyèrje ta kiambas’g.
Njesigənea̰ ɓa pa bèe.
32 Njesigənea̰ gə́ njeboo-néje pata togə́bè pana:
Némeeko̰-boo ḭ aw gə́ kédé-kédé
Mbuna ginkoji dəwje gə raŋg’g ləm,
Lel-boo ḭ gigigi gwɔi naŋg’d ləm tɔ.
33 Deḛ gə́ Njesigənea̰ a tɔl dee mee ndəa’g neelé d’a to naŋg rib-rib un kudee dəb naŋg gə́ kel kára’g saar teḛ ne debee gə́ kel gə́ raŋg’d. D’a no̰ dee el ləm, d’a kodo yoo dee el ləma, d’a dubu dee el ləm tɔ. D’a to asəna gə siḭ néje gə́ dɔ naŋg’d bèe.
34 Seḭ njékul dəwje,
Ɔrje ndu sí gə́ tar no̰je ne!
Seḭ njékɔrno̰ koso-dəwje,
Rogoje dan buu’g!
Mbata ndɔje gə́ ka̰ kar dee
Gaŋ gwɔb sí teḛ mba̰.
N’a tɔ sí pɔs-pɔs asəna gə jo-gɔr bèe.
35 Njo̰loo-kula-dɔ lə njékul dəwje godo ŋga ləm,
Kaji lə njékɔrno̰ dəwje kara godo ŋga ləm tɔ.
36 Ooje ndu no̰ lə njékul dəwje gə́ ɓar ləm,
Gə ndu tuma̰ rɔ lə njékɔrno̰ koso-dəwje gə́ ɓar ləm tɔ,
Mbata Njesigənea̰ tuji loo-ko̰-mu lə koso-dəwje lə dee.
37 Oŋg lə Njesigənea̰ gə́ o̰ to gə́ pər bèe
Tuji loo-sije lə dee gə́ kul yururu lé.
38 Yeḛ uba loo-siée ya̰
To gə́ ŋgon toboḭ gə́ uba loo-tée ya̰ bèe.
Mbata ɓee lə dee tel dɔ dɔdilaloo
Gə goo meekḭ jugugu
Gə oŋg-boo lə njetujiloo lé.
